Фаррух Зокиров 79 ёшда: иккинчи турмушидан бахтини топган 6 та давлат халқ артистининг ҳаёт ва ижод йўли ҳақида 

Ўзбекистон, Қозоғистон, Тожикистон, Қирғизистон, Туркманистон ва Россия Федерацияси халқ артисти Фаррух Зокиров 16 апрель куни 79 ёшни қаршилади. У санъаткорлар оиласида туғилган бўлса-да, фаолиятида кўплаб қийинчиликларни бошидан ўтказган.  

Карим ва Шоиста Зокировлар санъатга ошуфта инсонлар бўлишган. Карим Зокиров табиатан оғир-босиқ, камгап инсон бўлган. Аёли эса ундан тубдан фарқ қилган. У асли санъаткор бўлса-да, маҳалла ишларида фаол, оилавий муаммоларда маслаҳатчи аёл эди. Уларнинг олти нафар фарзандлари бўлган, аммо Науфал исмли ўғиллари эрта оламдан ўтган. 

— Санъаткор бўламан деб ўйламасдим, чин сўзим. Йигитлик йилларим мусиқа басталашга мойиллигим бор эди. “Шундай қўшиқ ёзсамки, Ботир Зокиров рэпертуарига киритса”, деб орзу қилардим. Акам эса эшитиб кўрарди-да, “Йўқ, ҳали бор, ҳали пишмаган”, дерди. Шукр, бу бахтга мушарраф бўлдим. 1974 йилда “Мажнунтол” қўшиғини ёзган бўлсам, бир йиллардан кейин “Шу қўшиқ жуда чиройли чиқибди, майлими, мен куйласам”, дея сўраганлар. Ўшанда юрагим ёрилиб кетай деган. Ҳозир ҳам кучли ҳаяжон билан эслаяпман. Маданиятни қаранг, майлими, деб сўраганлар, дейди Фаррух Зокиров. 

Хонанданинг айтишича, у болаликдан маданиятли оилада улғайган. Отаси Карим Зокиров машҳур санъаткор бўлишига қарамай меҳнат ва муомала борасида фарзандларига ўрнак бўлган.

— Отам маҳоратли ижодкор бўлса-да, оилада ҳамма қатори ота эди. Боғда ишлашни, дарахтларни парваришлашни яхши кўрарди. Уйда бўш ўтирганини эслолмайман. У пайтда маҳалламиздан газ ўтмаганди, қишда печни ёқиш вазифаси отам билан менга юклатилганди. Отам эркак киши қилиши мумкин бўлган барча уй ишларини ўргатган. Аммо у менинг санъаткор бўлишимни истамасди. “Қўлларинг нозик, сен жарроҳ бўлишинг керак”, деб кўп гапирарди. “Бўлсанг зўр санъаткор бўл, ўртамиёна бўлма”, деган гапни кўп айтарди, дейди Фаррух Зокиров. 

Хонанда болалигида романтик бўлгани, шунинг учун мактабдан ҳайдалишига бир бахя қолгани ҳақида сўзлаб берди.

— Болаликда ҳақиқатан ҳам романтик эдим. Мактабда қизларга хат ёзиш бўйича энг устаси фаранги бўлганман. Бир куни синфдошим ёқтирган қизига хат ёзиб беришимни илтимос қилди. Ҳуснихатим чиройли бўлгани учун илтимослар жуда кўп бўларди. Математика дарсида хат ёзиб ўтирсам ўқитувчимиз билиб қолган. Киноларда шундай вазиятларда қоғозни оғзига солиб олишларини кўргандим. Мен ҳам хатни оғзимга солиб олганман. Шунда ўқитувчининг жаҳли чиқиб, “Мактабдан ҳайдайман”, деб қўрқитганди. Аммо эртаси куни бу шунчаки қўрқитиш учун баҳона бўлганини тушунганман. Лекин бу хатони ортиқ такрорламаганман, дейди хонанда Фаррух Зокиров.

Хонанда акаси Ботир Зокиров соғлигидан кўп панд егани ҳақида сўзлаб берди. 

— Акам бир неча марта жарроҳлик амалиётини бошидан кечирган. Ечинганида танасидаги чандиқларни кўриб, ҳайрон қолардим. Акам битта ўпка билан яшарди. Соғлиғи жойида бўлмаса ҳам ундан шикоят қилмасди. 1984 йил декабрь ойида яна аҳволлари ёмонлашиб қолди. Ўша пайтда қайсидир байрамга тайёргарлик кўрилаётганди. Акам касалхонада даволанаётган бўлишига қарамай, ҳар куни репетиция жараёнларида иштирок этарди. Шу қадар санъатга фидойи инсон эдики, соғлиғидаги муаммолар унга тўсқинлик қилолмасди, дейди хонанда Фаррух Зокиров.

