АҚШ президенти Дональд Трамп Европа давлатларига келажакда ўз хавфсизлигига Қўшма Штатлардан кам бўлмаган сармоя киритиши кераклигини, Украина учун хавфсизлик кафолатлари эса фақат Европанинг гарданида эканлигини таъкидлади, деб ёзади Bloomberg.
Агентлик ҳисоб-китобларига кўра, Украинани ҳамда ўз чегараларини ҳимоя қилиш Европа давлатлари учун кейинги ўн йил ичида қўшимча 3,1 триллион долларлик харажатларга айланади. Bloomberg Economics музокаралар чоғида Украинани қўллаб-қувватлаш, мамлакат ва унинг мудофаа қобилиятини тиклаш, шунингдек, Европанинг ўз ҳарбий қудратини ошириш харажатларини қайд этган.
Украина армиясини тиклаш ўн йил ичида тахминан 175 миллиард долларга тушиши мумкин, деб ёзади Bloomberg.
Нашрнинг қўшимча қилишича, 40 минг кишидан иборат тинчликпарвар кучларни сақлаш тахминан 30 миллиард долларга тушади. Харажатларнинг асосий қисми Европа иттифоқига аъзо мамлакатларнинг ҳарбий қудратини ошириш ва уларнинг умумий мудофаа бюджетини ЯИМнинг тахминан 3,5 фоизига етказиш билан боғлиқ бўлади, бу эса НАТОнинг Брюсселдаги штаб-квартирасида муҳокама қилинди.
Агар бунинг учун Европа давлатлари қарз маблағларидан фойдаланишга мажбур бўлса, келгуси ўн йил ичида НАТОнинг бешта энг йирик Европа аъзоларининг қарзга бўлган эҳтиёжи яна 2,7 триллион долларга ошади, деб ҳисоблайди Bloomberg Economics таҳлилчилари.
Трампнинг НАТО давлатларининг мудофаа харажатларини ЯИМнинг 2 фоизидан 5 фоизигача ошириш тўғрисидаги таклифи
Жорий йилнинг 7 январь куни бўлиб ўтган матбуот анжуманида Трамп НАТОга аъзо мамлакатларнинг ҳарбий харажатларини ЯИМнинг 5 фоизигача кўтаришга эришмоқчи эканини айтган эди.
2024 йилда ялпи ички маҳсулотнинг энг катта улушини мудофаага Польша сарфлаган — 4,12 фоиз. Ундан кейин Эстония (3,43%) ва АҚШ (3,38%) ўрин олган. Италиянинг мудофаа харажатлари ялпи ички маҳсулотнинг тахминан 1,5 фоизини ташкил этади. Альянсга аъзо яна еттита давлат мудофаа учун ялпи ички маҳсулотнинг 2 фоизидан кам маблағ сарфламоқда.
Аъзо мамлакатлар мудофаа харажатларининг ўртача улуши НАТО ялпи ички маҳсулотининг 2,71 фоизини ташкил қилади. 2024 йилда НАТОнинг мудофаа учун умумий харажатлари 1,474 триллион долларни ташкил этган. Шундан 968 миллиард долларга яқини АҚШ ҳиссасига тўғри келган.
Мутахассисларнинг фикрича, иттифоқнинг деярли барча аъзолари учун ялпи ички маҳсулотнинг 5 фоизлик кўрсаткичига эришиш амалда имконсиз. Баъзи мутахассислар Трамп 3 фоизга яқин рақам маъқулланиши учун атайлаб амалга ошириб бўлмайдиган таклифни илгари сурганини тахмин қилишди.
Халқаро стратегик тадқиқотлар институти мудофаа иқтисодиёти бўйича мутахассиси Фенелла Макгертининг таъкидлашича, ҳатто НАТО аъзо давлатларининг 3 фоизлик кўрсаткичга эришиши учун ҳам йиллар талаб этилади.
“Европа 2024 йилда реал ҳисобда 10 фоиздан ортиқ бўлган бу ғайритабиий ўсиш суръатини давом эттирган тақдирда ҳам, ялпи ички маҳсулотнинг камида 3 фоизига эришиш учун яна 10 йил керак бўлади”, дейди у.
Изоҳ (0)