Қасосдан қолган хотира: “Шурик”даги Нина — Наталя Варлейнинг бир умр бир хил соч турмагида юришининг асл сабаби

Барча томошабинлар Леонид Гайдайнинг “Кавказ асираси” комедияси юлдузи Наталя Варлейнинг “ўзига хос” соч турмагида кўришга ўрганиб қолган. Аслида эса ушбу турмак бахтсиз ҳодиса туфайли пайдо бўлганини камдан-кам одам билади. Бу воқеа гастрол сафарларида, цирк артисткаси Варлей навбатдаги хавфли, бироқ ғоят томошабоп трюкни бажараётган пайтда содир бўлган эди.

Оғриқли болалик

Наташа болалигида нозик ва касалманд қизча эди. У жисмонан бақувват бўлиши учун ота-онаси шифокорларнинг тавсияси билан уни цирк тўгарагига беради. Бора-бора Наташа спорт билан шуғуллана бошлайди, натижада эса касалликдан асар ҳам қолмайди. У цирк билим юртида гимнастика ва акробатика бўйича ўз маҳоратини оширишни давом эттиради. Чиройли, хушбичим қиз ёқимли табассум билан томошалар кўрсатиб, ҳаммани ҳайратда қолдирарди.

Хавфли трюклар

Цирк бутун мамлакатни айланиб чиққан  ва Варлей гастролларда ҳам ўзининг хавфли трюкларни кўрсатарди. Бир куни артистлар Волгоградга келишади. Оғир мураккаб асбоб-ускуналарни ўрнатиш ва уларга хизмат кўрсатиш учун махсус ходим керак эди. Гимнастикачининг хавфсизлигини таъминлаш учун занжир ва бошқа жиҳозларни тўғри тортиш ассистентнинг вазифасига кирарди, гастрол вақтида ассистентликка Борис Руденко тайинланади.

Омадсиз ошиқ

Руденко Наташа билан бирга ўқиган, анчадан бери уни ёқтириб юрарди. Аммо қиз унга шунчаки дўст сифатида муносабатда бўлар, бундан ортиқ нарсага умид бермасди. Шундай бўлса-да, Борис унга эътибор кўрсатишни давом эттирарди. У севгилиси ёнида бўлиш учун гастролларга ҳам боради: эҳтимол Наталянинг қалби юмшаб, муҳаббатини қабул қилар, деган умидда эди.

Аммо у ўйлаганидек бўлмади. Дастурнинг энг муҳим қисми Наташанинг чиқиши эди. Бу чиқишда у бош айланадиган баландликка кўтарилиб, турли мураккаб ҳаракатларни бажарар экан, кичкина гармошка — концертинада куй чаларди. Бунда артистнинг ҳаёти ва соғлиғи ассистент назорат қилиб турадиган жиҳозларга боғлиқ эди. Кунларнинг бирида Борис Руденко яна севги изҳор қилади.

“Бундан ҳеч қандай натижа чиқмагач, у масалани кўндаланг қўйди: ё мен унга турмушга чиқаман ёки у ассистент бўлишдан воз кечади. Албатта, мен унинг севгисини рад этдим...” дейди актриса ўзининг биографик китобида вазиятни ўша вазиятни тасвирлаган ҳолда.

Баландликдан қулаш

Натижада Руденко Варлейнинг бепарволигидан хафа бўлиб, огоҳлантирмасдан труппани тарк этади. Шошилинч равишда унинг ўрнини босадиган одам қидира бошлашади. Бу вазифа жиҳозларни кузатишга тажрибасиз, ундан нима талаб қилинишини аниқ тушунмайдиган ходимга юклатилади. Энг масъулиятли лаҳзада у трапеция маҳкамланган арқонни ушлаб қололмайди. Наталя баландликдан йиқилади — бахтига анча юмшоқ ерга тушади. Аммо устига гумбаз остида ўтириб, номерини ижро қиладиган оғир металл стул қулаб тушади.

Наташа қаттиқ оғриққа бардош бериб ўрнидан туради, ҳатто томошабинларга жилмайиб “ҳаводан” бўса ҳам йўллайди-да, кейин саҳна ортига ўтади. Тиббий ёрдамсиз иш битмаслиги шундагина маълум бўлади. Гимнастикачининг пешонасида катта шиш пайдо бўлиб, кўк-яшил тус олади.

Жароҳат ва янги соч турмаги

Албатта, жароҳатни яширишга ҳаракат қилишади — тун бўйи турли муолажалар қилишади, лекин уларнинг ҳеч қайсиси фойда бермайди. Жароҳатга қарамай, Наталя чиқишларини давом эттиришга қарор қилади — у труппани тўхтата олмасди, гастроллар давом этиши керак эди. Томошабинларни пешонасидаги қўрқинчли шиш билан ҳайратда қолдирмаслик учун у узун сочларини қирқиб пешонасига тушириб олади. Янги соч турмаги ярани бекитиб турарди. Ҳамкасблари Наташанинг янги турмаги ярашганини айтишади — “чёлкаси” ўзига ҳам ёқиб қолади. Шунинг учун шиш йўқолганидан кейин ҳам турмагини ўзгартирмайди.

“Кавказ асираси”

Кейинчалик Наталя Варлей “Кавказ асираси” фильмида Нина ролини ўйнаб, бутун мамлакатга машҳур бўлади. Режиссёр Леонид Гайдай уни кўплаб даъвогарлар орасидан танлаб олган — улар орасида Наталя Костинская, Наталя Фатеева, Лариса Голубкина, опа-сингил Анастасия ва Марианна Вертинскаялар ҳам бор эди. Гайдайга Наталя Варлейнинг спорт билан шуғуллангани, қоядан арқон билан тушиши, тоғ йўлида машина ҳайдаши, деразадан сакрай олиши маъқул келган.

“Кавказ асираси” фильмидан кейин актриса ҳақиқий юлдузга айланади. Гоголнинг қиссаси асосида суратга олинган “Вий” фильмида ҳам рол ўйнагач, унинг машҳурлиги янада ошади.

Актриса барча ролларида соч турмагини ўзгартирмайди — гарчи у қачонлардир шундай қилишга мажбур бўлган бўлса ҳам. Бу Наталя Варлейнинг ўзига хос турмагига айланади, у ҳозирда ҳам айнан шу турмакдан фойдаланади.