Ҳозирги кунда кўпчилик Фаррух Зокировни “Ялла” ансамблисиз тасаввур этолмайди. Аммо хонанда ижодни ансамблдан анча эрта бошлаган. 

— 1966 йилдан ҳаваскорлик дасталарида ижод қилишни бошлаганман. Орадан уч йил ўтиб санъат институти қошида ташкил этилган ҳаваскорлик ансамблига таклиф этишди. У ансамблга кейинроқ “Ялла” номи берилди. Айримларнинг айтишича, “Ялла” сўзи “Ё раб” сўзидан олинган дейишади. Аммо режиссёр Александр Мосликов “Қиз бола” номли қўшиғимизни эшитиб, шу номни танлаб берганди. Чунки қўшиқда “Қиз бола ялла яллонома” деган мисралар бор эди.

“Ялла” ансамбли фаолиятини бошлаган илк йиллардаёқ машҳурлик чўққисига эришди. Унинг қўшиқларини нафақат Ўзбекистонда, балки хориж давлатларида ҳам севиб тинглашарди. Фаррух Зокировнинг ҳамкасби Наргиза Бойхонова билан оила қуриши ҳам кўплаб шов-шувларга сабаб бўлганди. Уларга кўпчилик ҳавас кўз билан қарарди. Афсуски, ижодкорларга оилавий бахт насиб этмади.

— “Ялла” гуруҳига аёллар қабул қилинишига аввалдан қарши бўлганман. Чунки аёл киши билан ижодда ҳамкорлик қилишнинг ўзига яраша қийинчиликлари бор, деб ҳисоблардим. Онам раҳматли жуда кўп қизларга оғиз солган. Аммо тақдир буюргани бўлар экан. Ҳар бир инсоннинг ўзига яраша феъл-атвори бўларкан. Наргиза Бойхонова билан келишолмай, ажрашдик. Аммо бир дақиқа бўлса-да, ўғлимга бўлган муносабатим ўзгаргани йўқ. Ҳар доим ҳам ёнида бўлолмасам-да, ҳамиша ҳаёлим унда бўлган. Ҳар томонлама қўллаб қувватлашга ҳаракат қилганман. Аммо ўртамизда тушунмовчиликлар ҳам бўлган. Ўғлим борлигидан ва у сабаб учта қиз набирали бўлганимдан хурсандман, дейди Фаррух Зокиров.

Хонанда Наргиза Бойхонова билан ажрашгач, Анна исмли аёл билан оила қурди. Фаррух Зокиров рус аёли билан қандай танишгани ва унинг қайси жиҳатларини ҳурмат қилиши ҳақида сўзлаб берди.

— Анна билан тасодифан танишганмиз. Ўртамизда қандайдир илиқлик сезганимиздан кейин учрашиб турардик. Рус бўлишига қарамай, ижодимга бефарқ эмасди. Бир куни “Ғайра-ғайра” қўшиғимни ижро этиб, у ҳақида жуда илиқ фикрларни айтган. Ана шундан кейин унга оила қуришни таклиф қилганман. Чунки турмушда бир-бирини тушуниб яшаш жуда муҳим. 

Уйдагилар нима дейишар экан, деган иккиланиш бўлган. Ўшанда онам Луиза опамнинг уйида эди. Олдиларига бориб, Анна ҳақида айтганимда. “Болам миллатининг аҳамияти йўқ, муҳими кўзи тўқ бўлсин”, деганди. Хуллас яқинларимнинг розилиги билан оила қурганмиз. 35 йилдан буён биргамиз ва ҳалигача бир-биримизни ҳурмат қилиб, сиз деб муомала қиламиз, дейди Фаррух Зокиров.

Фаррух Зокиров 70 ёшни қаршилаган йили жарроҳлик амалиётини бошдан кечирди. Шундан сўнг бир оз соғлиғи ёмонлашди. Ҳозирги кунда ёшига нисбатан анча тетик. У шу ёшида ҳам тўй хизматларида фаол. Энг қизиғи, санъаткор баъзи ёшлардан фарқли ўлароқ ҳануз жонли ижрода куйлайди.