Чекиш, спиртли ичимликларни истеъмол қилиш ва фастфудлар, шубҳасиз, зарарли — булар ҳақидаги маълумот ҳеч кимни ажаблантирмайди. Бироқ кунма кун, ҳафтама ҳафта амалга оширадиган бошқа энг кенг тарқалган ва зарарсиз кўринадиган одатлар ва ҳаракатлар бор. Соғлиқни узоқроқ сақлаш учун ҳаётингизда нимани ўзгартириш кераклигини билиб олинг, деб ёзади The Voice Mag нашри.
Эҳтимол, турмуш тарзингизни ниҳоятда соғлом деб ҳисоблайсиз ва ҳар куни қиладиган ишларингиз соғлиқ учун ҳеч қандай хавф туғдирмайди. Бироқ узоқ муддатда уларнинг баъзилари ҳақиқатан ҳам жисмоний, ҳам руҳий саломатликка зарар етказиши мумкин.
Уйқуга кеч ётиш
Иш куни ва барча уй ишларидан кейин “тўлиқ ҳаёт”да яшаш истаги ҳаммага тушунарли. Баъзиларда сериаллар томоша қилиш, ваннани тўлдириб дам олиш, китоб ўқиш, севимли машғулотга вақт ажратиш ва ҳар доим етарли бўлмаган бошқа нарсаларни қилиш хоҳиши мавжуд. Аммо буларнинг барчаси учун уйқуни қурбон қилиш керак эмас.
Уйқунинг ўртача давомийлиги 7-8 соат бўлиши керак: бу вақт ичида организм тикланиши, мушаклар бўшашиши ва миянинг кун давомида ишлашга тайёрланиши учун вақт бўлади. Кеч ухлаш ва у билан бирга келадиган уйқу етишмаслиги нафақат эрталаб бизни “зомби”га айлантириб, унумдорликни пасайтиради, балки у янада жиддий оқибатларга олиб келиши мумкин.
Уйқусизлик иммунитетни пасайтиради ва организмни турли инфекцияларга мойил қилади. Гипертония, қандли диабет, юрак муаммолари ва депрессиянинг ривожланиш хавфини ошириши исботланган.
Қулоқчинлардан фаол фойдаланиш
Эшитиш воситаларининг хилма-хиллиги ҳайратланарли — катта, кичик, сув ўтказмайдиган, симсиз ва ҳоказо. Ҳар қандай вазият, ҳар қандай эҳтиёж учун эшитиш воситаси борга ўхшайди.
Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти экспертлари қулоқчинларда мусиқа тинглашни яхши кўриши туфайли сайёрамиздаги миллиарддан ортиқ одамда эшитиш қобилиятининг бузилиши ёки ҳаттоки, уни йўқотиш хавфи остида қолишидан қўрқади. Мусиқанинг овози ҳам, аудио сеансларнинг давомийлиги ҳам муҳим рол ўйнайди: кунига икки соатдан ортиқ 75 дБ дан ортиқ мусиқа тинглаш бу ҳақда бош қотириш учун сабабдир. Бу яширин эшитиш қобилиятини йўқотишига, шовқинли муҳитда товушларни идрок этиш қобилиятининг пасайишига олиб келади.
Бундан ташқари, мусиқа тинглаш, овозли қўшиқлар, подкастлар ва бошқа барча нарсалар билан боғлиқ доимий фон шовқини нафақат эшитишга, балки бутун миянинг ишига салбий таъсир кўрсатиши, ташвишланиш, асабийлашиш, уйқусизлик ва хотира билан боғлиқ муаммоларни келтириб чиқариши мумкин.
Умуман олганда, овоз баландлиги жуда муҳим: эшитиш қобилиятини сақлаб қолиш ва соғлиғингизни сақлаш учун қулоқчинларда мусиқани қандай ва қанча тинглаётганингизни назорат қилинг.
