ОИВ ва ОИТСга чалинган инсон: демак, у фоҳиша ёки гиёҳванд моддаларни истеъмол қилади. Ишонамиз, орангизда шундай фикрловчи инсонлар жуда кўп. Майли бу гапда ҳам жон бордир, аммо янги туғилган ёки тасодифан 5-6 ёшида касалликка чалинган инсонлар-чи? “Дарё”нинг YouTube’даги “Дарё медиа” каналида ОИВ билан яшаётган бир нечта инсонлар билан суҳбат ташкил этилди.
Ўзини Ифора деб таништирган 19 ёшли талаба қиз 8 йилдан буён ОИВ билан яшайди. У ОИВни юқтириб олиши билан боғлиқ тахминлари ҳақида гапирди.
— Болалигимда кўп касал бўлардим. Беш ёшимда жарроҳлик амалиётини ҳам бошдан кечирдим. Ундан кейин тиш шифокори қабулига ҳам кўп борардим. Ота-онамнинг тахминига кўра, ОИВ операция ёки тиш шифокорининг эҳтиётсизлиги сабаб юққан бўлиши мумкин. Менда ОИВ аниқланганидан сўнг оила аъзоларимни ҳам текширувдан ўтказишди. Ҳаммалари соғлом. Мен у пайтда 12 ёшда эдим ва бу қандай касаллик эканлигини тушунмасдим. Судурги бериб, кўп ҳушимдан кетганим учун кунлик ичадиган дориларим жуда кўп эди. Улар орасида ретровирусга қарши терапия дорилари ҳам бўлган.
-r-PWqdZV.jpg)
Менда ОИВ аниқланганидан кейин ота-онам жиддий жанжаллашишган. Отамни кўп сиқувга олишган, ҳатто ота-онам бир муддат бирга яшамаган ҳам. Жанжалларининг бирида тасодифан вирусга чалинганим ҳақида гапиришганини эшитиб қолдим. Ҳаётга бўлган қизиқишим буткул йўқолган, кун бўйи фақат телефон ўйнар, оила аъзоларим билан умуман гаплашишни истамасдим. Тинимсиз онам билан жанжаллашиб, уни айблардим. Вазият шу даражага етдики, ҳатто дориларни ҳам ичмай қўйдим. Менинг энг катта хатом касаллигимни билган куним интернетдан бу ҳақдаги маълумотни ўқиганим бўлди. Чунки у ерда “Бу вирус 5 йилда ОИТСга айланади”, деб ёзилганди. Интернетда ОИВ ва ОИТС ҳақида маълумотлар кўп, аммо уларнинг кўпи ёлғон. “Ўлади, ўлади”, деган маълумотларни ўқигандан кейин одам ўзини қандай ҳис қилади? Менда “Ўлар эканман, дориларни ичиб нима қиламан?”, деган фикр пайдо бўлди. Ота-онам ҳам бунга эътибор беришмади. Биз ҳар ой ОИТС марказига бориб, таҳлиллар топширамиз ва шунга кўра бепул дорилар оламиз. Дориларни қабул қилмаётганимни билган шифокорлар дадамни жиддий огоҳлантиришди. “Агар яна фарзандингизга эътибор бермасангиз, устингиздан тегишли ташкилотга арз қиламиз”, дейишди. Кейин билсам, 18 ёшга тўлмаган инсон учун ота-онаси жавобгар экан, шу кундан дориларни ичишни бошладим.
-92u2t_01.jpg)
Ундан кейин имтиҳонларга тайёрланиб, институтга кирдим. Аммо ҳалигача кўпчилик мени ОИВга чалинганим ҳақида билмайди. Чунки жамиятимиз бу касаллик ҳақида деярли маълумотга эга эмас, билганларининг кўпи ҳам аллақачон эскирган.
