Italiya – Yevropaning eng yirik mamlakatlari qatoriga kiradi. Ushbu davlat sanoati, texnologiyalari anchagina taraqqiy topgan. Umumiy maydoni 302 ming km. kv. bo‘lgan Italiyaning aholisi 2022-yil 1-yanvar holatiga ko‘ra 58,9 mln nafarni tashkil qiladi. Poytaxt Rimda 2,8 mln aholi istiqomat qiladi.
Prezident Shavkat Mirziyoyev Italiya prezidenti Serjo Mattarellaning taklifiga binoan 7-9-iyun kunlari rasmiy tashrif bilan ushbu mamlakatda bo‘ladi. Oliy darajadagi uchrashuvlar Rim shahrida bo‘lib o‘tsa, tashrifning ishbilarmonlik dasturi Milan shahrida bo‘lib o‘tadi.
“Daryo” ikki davlat o‘rtasidagi munosabatlar xususida so‘z yuritadi.
Ikki tomonlama diplomatik aloqalar
Italiya 1992-yil 10-yanvarda O‘zbekiston mustaqilligini tan oldi va 1992-yil 24-martda diplomatik munosabatlar o‘rnatdi. Ayni o‘sha yildan buyon Italiyaning Toshkent shahridagi elchixonasi faoliyat ko‘rsatmoqda. 1998-yildan buyon Rimda O‘zbekistonning diplomatik vakolatxonasi faoliyat ko‘rsatmoqda.
Bugungi kunga qadar 4 ta oliy darajadagi tashriflar amalga oshirilgan. Jumladan, Italiyaga 2 ta (Birinchi prezident 1996-yil iyun va 2000-yil noyabr), O‘zbekistonga 2 ta (1997-yil may oyida Prezident O. Skalfaro va 1997-yil sentyabrda Bosh vazir R. Prodi).
2011-yildan boshlab Italiya parlamenti Deputatlar palatasi va Senati bilan hamkorlik qilish maqsadida Oliy Majlisda Qonunchilik palatasi va Senatning deputatlik guruhlari faoliyat ko‘rsatmoqda. 2012 yilda Oliy Majlis Qonunchilik palatasi va Italiya parlamenti Deputatlar palatasi o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risidagi memorandum imzolangan edi. 2023 yil aprel oyida Italiya parlamentida “Italiya-Markaziy Osiyo” do‘stlik guruhi tashkil etildi.
Savdo-iqtisodiy sohadagi hamkorlik
1999-yildan buyon Savdo-iqtisodiy, sanoat hamkorlik va eksport kreditlari bo‘yicha hukumatlararo ishchi guruhi faoliyat ko‘rsatmoqda. 2022-yilda Italiya bilan tovar ayirboshlash hajmi 381,1 million dollarni tashkil etdi. Shundan, eksport – 51,3 mln dollar (+27,8%), import – 329,8 mln dollar (-15,5%).
2023-yilning yanvar-aprel oylarida Italiya bilan savdo aylanmasi 157,5 mln dollarni tashkil qildi. Ulardan 25,8 mln dollari eksport (+25,2%) bo‘lsa, 131,7 mln dollar (-5,3%) importni tashkil qiladi.
2019-yilning 21-24-noyabr kunlari Lombardiya viloyati gubernatori A.Fontananing O‘zbekistonga tashrifi tashkil etildi. 2020-yil 11-dekabr kuni eng yirik “European House Ambrosetti” tadqiqot kompaniyasi bilan 1100 dan ortiq kompaniya ishtirokida videokonferensaloqa formatida biznes-forum bo‘lib o‘tdi. 2021-yil 11-mart kuni Italiya Sanoat Konfederasiyasi Prezidenti L.Pikassoning tashrifi doirasida Toshkent shahridagi Turin politexnika universitetida “Confindustria Uzbekistan” filiali ochildi.
Ma’lumot uchun: "Confindustria" Italiyadagi 150 ming ishlab chiqarish va xizmat ko‘rsatish kompaniyalarini birlashtiradi, iqtisodiy, ijtimoiy sohaga hissa qo‘shadigan korxonalarni qo‘llab-quvvatlaydi.
