Agar Xitoy 2026-yilda Tayvanga bostirib kirsa, bu harbiylar orasida minglab qurbonlarga olib keladi, ammo Pekin g‘alaba qozonishi amri mahol. Bu haqda harbiy nizoning katta ko‘lamli simulyatsiyasini amalga oshirgan Strategik va xalqaro tadqiqotlar markazi (CSIS) hisobotida aytiladi, deb yozadi CNN hujjat nusxasiga tayanib.
Hisobot “Keyingi urushning birinchi janggi” deb nom oldi. CSIS “Xitoy istilosi muvaffaqiyatli bo‘ladimi va u qanday oqibatlarga olib keladi?” — degan ikkita asosiy savolga javob berish uchun 24 marta simulyatsiya o‘tkazdi. Ekspertlar tomonlarning barchasi “ulkan” talafotlar ko‘radi, degan xulosaga keldi. Ko‘pchilik ssenariylar bo‘yicha AQSH Harbiy-dengiz kuchlari ikkita avianosets, 10 dan 20 tagacha yirik suvusti kemalarini yo‘qotishi kutilmoqda, shuningdek, qariyb 3200 nafar amerikalik harbiy xizmatchialr o‘ldiriladi. Xitoy harbiy-dengiz floti va “yadro-desant kuchlari”, shuningdek, 10 mingga yaqin harbiylaridan ayriladi, deb hisoblaydi CSIS.
Tayvanning ehtimoliy yo‘qotishlari esa qariyb 3500 harbiydan iborat bo‘ladi, 26 ta esminetsi va fregatlarining barchasi esa cho‘ktirib yuboriladi. Bundan tashqari, Yaponiya 100 dan ortiq jangovar samolyotlari va 26 ta harbiy kemalaridan ajralishi mumkin, uning hududidagi AQSH harbiy bazalari esa Xitoy tomonidan hujumga uchraydi.
Shu bilan birga, ekspertlar ta’kidlashicha, Tayvanga hujum qilingan taqdirda, qurol-yarog‘ yetkazib berish bo‘yicha “ukrain modeli”ni amalga oshirish mumkin bo‘lmaydi. “Urush boshlanganidan keyin Tayvanga qo‘shinlar yoki o‘q-dorilarni yetkazish mumkin bo‘lmaydi, shuning uchun vaziyat Ukrainadagi holatdan tubdan farq qiladi. Tayvanliklar urush olib borishda nimalardan foydalanmoqchi bo‘lsa, u boshlangan vaqtda ular qo‘l ostida bo‘lishi kerak”, — dedi loyihaning uch rahbaridan biri, CSIS katta maslahatchisi Mark Kanchian.
Shu bilan birga, markaz Xitoy va Tayvan urushi “muqarrar yoki hatto ehtimoliy” ekanini aytmayapti. “Xitoy hukumati Tayvanga qarshi diplomatik izolyatsiya, bosim yoki iqtisodiy majburlash strategiyasini qabul qilishi mumkin”, — deya aniqlik kiritiladi hisobotda.
Tayvan ko‘rfazidagi vaziyat 2022-yil avgustida AQSH Kongressi spikeri Nensi Pelosi Xitoy o‘z hududi deb hisoblaydigan Tayvanga tashrif buyurganidan keyin keskinlashdi. 25-dekabr kuni Xitoy armiyasi Tayvan yaqinida harbiy mashg‘ulotlar o‘tkazdi. 26-dekabr kuni Tayvan hukumati o‘zining havo hujumiga qarshi mudofaa zonasiga juda katta sonli Xitoy harbiy samolyotlari bostirib kirganini ma’lum qildi.
Mavzuga doir:
Izoh (0)