Mahalla fuqarolar yig‘ini xodimlari imom-xatiblar bilan birgalikda profilaktik hisobda turgan tarbiyasi og‘ir, voyaga yetgan notinch oila farzandlari va ularning ota-onalari bilan manzilli ish kuchaytiriladi. Bu haqda dastur bo‘yicha Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi bosh mutaxassisi Nilufar Komilovaning “O‘zbekiston 24” telekanaliga bergan intervyusida aytib o‘tdi.
Oliy Majlis Senati tomonidan “Erta turmush va erta tug‘ruq holatlari hamda oilaviy ajralishlar bilan bog‘liq muammolarni bartaraf etish bo‘yicha 2020—2021-yillarga mo‘ljallangan kompleks chora-tadbirlar dasturi” qabul qilingan.
Mahalla va oilani qo‘llab quvvatlash vazirligi xodimi Nilufar Komilovaning ma’lum qilishicha, voyaga yetmagan qizlar o‘rtasida erta tug‘ruqning oldini olish, ota yoki onasiz oilalarda yashayotgan hamda tarbiyasi og‘ir qizlarning mahallalar kesimida ro‘yxatlari shakllantiriladi.
“Bu ro‘yxat asosida tuman, mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash, yoshlar ishlari agentligi, xalq ta’limi bo‘limlari va tibbiyot muassasalari bilan birgalikda har oyda ushbu qizlarni muammolari o‘rganib chiqiladi va aniqlangan muammolarni bartaraf etish bo‘yicha tizim yaratiladi”, – dedi Nilufar Komilova.
Shu bilan birga, mahalla fuqarolar yig‘ini xodimlari imom-xatiblar bilan birgalikda profilaktik hisobda turgan, tarbiyasi og‘ir, voyaga yetgan, notinch oila farzandlari va ularning ota-onalari bilan manzilli ishlar yana kuchaytiriladi.
“Mahallalardagi ishsiz qizlarning tibbiy madaniyatini oshirish, sog‘lom turmush tarzi ko‘nikmalarini shakllantirish va ularni oilaviy hayotga tayyorlash, reproduktiv salomatlik bo‘yicha alohida o‘quv kurslarini tashkil etish rejalashtirildi”, – dedi u.
Senat taqdim etgan ma’lumotlarga ko‘ra, 2018-yilda 16 yoshli ayollar va 17 yoshli erkaklar orasida tuzilgan nikohlarning soni 7 tani, 2019-yilda 5 tani tashkil etgan. 2020-yilning birinchi choragida esa 16 yoshli qizlar orasidagi erta nikoh holati qayd qilinmagan. 18 yoshga to‘lmagan qizlar orasida erta tug‘ruq holatlari kamayib, 2018-yilda bunday holatlar 1,5 mingdan ziyod bo‘lgan bo‘lsa, 2019-yilda bu ko‘rsatkich 1,2 mingtani tashkil etgan. 2020-yilning birinchi choragida 231 ta erta tug‘ruq holatlari qayd etilgan.
Eslatib o‘tamiz, 2019-yil avgustida Toshkentda xotin-qizlarning 23 ta toifa bo‘yicha kartotekalari shakllantirilishi haqida xabarlar tarqalgan edi — ro‘yxatda, jumladan, uzoq vaqt chet elda bo‘lgan ayollar, ishsiz va vaqtinchalik propiskali xotin-qizlar kabi toifalar ham bor edi.
Ro‘yxat jamoatchilikning keskin noroziligiga sabab bo‘lgan, Demokratiya va inson huquqlari instituti ushbu ro‘yxat yuzasidan O‘zbekiston ichki ishlar vaziri va Toshkent shahar hokimi nomiga murojaat yo‘llagandi (shuningdek, bu ro‘yxat xonanda Lolaning “Sevgingni menga ayt 2” klipida ham qoralab chiqilgan).
Sobiq xotin-qizlar qo‘mitasi raisi Elmira Bositxonova “Ayollarning 23 toifasi ro‘yxati” tuzilishiga aloqasi yo‘qligini aytib o‘tgandi.
Andijon viloyatida ham 2019-yilning aynan avgustida Andijon shahar xalq ta’limi bo‘limi tasarrufidagi maktablarda ishlovchi 25-35 yoshdagi, turmushga chiqmagan va turmushidan ajragan ayollarning alohida ro‘yxati yuritilishiga oid ma’lumot paydo bo‘lgandi. Andijon shahar hokimligi shunday ro‘yxat haqiqatan ham borligi, u shahar Xalq ta’limi bo‘limi xotin-qizlar qo‘mitasi tomonidan tuzilgani, turmushga chiqmagan va oilasidan ajrashgan qizlarga moddiy-ijtimoiy yordam berish uchun shakllantirilganini bildirgandi.
Xalq ta’limi vazirligi va sobiq Xotin-qizlar qo‘mitasi bergan ma’lumotga ko‘ra, bu ro‘yxat Andijon shahar xalq ta’limi bo‘limi tomonidan viloyatdagi huquqni muhofaza qilish organlariga ishga qabul qilishda suhbatga chaqirish uchun tuzilgan bo‘lib, huquqni muhofaza qiluvchi organlarda ayol xodimlar, xususan, pedagoglar sonini oshirish maqsadida ishlab chiqilgan. Ro‘yxatda qayd etilgan ayollar roziligi olingan holda suhbatga yuborilgan, huquqni muhofaza qiluvchi organlarda ishlashni xohlamaganlar esa ro‘yxatdan o‘chirilgan va suhbatga chaqirilmagan.
Shuni ham qayd etish lozimki, O‘zbekistonda yuridik jihatdan “jinoyatga moyilligi bor ayol” degan tushuncha yo‘q. Qonunchilikda huquqbuzarlikka moyilligi borlar ikkiga — jinoiy va ma’muriy toifaga bo‘linadi. Birinchi toifaga jazoni ijro etish muassalaridan qaytganlar, ichkilikka ruju qo‘yganlar, ruhiy kasallar, fohisha va fohishaxona saqlagan xotin-qizlar kiradi. Ikkinchi toifaga esa farzand tarbiyasiga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi ayollar mansub.
Izoh (0)