Таниқли хонанда ва актёр Отабек Мадраҳимов 1975 йилнинг 26 январида Тошкент шаҳрида таваллуд топган. Бир неча йилдан бери оиласи билан АҚШда яшайдиган хонанда куни кеча оиласи даврасида 50 йиллик юбилейини нишонлади. 90 йилларнинг энг муваффақиятли хонандаси нима сабабдан машҳурликнинг энг чўққисида катта саҳна ва ватанни тарк этди?
“Ўзбек санъати дарғалари қўлида катта бўлганман”
— Ўзбекистоннинг энг буюк юлдузларининг қўлида катта бўлганман, десам адашмайман. Чунки онамнинг ота-оналари Ўзбекистонда хизмат кўрсатган артистлар Убайдулла Мадраҳимов ва Эргашхон Мирмаҳмудовалар бўлишган. Улар биринчи Тоҳир ва Зуҳраларни ижро этган санъаткорлар. Бобом ва бувим Наби Раҳимов, Эргаш Каримовлар билан жуда яқин эди. Уларнинг фарзандлари — менинг онам Зиёда Мадраҳимова “Баҳор” ансамблини ташкил этганлар. Онам билан концертларга бориб, Ботир Зокиров, Фарруҳ Зокиров, Мукаррама Турғунбоевалар билан кўп ҳамсуҳбат бўлардим. Байрамларда шу машҳур инсонлар уйимизга меҳмонга келишарди. Мен уларни кўп кўрганим учун улар оддий инсондек кўринарди. Лекин қўни-қўшниларим “Уйларингда Ботир Зокиров ўтирибдия?”, деб ҳавас қилишарди. Кейинчалик ўзим ҳам санъаткор бўлиб бу гапларнинг мағзини чаққанман. Болалигим Тошкентнинг Шайхонтоҳур ва Мирзо Улуғбек туманларида ўтган.
“Истеъдодимга ишонган инсон — бувим эди”
— Саҳна ортида туғилган бола ҳеч қачон саҳнадан узоққа кетиб қола олмайди. Мен устозларнинг қўлида катта бўлганим учун, кўрадиган нарсам эрталабдан кечгача концертлар бўлгани учун шу санъатга тортиб кетган. Оиламизда истеъдодимга ишонган инсон менинг бувим бўлган. Қарасалар, бола кўчада копток тепиб юргани йўқ. Уйдаги челак ва бошқа идишларни чалиб ўтирадиган бола эдим. Бувим шундан кейин менга барабан олиб берганлар.
Устозлари ҳақида
— Элмурод, Дилмурод ва Холмурод Исломовлар устозларим бўлган. Анвар Санаевни кўпчилик хонанда сифатида яхши танийди. Лекин Анвар акам санъатга кириб келганларида марҳум санъаткор Муҳриддин Холиқовнинг барабанчиси бўлган. Улар барабан бўйича менга устозлик қилганлар. Мен ҳам Муҳриддин Холиқовда ва Нуриддин Ҳайдаровда барабан чалиб юрганман. Кейинчалик Муҳриддин ва Хусниддин Холиқовларнинг олдига келиб, “Қўшиқ айтмоқчиман, менга оқ фотиҳа беринглар”, деганимда улар менга қўшиқчилик бўйича устозлик қила бошлаган. Охир оқибат отам ҳам менинг қўшиқчи бўлиш истагимни қабул қилганлар, Хусниддин Холиқовга қўнғироқ қилиб “Суяги бизники, эти сизники” деганлар.
Машҳурлик сари йўл
— Бир дона қўшиқ ёзиб, овоз ёзишда фаолият юритадиган инсонларга тарқатиб чиққанмиз. Орадан бир ҳафта ўтгач ота-онам билан бозорга тушганмиз. Бозорнинг ҳар нуқтасида қаерда овоз ёзиш жойи бўлса, ҳаммасидан менинг қўшиғимни эшитганмиз. Онам менга қараб, “Ия, овозинг чиқиб қолдику, мана”, деб хурсанд бўлганлар. Буни ҳам ўзига яраша гашти бор эди.
“Будур”нинг муваффақияти
— 1994 йилда “Будур” деб номланган қўшиғимнинг мусиқаси ҳамда сўзини ўзим ёзиб чиқарганимдан сўнг у жуда тез оммалашиб кетди. У пайтларда жуда кўп ёшлар Modern Talking каби Европа гуруҳларини эшитишарди. Шунда ўзимча мана шундай йўналишларни шарқона қилиб тақдим этса нима бўларкан, деб ўйлаганман. Бундан ташқари мен ҳиндча мусиқаларга жуда қизиқардим. Европа ва шарқона йўналишларни бирлаштириб, мусиқа яратишни олдимга мақсад қилдим ва бу жуда машҳур бўлиб кетди. “Оташ шоу” концертларим ҳам шу қўшиғим билан бошланган эди.
“Концертларимга 3-4 йиллаб тайёргарлик кўрардим”
— Ҳеч қачон оддий концерт беришни хоҳламаганман. Ҳар доим шоу-томоша спектакл тарзида концерт берганман. Шу пайтгача неча марта концерт берган бўлсам биронтасидан фойда олмаганман. Ҳатто кўп пул сарфлаб қарзга кириб кетган пайтларим бўлган. Тўртта раққосани ўйнатиб қўйиб, ўзим бир жойда ҳаракатсиз туриб зерикарли концерт беришни истамаганман. “Будур” қўшиғимни куйлаётганимда саҳнага туя чиқиб келишини саҳналаштирганмиз. Туя бўлганидан кейин битта ўзи бўлмайди, уни устида малика, ёнида канизаклар билан чиқиб келиши керак эди. Миллий театрга Ёқуб Аҳмедовнинг ёнига бориб, актёрлар ва костюмлар олганмиз. 3-4 дақиқалик қўшиқни куйлашга шунақа тайёргарлик кўрганмиз. Концертларимга жуда жиддий тайёргарлик кўрилгани боис фаолиятимни бошлаганимга 30 йил бўлган бўлса, бор йўғи 5 марта концерт берганмиз. Ҳар битта концертимга тайёргарликнинг ўзи 3-4 йил вақтни оларди.
