“Kasalligim uchun onamni ayblardim” — 12 yoshidan buyon OIV bilan yashayotgan qiz hikoyasi (foto, video)

OIV va OITSga chalingan inson: demak, u fohisha yoki giyohvand moddalarni isteʼmol qiladi. Ishonamiz, orangizda shunday fikrlovchi insonlar juda ko‘p. Mayli bu gapda ham jon bordir, ammo yangi tug‘ilgan yoki tasodifan 5-6 yoshida kasallikka chalingan insonlar-chi? “Daryo”ning YouTube’dagi “Daryo media” kanalida OIV bilan yashayotgan bir nechta insonlar bilan suhbat tashkil etildi.

O‘zini Ifora deb tanishtirgan 19 yoshli talaba qiz 8 yildan buyon OIV bilan yashaydi. U OIVni yuqtirib olishi bilan bog‘liq taxminlari haqida gapirdi.

— Bolaligimda ko‘p kasal bo‘lardim. Besh yoshimda jarrohlik amaliyotini ham boshdan kechirdim. Undan keyin tish shifokori qabuliga ham ko‘p borardim. Ota-onamning taxminiga ko‘ra, OIV operatsiya yoki tish shifokorining ehtiyotsizligi sabab yuqqan bo‘lishi mumkin. Menda OIV aniqlanganidan so‘ng oila aʼzolarimni ham tekshiruvdan o‘tkazishdi. Hammalari sog‘lom. Men u paytda 12 yoshda edim va bu qanday kasallik ekanligini tushunmasdim. Sudurgi berib, ko‘p hushimdan ketganim uchun kunlik ichadigan dorilarim juda ko‘p edi. Ular orasida retrovirusga qarshi terapiya dorilari ham bo‘lgan.

Menda OIV aniqlanganidan keyin ota-onam jiddiy janjallashishgan. Otamni ko‘p siquvga olishgan, hatto ota-onam bir muddat birga yashamagan ham. Janjallarining birida tasodifan virusga chalinganim haqida gapirishganini eshitib qoldim. Hayotga bo‘lgan qiziqishim butkul yo‘qolgan, kun bo‘yi faqat telefon o‘ynar, oila aʼzolarim bilan umuman gaplashishni istamasdim. Tinimsiz onam bilan janjallashib, uni ayblardim. Vaziyat shu darajaga yetdiki, hatto dorilarni ham ichmay qo‘ydim. Mening eng katta xatom kasalligimni bilgan kunim internetdan bu haqdagi maʼlumotni o‘qiganim bo‘ldi. Chunki u yerda “Bu virus 5 yilda OITSga aylanadi”, deb yozilgandi. Internetda OIV va OITS haqida maʼlumotlar ko‘p, ammo ularning ko‘pi yolg‘on. “O‘ladi, o‘ladi”, degan maʼlumotlarni o‘qigandan keyin odam o‘zini qanday his qiladi? Menda “O‘lar ekanman, dorilarni ichib nima qilaman?”, degan fikr paydo bo‘ldi. Ota-onam ham bunga eʼtibor berishmadi. Biz har oy OITS markaziga borib, tahlillar topshiramiz va shunga ko‘ra bepul dorilar olamiz. Dorilarni qabul qilmayotganimni bilgan shifokorlar dadamni jiddiy ogohlantirishdi. “Agar yana farzandingizga eʼtibor bermasangiz, ustingizdan tegishli tashkilotga arz qilamiz”, deyishdi. Keyin bilsam, 18 yoshga to‘lmagan inson uchun ota-onasi javobgar ekan, shu kundan dorilarni ichishni boshladim.

Undan keyin imtihonlarga tayyorlanib, institutga kirdim. Ammo haligacha ko‘pchilik meni OIVga chalinganim haqida bilmaydi. Chunki jamiyatimiz bu kasallik haqida deyarli maʼlumotga ega emas, bilganlarining ko‘pi ham allaqachon eskirgan.

