Nepal poytaxti Katmanduda o‘n minglab namoyishchilar bekor qilingan monarxiyani qayta tiklash va sobiq qirol Gyanendra Shahni davlat rahbari lavozimiga qaytarishni talab qilib, keng ko‘lamli yurish o‘tkazdi. Bu haqda Associated Press xabar qilmoqda.
Namoyishchilar shahar markaziy aylanasi yo‘li bo‘ylab yurib, qirolning taxtga qaytishini va hinduiylikni mamlakatning davlat dini sifatida tiklashni talab qilishgan. Taxminan 20 ming kishidan iborat guruh an’anaviy nog‘ora va musiqa asboblarini chalib, monarxiyani qo‘llab-quvvatlashlarini namoyish etgan.
E’tiborlisi, namoyish o‘tkazilayotgan joydan bor-yo‘g‘i bir necha yuz metr narida respublikachilar partiyasi tarafdorlari va bosh vazir Kxadga Prasad Sharma respublika kunini nishonlagan. Natijada keskinlikning oldini olish maqsadida, yuzlab tartibni saqlash bo‘yicha politsiya xodimlari ikki guruhni bir-biridan ajratib turgan, namoyishlar esa turli vaqtlarda o‘tkazilishiga ruxsat berilgan.
Ta’kidlanishicha, so‘nggi paytlarda aholi o‘rtasida sobiq qirolni taxtga qaytarish va hinduiylikni davlat dini sifatida tiklash bo‘yicha talablar kuchaymoqda. Namoyishchilar mamlakatning asosiy siyosiy partiyalarini korrupsiyaga yo‘l qo‘yish va samarasiz boshqaruvda ayblayapti hamda xalqning siyosatchilardan ko‘ngli qolganini ta’kidlamoqda.
“Biz asrlar davomida mavjud bo‘lgan monarxiyani qayta tiklab, mamlakatni millat manfaatlari yo‘lida hindu davlati qilishgacha bo‘lgan harakatimizni davom ettiramiz”, deydi namoyishchilar rahbari Dil Nat Giri.
Hozircha, qirollik saroyidan chiqib, oddiy fuqaro sifatida hayot kechirgan Gyanendra monarxiyani qayta tiklash haqidagi chaqiriqlarga hech qanday munosabat bildirmagan.
Ta’kidlashicha, unga bo‘lgan qo‘llab-quvvatlash kuchayib borayotganiga qaramay, sobiq qirolning darhol hokimiyatga qaytish imkoniyati juda kam.
Uch asrlik monarxiya
2008-yilda Nepal monarxiyadan voz kechib, respublika boshqaruv tizimiga o‘tdi. O‘sha paytgacha so‘nggi mutlaq hukmdor bo‘lgan sobiq qirol Gyanendra taxtdan voz kechib, oddiy fuqaro sifatida hayot kechira boshladi. Bu o‘zgarishlarga olib kelgan norozilik namoyishlari, ayniqsa 2006-yilda qirolning mustabid boshqaruviga qarshi norozilik cho‘qqisiga yetgan paytda ommaviy tus olgan edi.
Monarxiyaning ag‘darilishiga asosiy sabab 2001-yil 1-iyundagi fojia bo‘ldi. O‘shanda valiahd shahzoda Dipendra otasi qirol Birendra, onasi malika Aishvarya va boshqa qarindoshlarini o‘ldirib, so‘ng o‘ziga o‘q uzdi va hushsiz holatga tushgan. U o‘ziga kelmasdan qirol deb e’lon qilingan va bir necha kundan so‘ng vafot etgan. Shundan keyin uning amakisi Gyanendra yangi monarx sifatida taxtga o‘tirgan.
Izoh (0)