Koronavirus: pandemiya bo‘yicha 14-aprelning asosiy xabarlari

Jahondagi vaziyat

Jons Hopkins universiteti ma’lumotlariga ko‘ra:

• Dunyo bo‘yicha infeksiya bilan kasallanganlar — 1 935 646 kishi;
• Kasallikdan tuzalganlar — 464 398 kishi;
• Infeksiya oqibatida vafot etganlar — 120 914 kishi.

AQSh koronavirus qurbonlari va kasallanganlari soni bo‘yicha dunyoda birinchiga aylangan: shu kunga qadar mamlakatda virus oqibatida 23 654 ta o‘lim holati qayd qilingan, 582 634 kishi kasallangan. Rossiyada koronavirusga chalinganlar soni 18 328 kishiga, vafot etganlar soni esa 170 nafarga yetdi. Qozog‘istonda koronavirus bilan kasallanganlar soni 1179 kishiga, qurbonlar esa 14 kishiga yetdi. Qirg‘izistonda koronavirus bilan kasallanganlar soni 430 kishiga yetdi. Ta’kidlanishicha, kasallarning 11 nafari og‘ir ahvolda.

O‘zbekistondagi vaziyat

O‘zbekistonda 14-aprel soat 15:30 holatiga ko‘ra, koronavirus infeksiyasini yuqtirib olgan fuqarolar soni 1113 nafarga yetdi. O‘zbekistonda koronavirus bilan kasallanganlar soni 13-aprel kuni 133 taga ko‘paydi. Bu yangi rekord. Bundan avval faqat bir marta — 6-aprelda 115 kishida koronavirus qayd etilgandi.

Shu kungacha 99 kishi koronavirusdan sog‘aygani ma’lum qilindi. Infeksiya oqibatida to‘rt kishi vafot etgan.

Chet eldagi kamida 23 o‘zbekistonlik koronavirusga chalingan, ularning uch nafari (barchasi AQShda) vafot etgan. Vafot etganlardan biri O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan artist, taniqli shashmaqom ijrochisi Rustam Samarqandiy edi.

Jahonda nima gap?

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST)ning rasmiy vakili Margarit Xarris Jenevada bo‘lib o‘tgan brifingda koronavirus tarqalishi bilan bog‘liq vaziyat ba’zi mamlakatlarda yaxshilana boshlagani, biroq pandemiya dunyoda o‘z cho‘qqisiga chiqmaganini ma’lum qildi. Uning so‘zlariga ko‘ra, yangi qayd etilayotgan holatlarning 90 foizi Yevropa mamlakatlari va AQShga to‘g‘ri keladi.Avvalroq JSST rahbari koronavirus tufayli joriy etilgan cheklovlarni olib tashlash bo‘yicha tavsiyalar bergandi. Avstriya, Italiya va Ispaniya karantin cheklovlarini yengillashtirishni boshladi.

Turkiya parlamenti koronavirus pandemiyasi tufayli 90 mingga yaqin mahbusni vaqtincha ozod qilishga qaror qildi. Qarorga ko‘ra, mahkumlar 31-maygacha ozod etiladi, so‘ng jazo muddatini o‘tashni davom ettiradi. Bu vaqtga qadar pandemiya chekinmasa, ozodlikda yurish muddati uzaytirilishi mumkin. Og‘ir jinoyatlar, terrorchilik harakatlari, ayollarga nisbatan zo‘ravonlikda aybdor deb topilgan shaxslar vaqtincha ozod qilinishga da’vogarlik qila olmaydi. Avvalroq koronavirus tufayli AQShda minglab mahbuslar ozod qilinishi, Braziliyadagi qamoqxonadan 400 ga yaqin mahbus qochib ketgani xabar berilgandi.

Avstriyada 14-apreldan boshlab koronavirus tarqalishining oldini olish maqsadida joriy etilgan cheklovlarni asta-sekin bekor qilish boshlanadi. Bir oylik karantindan so‘ng maydoni 400 metr kvadratgacha bo‘lgan, shuningdek, barcha qurilish va bog‘dorchilikka oid do‘konlar qayta ish boshlaydi.

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti rahbari Tedros Adan Gebreyesus koronavirus tufayli joriy etilgan cheklovlarni olib tashlash bo‘yicha tavsiyalar berdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, davlatlar cheklovlarni olib tashlashdan oldin bir qator choralarga amal qilinganiga ishonch hosil qilishi kerak. Xususan, hukumat virusning odamdan odamga yuqishini, kasallanish bo‘yicha vaziyatni nazorat qila olishi lozim. Sog‘liqni saqlash tizimi har bir COVID-19 holatini aniqlash, tekshirish, izolyatsiya qilish va davolash imkoniyatiga ega bo‘lishi kerak.

Tojikistonning Boxtar shahrida xorijdan kelgan tojikistonliklar karantinda saqlanayotgan mahalliy klinik shifoxonalardan birining xodimasi vafot etdi. Mamlakat Sog‘liqni saqlash vazirligi fuqarolarni Tojikiston hududida koronavirus infeksiyasi tarqalgani to‘g‘risidagi mish-mishlarga ishonmaslikka chaqirmoqda.