Bugungi kunda O‘zbekistonda Italiya kapitali ishtirokidagi 54 ta korxona, jumladan, 35 ta qo‘shma korxona va 19 ta korxona faoliyat yuritmoqda. Ularning asosiy faoliyat yo‘nalishlari alkogolsiz ichimliklar, vinolar, butilkalar uchun armatura, parfyumeriya, muzqaymoq, trikotaj, xalq iste’moli mollari ishlab chiqarish, paxta chiqindilarini qayta ishlash, savdo-sotiq va vositachilik xizmatlaridan iborat.
2021-yil yanvar oyida Toshkentda “Gold Moon Tashkent” kompaniyasining yangi zargarlik fabrikasi ish boshladi (loyiha qiymati qariyb 21 million dollar, quvvati 6 tonna mahsulot).
Madaniy-gumanitar sohadagi hamkorlik
1998-yil 15-sentyabrdan Toshkent shahrida “O‘zbekiston-Italiya” do‘stlik jamiyati faoliyat ko‘rsatmoqda. Italiya vakillari Samarqand shahrida bo‘lib o‘tadigan “Sharq taronalari” xalqaro musiqa festivalida muntazam ishtirok etib kelmoqda. 2018-yilda Rimda bo‘lib o‘tgan “Asiatika” XIX xalqaro Osiyo filmlari kinofestivalida “Tohir va Zuhra” filmi jahon kinosi rivojiga, umuminsoniy qadriyatlarni targ‘ib etishga qo‘shgan hissasi uchun maxsus diplom bilan taqdirlangan edi.
2019-yilda O‘zbekiston davlat konservatoriyasi talabalari Pesaro shahrida o‘tkazilgan “Chitta di Barletta” nufuzli xalqaro tanlovida 1-o‘rinni qo‘lga kiritdi. 2021-yilda o‘zbekistonlik 11 yoshli xonanda Sofiya Gill nufuzli Sanremo Junior xalqaro bolalar musiqa festivalida 1-o‘rinni egalladi. 2021-yilda O‘zbekiston Fanlar akademiyasi va Italiya Milliy tadqiqot kengashi o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risidagi bitim imzolangan edi.
2023-yil 20-may kuni Pesaro shahrida Badiiy akademiyasi raisi A.Nuriddinov “O‘zbekiston madaniyati haftaligi”da ishtirok etdi. Toshkentda Turin politexnika universiteti (2009) va Piza universiteti (2022) filiallari faoliyat ko‘rsatmoqda. Neapol universiteti va Rim La Sapiyenza universiteti bilan hamkorlikda “O‘zbekiston madaniy merosi Italiya to‘plamlarida” kitobi chop etildi.
2022-yil may oyida O‘zbekistondagi Prezidentlik, ijodiy va ixtisoslashtirilgan maktablarning bir guruh o‘rta maktab o‘quvchilari birinchi marta Italiyada bo‘lajak diplomatlar uchun “Diplomatiya ta’limi” o‘quv dasturida ishtirok etdi. 2022-yilda O‘zbekiston velosiped sporti federasiyasi Turin shahrida Xalqaro professional velosipedchilar klubining ofisini tashkil etdi. 2022-yil 23-mart kuni O‘zbekiston yilqichilik va ot sporti federasiyasi o‘rtasida hamkorlik to‘g‘risidagi memorandum imzolandi.
O‘zbekistonning Italiyadagi diasporasi
Hozirda 1,5 ming nafar O‘zbekiston fuqarosi Italiyada istiqomat qilmoqda. Oxirgi 2 yilda Italiyaga o‘qish uchun kelgan O‘zbekiston fuqarolari soni sezilarli darajada oshdi.
Bugungi kunga qadar ikki davlat o‘rtasida 22 ta hujjat imzolangan.
Xususan, 1 ta davlatlararo shartnoma, 10 ta hukumatlararo bitim, 3 ta idoralararo kelishuv va 8 ta boshqa sohalar yuzasidan kelishuvlar.
Izoh (0)