Markaziy bank aholi isteʼmol kayfiyati bo‘yicha navbatdagi sharhini eʼlon qildi. Qayd etilishicha, joriy yil iyul oyida o‘tkazilgan so‘rovlarda 3 ming 100 nafardan ortiq aholi qatnashgan. Natijalarga ko‘ra, aksariyat aholi vakillari kelgusi 12 oyda O‘zbekistondagi iqtisodiy sharoitlar joriy darajada shakllanishiga ishongan.
Daromadlari ortishi va kamayishini kutayotganlar
So‘rovda qatnashganlar joriy yil II chorakda kelgusida daromadlari oshishi bo‘yicha kutilmalari pasayganini maʼlum qilgan.
Daromadlari o‘zgarmasligini qayd etganlar ulushi 1,4 foiz bandga ortib, umumiy respondentlarning 26,4 foizini tashkil etgandi. Kelgusida daromadlari kamayishini taʼkidlaganlar ulushi 10 foiz darajasida shakllangan. Daromadlarining o‘zgarishsiz qolishini yoki kamayishini kutayotganlar ulushi ko‘paygan.
Aprel–may oylarida 1-chorakdagiga nisbatan barcha daromad guruhlarida daromadlar ko‘payishi bo‘yicha kutilmalar biroz pasaygan. Daromadlar kamayishini kutayotganlar ulushi 10 foiz darajasida past saqlanib qolmoqda.
“Bunda, 10 million so‘mgacha daromadli respondentlar orasida kelgusida daromadlari kamayishini kutayotganlarning ulushi oshgan. Shuningdek, ushbu daromad guruhlarida kelgusida daromadlari o‘zgarmasligini taʼkidlaganlar ulushi esa ko‘paygan. Respondentlarning 68 foizi (o‘tgan chorakda 75 foiz) rasmiy ish xaqidan daromad olishini taʼkidlagan. Tadbirkorlik, tomorqa faoliyati hamda pul o‘tkazmalari orqali daromad oluvchilarning ulushi ortgan”, deyiladi sharhda
So‘rov natijalariga ko‘ra, turizm, maishiy xizmat, tashish xizmatlari va qishloq xo‘jaligi sohalarida daromadlarning kelgusida oshishi bo‘yicha ijobiy kutilmalar yuqoriroq shakllanmoqda. Shu bilan birga, davlat boshqaruvi, bank-moliya, kommunal xizmatlar va qurilish sohalarida faoliyat yurituvchilar kelgusida daromadlarining kamroq oshishini kutmoqda.
Xarajatlari ortishini kutayotganlar ko‘p
Markaziy bankka ko‘ra, kelgusi choraklarda aksariyat respondentlar xarajatlari ko‘payishini kutmoqda.
Joriy yil II chorakda xarajat subindeksi yuqori darajada saqlanib, 77,7 bandni tashkil etgan. Xususan, respondentlarning deyarli 77 foizi kelgusi 12 oyda xarajatlari ko‘payishini bildirgan. O‘tgan yilning mos davrida ushbu ko‘rsatkich 80 foizga teng bo‘lgan. Bu esa isteʼmolchilarning kelgusidagi xarajatlari o‘zgarishi bo‘yicha optimistik kutilmalari saqlanib qolayotganligini ko‘rsatadi.
“Kelgusida xarajatlarining o‘zgarmasligini taʼkidlaganlar ulushi 16,4 foizni, xarajatlarning kamayishini kutayotganlar esa 6,9 foizni tashkil etgan. Kelgusi xarajatlari ko‘payishi bo‘yicha nisbatan yuqori ko‘rsatkich ko‘proq daromadli (10 million so‘mdan yuqori) aholi vakillari tomonidan qayd etilgan (80-87 foiz). Qolgan daromad vakillarida ham 80 foizga yaqin respondentlar xarajatlari ko‘payishini maʼlum qilgan”, deya qayd etgan regulyator.
Aholi tomonidan kelgusi chorakda yirik xarajatlar guruhlari o‘rganilganda, so‘rov ishtirokchilari asosan, uy-joy taʼmirlash, sayohat, taʼlim, sog‘liqni tiklash, to‘y marosimlari, uy-joy va avtomobil xaridi kabi yirik xarajatlarni rejalashtirgani maʼlum bo‘lgan.
Pul jamg‘arish moyilligi pasaydi
Aholining jamg‘arishga bo‘lgan moyilligi so‘nggi ikki chorak davomida maʼlum darajada pasaydi. Joriy yilning II choragida jamg‘arish kayfiyati bo‘yicha subindeks ko‘rsatkichi o‘tgan chorakka nisbatan 1,3 foiz bandga pasayib, 67,1 bandni tashkil etgan. Kelgusida jamg‘armalari miqdori oshishini kutayotgan respondentlar ulushi ham 2,9 foiz bandga kamayib, 60,3 foizni tashkil etgan.
Kelgusida jamg‘armalari o‘zgarmasligini bildirganlar ulushi avvalgi chorakka nisbatan 1,5 fozi bandga ortib, 25,6 foizni, jamg‘armalari kamayishini kutayotganlar ulushi esa avvalgi chorakka nisbatan 1,4 foiz bandga ko‘payib, 14,1 foizni tashkil etdi.
“Shu o‘rinda, aholining kreditlari va qarz yuki ortib borayotgani fonida isteʼmol xarajatlari tarkibida o‘zgarishlar kuzatilayotgani ham jamg‘arish kayfiyatiga maʼlum darajada taʼsir ko‘rsatgan bo‘lishi mumkin”, qayd etgan Markaziy bank.
Iqtisodiyot bo‘yicha kutilmalar
So‘rovda ishtirok etgan aksariyat respondentlar kelgusi 12 oydagi iqtisodiyot istiqboli bo‘yicha ijobiy kutilmalarni bildirgan. Jumladan, so‘rovnomada ishtirok etgan respondentlarning 57 foizi kelgusida mamlakat iqtisodiyoti yaxshilanishiga ishonch bildirgan bo‘lsa, 29 foizi iqtisodiyotning joriy holati saqlanib qolishini taʼkidlagan.
O‘rta muddatli iqtisodiy kutilmalarda kichik pasayish kuzatilgan bo‘lsa-da, so‘rov ishtirokchilarining uchdan ikki qismi kelgusi 3 yilda O‘zbekiston iqtisodiyoti barqaror rivojlanib borishini kutmoqda.
Izoh (0)