“Санъаткор бўлишимга қайсидир маънода Митҳун Чакраборти ҳам сабабчи”
— Болалигимда онам мени ёзги кинотеатрда намойиш этилган “Диско раққоси” фильмига олиб тушганлар. Ўшанда Митҳун Чакрабортининг ижроси менга шунчалик ёққанидан санъаткор бўлишга аҳд қилганман. Қайсидир маънода Митҳун Чакраборти ҳам бунга сабаб бўлган. Онамга ўшанда “Она, ҳали вақти келади, мен ҳам шунақа санъаткор бўламан ва керак бўлса мана шу инсонни Ўзбекистонга олиб келиб, у билан битта саҳнага чиқиб, қўшиқ ижро этаман”, деганман. Тақдир тақазоси билан АҚШга кетишимдан олдин, ижодимнинг 25 йиллигини нишонлаб, Ўзбекистонга Митҳун Чакрабортини олиб келдим. Уларни Ўзбекистонда 10 кун айлантирдим, ҳанузгача борди-келдимиз бор.
Кинодаги илк роли
— 1996 йилда Ҳиндистон ва Ўзбекистон ҳамкорлигида “Чапани ошиқ” деб номланган бадиий фильм суратга олинди. Ўша фильмда бош ролни ижро этдим. Сёмка жараёнида актёрлар билан мулоқотда бўлиб кинога қизиқишим ортди. Шундан сўнг ўзимнинг мусиқий фильмларимни олишни бошладим.
Ўзбекистондан кўчиб кетишига нима сабаб бўлган?
— Ҳеч қачон Ўзбекистондан кетиш ниятим бўлмаган. Мен чет элга борсам, шарқоний мусиқаларга эга бўлган давлатларга борардим. Ўзбекистондаги ҳар хил ноҳақ “запрет”ларга 15 йил чидаб келдим. Америкага келиш ниятим бўлмаган. Кейин ўғлим шу ерга ўқишга кирди ва биз ҳам шу ерга кўчиб келишга қарор қилдик.
15 йиллик мавҳум тақиқ
— 15 йил “запрет”га чидаш бу қийин нарса. Эшигини таққиллатиб бориб, “нимага концертимни бекор қилдинглар, нимага телевизорга чиқармаяпсизлар?” деб сўрайсиз, бир йил чидайсиз, икки йил чидайсиз. Мен эса 15 йил чидадим, охири менга лицензия бериб, рухсат бериб, концертимни қиламан, деб Митхун Чакрабортини олиб келганимда ўша концертимни ҳам бекор қилдиришди. Энг қизиғи ўша инсоннинг ўзи менга лицензия бериб, бўлди бошланг, деб оқ фотиҳа бериб, яна ўзи концертимни тўхтатди. Бундай воқеа уч марта такрорланди, охири чидолмадим. Сабаби оила, бола-чақамни боқишим керак. Мен ўғри бўлмасам, ваҳобий бўлмасам, нега менга бундай қилишади?
Кечирасиз-у, одам ўлдирган одамниям беш йилда амнистияга чиқаришади. 15 йил “запрет”га чидаш қийин нарса.
Битта нарса, бир мансабдор шахсга ёқмай қолишингиз бу бутун Ўзбекистон халқига ёқмай қолдингиз, дегани эмас-ку? Бир инсонга ёқмай қолган бўлсам, бутун халқдан мени юзимни ўгириб қўйиш керак эмас-ку?
АҚШда шунча йилдан бери яшаб келаётган бўлсам, ичимдан нима ўтганини ўзим билдим, Худо билди. Мен ҳам юртимни, мухлисларим ва катта-катта саҳналарни соғинаман. Кетган бўлсам ҳам ҳар доим кўзим Ўзбекистонда.
“Озодбек Назарбеков қайтишимни сўради”
— Юртимиздаги ўзгаришлар жудаям менга ёқяпти. Сабаби ундан олдинги “запретлар”, бошқа вазиятлар жуда ҳам инсоннинг кайфиятини, хафсаласини тушириб юборган эди. Маданият вазирлигида ҳам яхши ўзгаришлар бўлиб, ноҳақ “запрет”лар бекор қилиниб, анча санъаткорлар саҳнага қайтди. Менга ҳам дўстим, яқиним маданият вазири Озодбек Назарбеков “қайтинг, ўртоқ, ҳаммаси жойида” деб ваъда берди ҳамда бекор қилинган концертларим қайта тикланди. Бунинг учун Озодбекка миннатдорчилик билдираман. Вақт олий ҳакам, бизга қаршилик қилган инсонлар нотўғри қилганини энди англаб етаётгандир. Мен бир томондан менга қаршилик қилиб, “запрет” қўйган инсонлардан миннатдорман. Агар шу “запрет”лар бўлмаганида мен Америкага келмаган бўлардим. Фарзандларим бу ерда университетларни битирди. Қуда-андали бўлдим, секин-секин ишларим ўз йўлига тушди.
Отабек Мадраҳимов икки ўғил ва бир қизнинг отаси. У, шунингдек, уч неваранинг севимли бобоси. Отабек Мадраҳимов АҚШнинг Филаделфия шаҳрида логистика компаниясини ташкил қилган. Компания жуда катта бўлиб, унинг Тошкентда ҳам филиали бор.
Изоҳ (0)