Bir yigit bilan tanishib, unga ko‘ngil qo‘ydim. Ammo undan OIVga chalinganimni yashirganim yo‘q. U men haqimda onasiga aytdi. Ammo eng alam qilgani, ona o‘g‘lining oldida menga juda og‘ir gaplarni gapirdi. “O‘ziga o‘xshaganini topib tegsin”, dedi. “Bu nima degani, meni fohisha deyaptimi?”, deb o‘zimni ham aybladim. Afsuski, haligacha odamlarimiz orasida bu virus faqatgina fohisha va giyohvand insonlarda uchraydi, degan noto‘g‘ri qarash saqlanib qolgan. Ammo menda OIV aniqlanganida bor-yo‘g‘i 12 yoshda edim, hatto bir necha yilgacha u haqda maʼlumotim ham bo‘lmagan.

Eng yomoni, faqat oddiy odamlar emas, hatto tibbiyot xodimlari ham OIV haqida yaxshi bilmaydi. Bunday vaziyatga ko‘p marta duch kelganman. Ayni institutga kirishga tayyorgarlik ko‘rib yurgan paytim birdan oshqozonim og‘rib qoldi. Hazm bo‘lmaydigan hech narsa yemagandim.Yakshanba kuni bo‘lgani uchun “Og‘riq qoldiradigan dori ichib tur, ertaga oilaviy poliklinikaga olib chiqamiz”, deyishdi. Ammo ahvolim shu darajada yomonlashdiki, bitta joyga o‘tirib qolgandan keyin qaytib o‘rnimdan turolmay qoldim. Qornim shishib ketganidan keyin tez yordamga qo‘ng‘iroq qilishdi. Shifokor ahvolim og‘ir ekanligini, shoshilinch kasalxonaga olib borish kerakligini aytdi. Yurolmaganim uchun adyolga yotqizib, to‘rt tomonidan ko‘tarib, tez yordam mashinasiga olib chiqishdi. Shifokor ko‘richak yorilib ketish ehtimoli borligi uchun uyimizga yaqinroq bo‘lgan kasalxonaga olib borgan. “Ko‘richagi yorilib ketishi mumkin, birinchi yordamni qilinglar”, deganida navbatchi shifokor “mayli, ichkariga olib kiringlar” degan. Ammo qonun bo‘yicha OIV virusi bor inson avvaldan shifokorni ogohlantirishi kerak. Dadam bu haqda aytganda shifokor shartta to‘xtab “Bemorni olib ketinglar, men qaramayman”, degan. “Ko‘richagi yorilsa, o‘lishi mumkin”, degan gap ham kor qilmagan. Ko‘richak yorilay deganda boshqa kasalxonaga olib borishgan. Ahvolim shu darajada jiddiylashganki, jarrohlik amaliyotidan so‘ng komaga tushib qolganman. Bilmadim, agar o‘shanda tez yordamdagi shifokor malakali bo‘lmaganida, balki bugun hayot bo‘lmasmidim?!

OIV bilan yashayotgan odamning qoni jarohatlanmagan (sog‘lom) teriga tushsa, unga kasallik yuqmaydi. Afsuski, ko‘pchilik shifokorlar buni bilmay, OIV bilan yashayotgan odamlardan qo‘rqishadi. “Biriktirilgan markazga qaraydigan kasalxonaga boring, uzr, sizni davolay olmayman”, degan gaplarni aytishadi. Qachonki,  sog‘lom inson bilan OIVga chalingan insonning qoni bir paytda kontaktga kirishsa, virus yuqadi. Ammo bir necha soatdan keyin OIVga chalingan insonga qo‘llangan tibbiyot uskunalaridan sog‘lom odamni davolashda foydalanilganda ham yuqmaydi. Chunki OIV virusi havoda 5 soniyadan ko‘p vaqt yashamaydi.

Yashirmayman, jamiyatimizda kamsitilish holatlariga ko‘p uchraymiz. Ulardan eng yomoni bir shifokor fohishalarga borib, OIVni yoki OITSni yuqtirib olgan yigitlarga maʼlumotlarimni berib, “Shu qizga uylansang bo‘ladi, nomingni oqlab olasan”, degani bo‘ldi, deydi o‘zini Ifora deb tanishtirgan talaba qiz.

Agar OIV bilan yashayotgan boshqa qahramonlarning hikoyasi bilan tanishishni istasangiz, quyidagi havola orqali videoni to‘liq holda tomosha qilishingiz mumkin.