Бир йигит билан танишиб, унга кўнгил қўйдим. Аммо ундан ОИВга чалинганимни яширганим йўқ. У мен ҳақимда онасига айтди. Аммо энг алам қилгани, она ўғлининг олдида менга жуда оғир гапларни гапирди. “Ўзига ўхшаганини топиб тегсин”, деди. “Бу нима дегани, мени фоҳиша деяптими?”, деб ўзимни ҳам айбладим. Афсуски, ҳалигача одамларимиз орасида бу вирус фақатгина фоҳиша ва гиёҳванд инсонларда учрайди, деган нотўғри қараш сақланиб қолган. Аммо менда ОИВ аниқланганида бор-йўғи 12 ёшда эдим, ҳатто бир неча йилгача у ҳақда маълумотим ҳам бўлмаган.
Энг ёмони, фақат оддий одамлар эмас, ҳатто тиббиёт ходимлари ҳам ОИВ ҳақида яхши билмайди. Бундай вазиятга кўп марта дуч келганман. Айни институтга киришга тайёргарлик кўриб юрган пайтим бирдан ошқозоним оғриб қолди. Ҳазм бўлмайдиган ҳеч нарса емагандим.Якшанба куни бўлгани учун “Оғриқ қолдирадиган дори ичиб тур, эртага оилавий поликлиникага олиб чиқамиз”, дейишди. Аммо аҳволим шу даражада ёмонлашдики, битта жойга ўтириб қолгандан кейин қайтиб ўрнимдан туролмай қолдим. Қорним шишиб кетганидан кейин тез ёрдамга қўнғироқ қилишди. Шифокор аҳволим оғир эканлигини, шошилинч касалхонага олиб бориш кераклигини айтди. Юролмаганим учун адёлга ётқизиб, тўрт томонидан кўтариб, тез ёрдам машинасига олиб чиқишди. Шифокор кўричак ёрилиб кетиш эҳтимоли борлиги учун уйимизга яқинроқ бўлган касалхонага олиб борган. “Кўричаги ёрилиб кетиши мумкин, биринчи ёрдамни қилинглар”, деганида навбатчи шифокор “майли, ичкарига олиб киринглар” деган. Аммо қонун бўйича ОИВ вируси бор инсон аввалдан шифокорни огоҳлантириши керак. Дадам бу ҳақда айтганда шифокор шартта тўхтаб “Беморни олиб кетинглар, мен қарамайман”, деган. “Кўричаги ёрилса, ўлиши мумкин”, деган гап ҳам кор қилмаган. Кўричак ёрилай деганда бошқа касалхонага олиб боришган. Аҳволим шу даражада жиддийлашганки, жарроҳлик амалиётидан сўнг комага тушиб қолганман. Билмадим, агар ўшанда тез ёрдамдаги шифокор малакали бўлмаганида, балки бугун ҳаёт бўлмасмидим?!
ОИВ билан яшаётган одамнинг қони жароҳатланмаган (соғлом) терига тушса, унга касаллик юқмайди. Афсуски, кўпчилик шифокорлар буни билмай, ОИВ билан яшаётган одамлардан қўрқишади. “Бириктирилган марказга қарайдиган касалхонага боринг, узр, сизни даволай олмайман”, деган гапларни айтишади. Қачонки, соғлом инсон билан ОИВга чалинган инсоннинг қони бир пайтда контактга киришса, вирус юқади. Аммо бир неча соатдан кейин ОИВга чалинган инсонга қўлланган тиббиёт ускуналаридан соғлом одамни даволашда фойдаланилганда ҳам юқмайди. Чунки ОИВ вируси ҳавода 5 сониядан кўп вақт яшамайди.
Яширмайман, жамиятимизда камситилиш ҳолатларига кўп учраймиз. Улардан энг ёмони бир шифокор фоҳишаларга бориб, ОИВни ёки ОИТСни юқтириб олган йигитларга маълумотларимни бериб, “Шу қизга уйлансанг бўлади, номингни оқлаб оласан”, дегани бўлди, дейди ўзини Ифора деб таништирган талаба қиз.
Агар ОИВ билан яшаётган бошқа қаҳрамонларнинг ҳикояси билан танишишни истасангиз, қуйидаги ҳавола орқали видеони тўлиқ ҳолда томоша қилишингиз мумкин.
Изоҳ (0)