Нонуштадан кейин дарҳол тишларни ювиш
Тишларингизни кунига икки марта — эрталаб ва кечқурун ювишингиз керак. Кечки бу жараён аниқ, аммо эрталабки одат билан ҳамма нарса унчалик тартибда эмас. Кўпчилик нонуштадан сўнг дарҳол тишларини чўткалайди, бу кариесдан ҳимоя қилади ва тоза нафас олиш имконини беради.
Стоматологларнинг таъкидлашича, бундай ёндашув билан озиқ-овқат таркибидаги кислоталар тиш эмалига интенсив равишда кириб, уни емира бошлайди. Овқатланишдан 30-60 дақиқа ўтиб тиш тозаласангиз, кариес пайдо бўлиш хавфини камайтирган бўласиз.
Барча муаммоларни онлайн тарзда ҳал қилиш
Замонавий технологияларнинг ривожланиши бизга уйдан чиқмасдан ишлаш, мулоқот қилиш ва шахсий алоқани минималлаштириш имконини беради. Бу биз учун янги уфқларни очади, лекин айни пайтда кўплаб янги муаммоларни келтириб чиқаради.
Гап шундаки, шахсий мулоқот — иш масалаларида ёки дўстона учрашувда — мия учун жуда фойдали. Мичиган университети тадқиқотчилари кунига атиги 10 дақиқа юзма-юз мулоқот қилиш хотира, шунингдек, когнитив функциялар учун фойдали эканлигини, янги нарсаларни идрок этиш, иш муаммоларини ҳал қилиш ва тўғри қарор қабул қилиш қобилиятига ижобий таъсир қилишини ўрганди.
Тўғридан тўғри мулоқотнинг етишмаслиги депрессия ва унга боғлиқ муаммоларнинг ривожланишига олиб келиши мумкин, шунингдек, гипертония ва Алцгеймер касаллигини ривожланиш хавфини оширади.
Кунига икки марта душ қабул қилиш
Бир томондан, кунига икки марта ювишнинг ёмон жойи йўқ. Бошқа томондан эса шуни эсда тутиш керакки, сиз ҳар сафар душ гели, скраб, кучли ювиниш воситалари ва бошқа маҳсулотлардан фойдалансангиз, бу сизнинг терингиз ҳолатига ҳар доим ҳам ижобий таъсир кўрсатмайди.
Ювиш воситаларидан интенсив фойдаланиш терининг юза қатламидан ҳимоя — липид қатламини олиб ташланишига ҳисса қўшади. Шу сабабдан тери сезгир ва тирнаш хусусияти берувчи моддаларга таъсирчан бўлиб қолади, у қурий бошлайди ва ёрилиб кетиши ҳеч гап эмас.
Ухлашдан олдин гаджетлардан фойдаланиш
Ётишдан олдин кино томоша қиласизми ёки китоб ўқийсизми? Бу ғоя ёмон эмас, лекин уни амалга ошириш учун ноутбук, планшет ёки смартфондан фойдаланмаслик яхшироқдир. Сабаби — гаджет экранлари чиқарадиган зангори чироқ кўриш, терининг ҳолати ва умумий ҳолатга салбий таъсир қилади.
Зангори нур қуруқ кўз синдромига олиб келиши мумкин, бу кўзларнинг қуруқлашиши ва қизариши билан бирга келади, тўр пардага зарар етказиши ва охир-оқибат кўриш қомилиятининг пасайишига олиб келиши эҳтимоли мавжуд. Бундан ташқари, зангори нурнинг ҳаддан ташқари таъсир қилиши семизлик, юрак муаммолари, диабет ва саратоннинг айрим шакллари, айниқса кўкрак ва простата саратони хавфини ошириши исботланган.
Умуман олганда ётишдан олдин гаджетлардан фойдаланишдан воз кечган, ухлашдан камида ярим соат олдин уларнинг экранларига қарашни тўхтатган маъқул.
Изоҳ (0)