Назарбоев Қозоғистон конституциясидан ўзи ҳақидаги бандлар олиб ташланишини қўллаб-қувватлайди

Қозоғистон собиқ президенти Нурсултон Назарбоев конституцияга киритиладиган, у ердан унинг ҳуқуқий мақоми ва ваколатлари ҳақидаги моддани олиб ташлайдиган тузатишларни қўллаб-қувватлайди. Бу ҳақда Назарбоев сиёсатшунос Данияр Ашимбаевга берган интервьюсида маълум қилди, деб ёзади «РБК».

«5 июнь куни менга конституция томонидан тақдим этилган ҳуқуқимдан албатта фойдаланаман ва референдумда овоз бераман. Мен доим таъкидлаб келганманки, мамлакатнинг Бош қонуни қотиб қолган ҳуқуқий реликт эмас, балки жонли механизм, у Қозоғистон жамияти ҳаётини акс эттиради, унда юз бераётган ўзгаришларни кўрсатиб беради», — деди Назарбоев.

Унинг фикрича, ҳар битта авлод конституцияга ўзгартиришлар кирита олиши мумкин, агар бу «даврнинг зарур талаби бўлса ва прогрессга, жамиятнинг демократик ривожланишига имконият яраца».

Собиқ президент 2019 йилда Қозоғистон аҳолисининг катта қисми уни қўллаб-қувватлаганига қарамай давлат раҳбари лавозимидан кетганини эслатди, бироқ «сиёсий транзит силлиқ кечиши ҳамда жамиятдаги ва ҳукмрон элитадаги эҳтимолий зиддиятларни юмшатиш учун» ваколатларининг бир қисмини қолдирганини қайд этди.

Назарбоев ваколатлар президент Қосим-Жўмарт Тўқаевга берилганидан кейин янги давлат раҳбарини ва унинг ислоҳотларини доим қўллаб-қувватлаб келганини қўшиб қўйди. «Бу сафар ҳам қўллаб-қувватлашимга шубҳа қилмасангиз ҳам бўлади», — деди у.

Тўқаев апрель ойида Қозоғистон конституциясига ўзгартиришлар киритиш бўйича референдум ўтказилишини эълон қилганди. Ўзгартиришлар мамлакат бош қонунининг 30 дан ортиқ моддаларига тааллуқли бўлади. Бошқа нарсалар қаторида Қозоғистоннинг биринчи президенти Нурсултон Назарбоевнинг ваколатлари ва мақоми тўғрисидаги бандлар конституциядан чиқариб ташланиши режалаштирилмоқда. Қозоғистоннинг амалдаги конституциясига мувофиқ, унинг биринчи президенти лавозимда ўтказган даврда амалга оширган барча ҳаракатлари учун тўлиқ ва муддатсиз дахлсизликка эгадир.

2022 йил январь ойида Қозоғистонда газ нархи ошишига қарши норозилик намойишлари билан бошланган йирик тартибсизликлар бўлиб ўтди. Уларни бостириш учун Тўқаев, хусусан, КХШТ мамлакатлари қуролли кучларини таклиф қилди. Норозиликлар фонида Қозоғистоннинг биринчи президенти Нурсултон Назарбоев Хавфсизлик Кенгаши раҳбари лавозимидан четлаштирилди, унинг кўплаб қариндошлари раҳбарлик лавозимларидан айрилди.

Нурсултон Назарбоев 1990 йилдан 2019 йилгача Қозоғистон ССРни, кейин эса мустақил Қозоғистонни бошқарган. Президентликдан кетгач, у Қозоғистон Хавфсизлик кенгаши раҳбари ваколатларини сақлаб қолганди.