So‘nggi 15 yil ichida dunyoda odam savdosi qurbonlari orasida bolalarning ulushi uch baravarga oshdi. Ayollar esa ushbu jinoiy harakatning asosiy maqsadi bo‘lib qolmoqda. Bu haqda Birlashgan Millatlar Tashkilotining Giyohvandlik va jinoyatchilik bo‘yicha boshqarmasi (UNODC) tomonidan 2-fevral kuni taqdim etilgan odam savdosi bo‘yicha hisobotida qayd etilgan, deya xabar qilmoqda “Izvestiya”.
Hisobotga ko‘ra, 2018-yilda 148 mamlakatda 50 mingga yaqin odam savdosi qurbonlari aniqlangan, ammo jinoiy faoliyatning yashirin xususiyatlarini hisobga olgan holda qurbonlar bundan ham ko‘proq bo‘lishi mumkin.
Buning oqibatida odamlarning eng zaif toifalari – migrantlar, ishsizlar, shuningdek, bolalar zarar ko‘rmoqda. Qizlar, asosan, jinsiy qullik uchun sotiladi, o‘g‘il bolalar esa majburiy mehnatga jalb qilinadi.
Ta’kidlanishicha, 2018-yilda dunyo bo‘yicha odam savdosi qurboni bo‘lgan har 10 kishiga beshta ayol va ikki qiz to‘g‘ri kelgan. Jabrlanganlarning taxminan 20 foizini voyaga yetgan erkaklar va 15 foizini o‘g‘il bolalar tashkil etgan.
So‘nggi 15 yil ichida aniqlangan jinoyat jabrdiydalari soni oshdi va aynan bolalar ulushi taxminan 10 foizdan 30 foizgacha o‘sdi. Voyaga yetgan ayollarning ulushi 2018-yilda 70 foizdan 50 foizgacha kamaydi. Voyaga yetgan erkaklarning soni shu davrda 10 foizdan 20 foizgacha o‘sdi.
Hisobotda aytilishicha, aniqlangan jabrdiydalarning 50 foizi jinsiy qullik uchun, 38 foizi majburiy mehnat uchun, 6 foizi jinoiy ishlarda qatnashish uchun, 1 foizi tilanchilik uchun, qolganlari majburiy nikoh, tana a’zolari savdosi va boshqa maqsadlarda sotilgan.
Odam savdosi bilan asosan uyushgan jinoiy guruhlardagi erkaklar shug‘ullanadi. Jabrlanganlar ko‘pincha ijtimoiy tarmoqlarda jinoyatchilarning “qarmog‘iga ilinadi”.
UNP Ijroiya direktori Geda Fathi Valining so‘zlariga ko‘ra, dunyo bo‘ylab millionlab ayollar, bolalar va erkaklar davom etayotgan COVID-19 inqirozi sharoitida na ish, na o‘qish va na ijtimoiy qo‘llab-quvvatlashga ega, shu sababli ular odam savdosidan katta xavf ostida. Valining fikricha, odam savdogarlari koronavirus pandemiyasidan foydalanib, himoyasiz qatlamlardan foydalanishlarining oldini olish uchun maqsadli choralar ko‘rish kerak.
Ma’lumot uchun, 2020-yil 1-dekabrda Xalqaro qullikni yo‘q qilish kuni arafasida BMT bosh kotibi Antoniu Guterrish hozirgi kunda dunyodagi 40 milliondan ortiq odam qullikning zamonaviy shakllariga duchor bo‘lganligini, ularning 71 foizi qizlar va ayollardan iborat ekani haqida ma’lum qilgan edi.
U BMTning barcha a’zolarini ushbu jirkanch ishlarga chek qo‘yish uchun yanada ko‘proq harakat qilishga chaqirgan.
Avvalroq O‘zbekistonda 2017—2020-yillarda chaqaloq savdosi bilan bog‘liq 185 ta holat aniqlangani, Toshkentda 28 yoshli ayolni Dubayga fohishalik qilish uchun yuborayotgan shaxs hamda Toshkentda xalqaro aeroportida 32 yoshli ayolni Dubayga fohishalik uchun yuborayotgan egizaklar qo‘lga olingani haqida xabar berilgan edi.
Izoh (0)