AQSh davlat kotibi Maykl Pompeo Germaniyaning Bild nashriga bergan intervyusida kelajakda koronavirus pandemiyasining aybdorlari topilishi kerakligini aytib, Xitoy ushbu kasallik haqida vaqtida xabar bermaganini ta’kidladi. “Xitoyning Uxan shahrida boshlangan bu virus, bu epidemiya haqida vaqtliroq xabar topmaganimizdan afsusdamiz. Xitoy hukumati, Xitoy Kommunistik partiyasi bu ma’lumotlarni o‘z vaqtida taqdim etmadi”, — degan Maykl Pompeo.

Birlashgan Arab Amirliklarida o‘tgan bir sutka ichida 398 kishida koronavirus aniqlandi. Butun mamlakat bo‘ylab koronavirusga chalinganlar soni 4521 kishini tashkil etmoqda

O‘zbekistonda nima gap?

Shavkat Mirziyoyev 14-aprel, seshanba kuni, global inqiroz va pandemiya sharoitida O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi oldida turgan dolzarb vazifalar muhokamasiga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi avvalida koronavirus infeksiyasiga qarshi kurash doirasida mamlakatda amalga oshirilayotgan ishlarga yana bir bor alohida to‘xtalib o‘tdi.

Ayniqsa, hokimlar va sektor rahbarlari aholining eng muhim hayotiy ehtiyojlarini to‘liq ta’minlash, narx-navoning oshib ketmasligiga erishish va kam ta’minlangan oilalarni qo‘llab-quvvatlash borasidagi ishlar samaradorligi uchun shaxsan javob beradi. Ayni paytda kam ta’minlangan, ehtiyojmand va yordamga muhtoj oilalarga muruvvat va saxovat ko‘rsatish, ularning holidan xabar olish, bu kabi ezgu tashabbuslarni ko‘paytirish joylardagi barcha mutasaddi rahbarlarning asosiy vazifalaridan biri bo‘lmog‘i lozim.

Shavkat Mirziyoyev, O‘zbekiston Prezidenti

Transport vazirligi axborot xizmati rahbari Navro‘z Ashurmatov Respublikadagi aeroportlar ish faoliyati va aviaparvozlarning qayta tiklanishi yoki cheklov choralarining uzaytirilishi Respublika maxsus komissiyasi tomonidan e’lon qilinishini ma’lum qildi.

O‘zbekistonda koronavirus sababli pensiya pullari may oyidan boshlab plastik kartalarda to‘lanadi, valyuta almashtiradigan bankomatlar ko‘paytiriladi. Pensionerlar tomonidan bank kartalarini ochish va unga ega bo‘lish uchun Xalq banki bo‘limlariga borish talab etilmaydi.

O‘zbekistonda karantin tadbirlari e’lon qilingan vaqtdan bugungi kunga qadar karantin qoidalariga amal qilmaslik bilan bog‘liq jami 59 921 ta holat aniqlandi. Qayd etilishicha, eng ko‘p — 10 100 ta qoidabuzarlik Toshkent shahrida qayd etilgan. Toshkent viloyatida esa bunday holatlar soni 8 588 tani tashkil etmoqda.

Xorazmda harbiy qismdagi karantindagilar orasida koronavirus tarqalgani haqidagi xabarlarga aniqlik kiritildi. “23—24-mart kunlari ushbu harbiy qismdagi karantin punktida 492 nafar fuqarodan COVID-19 koronovirus kasalligini aniqlash maqsadida tekshirish uchun namunalar olindi. 25—27-mart kunlari virusologik tekshiruvlar natijasiga ko‘ra, 7 nafar musbat natija qayd qilindi”, — deydi Sanitariya-epidemiologiya nazorati davlat inspeksiyasi boshlig‘i, Respublika bosh davlat sanitariya inspektori Nurmat Otabekov.

Toshkentdagi 17-shahar klinik shifoxonasi va 8-oilaviy poliklinika karantinga yopildi. Ushbu xabarni bosh davlat sanitariya inspektori Nurmat Otabekov AOKAda o‘tkazilgan brifing vaqtida tasdiqlagan.

Marg‘ilon shahridagi dehqon bozori hududida IIB post-patrul xizmati va jamoat tartibini saqlash boshqarmasi xodimi kaltaklandi. Ma’lum bo‘lishicha, 12-aprel kuni soat 15:30 da viloyat IIB PPX va JTSB xodimi bozor hududidagi avtoturargohga kirish qismida yuziga niqob taqmay non sotayotgan 18 yoshli D.Q.dan niqob taqib olishni talab qilgan. Bunga javoban, Bosh prokuratura axborotida ta’kidlanishicha, fuqaro IIB xodimining yuz va oyoq sohalariga urib, tan jarohati yetkazgan. Jarayonning boshqa tafsilotlari ma’lum qilinmagan.

O‘zbekistonda karantin davrida Prezident virtual qabulxonasi va Xalq qabulxonalari murojaatlarni ko‘rib chiqishni davom ettirmoqda.

Bugun butun dunyo COVID-19 kasalligi bilan kurashish uchun harakat qilmoqda. Pandemiya Markaziy Osiyo xalqlari uchun qanchalik tanish? Tarix avval bunday vaziyatga duch kelganmi? “Daryo” kolumnisti Jahongir Ostonov XIX—XX asrlarda Turkistonda yuz bergan epidemiyalar, xususan, vabo tarixi haqida ma’lumot beradi.