Ушбу асарларда муаллифлар инсоний муносабатларнинг табиати, номаълумликдан қўрқиш ва ҳатто геноцид мавзусини муҳокама қиладилар.
“Ёввойи сайёра”
- Франция, Чехословакия, 1973 йил.
- Фантастика.
- Давомийлиги: 72 дақиқа.
- IMDb: 7.7.
Игам сайёрасида Драги деб номланган улкан, юқори даражада ривожланган гуманоидлар яшайди. Бир куни улар катаклизмга учраган сайёрадан кичик одамларни — Омларни олиб келишади. Омлар ерликларнинг авлодлари бўлиб, драгилар уларни ўзларига тенг деб билишмайди ва уларни уй ҳайвонлари сифатида сақлашади. Омлар кўпинча эгаларидан қочиб, ёввойи қабилалар ташкил қилади. Драгилар вақти-вақти билан ҳудудларни тозалаб, кўпайган одамларни ўлдиради.
Бир куни драгиларнинг сиёсий раҳбарларидан бирининг қизи Тиванинг уй ҳайвони Ом Терр қочиб кетади. У ўзи билан гуманоидларни ўрганувчи технологияни ҳам олиб кетади. Терр ўз атрофида омлар қабиласини тузади ва халқининг мустақиллиги учун кураш бошлайди.
Мультфильм геноцид ҳақида — бутун бир халқнинг омон қолиш учун курашига бағишланган. 1970 йилларда режиссёр Рене Лалу ва иллюстратор Ролан Топорнинг иши ҳақиқий инқилобни яратди. “Ёввойи сайёра” одатий Disney мультфильмларидан ҳам анимация услубида, ҳам кайфияти билан тубдан фарқ қилади.
“Ҳақиқий қайғу”
- Япония, 1998 йил.
- Triller.
- Давомийлиги: 81 дақиқа.
- IMDb: 8.0.
Мимарин Киригоэ — “CHАМ!” поп-гуруҳининг идоли. У супер юлдузликдан чарчаган ва ўзини телевидениеда синаб кўришга қарор қилган. Унинг биринчи роли TСБ (травматик ҳодисага дучор бўлганида пайдо бўлиши мумкин бўлган руҳий касаллик)дан азият чекадиган зўрлаш қурбони эди.
Суратга тушиш жараёнида Мима интернетда унинг номидан юритиладиган электрон кундаликни топиб олади. Аноним бир киши ўша куни қиз қилган барча ишлари ҳақида ёзади. Машаққатли меҳнат ва стресс туфайли Мима хотирасини йўқотишдан азият чека бошлайди ва тез орада бу кундалик унинг ҳаёти ҳақидаги ягона маълумот манбайи бўлиб қолади. Бундан ташқари, суратга олиш майдончасида қотилликлар содир бўла бошлайди ва Мима ўзидан шубҳалана бошлайди.
Сатоши Коннинг анимацияси бош қаҳрамоннинг параноид кайфиятини беғубор тарзда акс эттиради. Тўсатдан узилишлар ва камчиликлар туфайли сюжетни кузатиш қийин бўлиши мумкин, аммо бу режиссёрнинг мақсади эди - томошабинни Мима бошдан кечираётган ноаниқлик ҳолатига туширади.
“Роботнинг орзулари”
- Испания, Франция, 2023 йил.
- Илмий фантастика, комедия.
- Давомийлиги: 102 дақиқа.
- IMDb: 7.6.
80 йилларнинг ўрталарида Манхеттенда ёлғиз ит яшайди. У янги технологик инновация — робот дўстни синаб кўрмоқчи. Дастлаб ит технология мўжизасига ишонмайди, лекин вақт ўтиши билан у роботга жуда боғланиб қолади.
Ўзаро муносабатларнинг табиати ҳақида жуда таъсирли ва кутилмаган тарзда аниқ тасвирланган мультфильм. Вазиятга қараб, Ит ва Робот бутун ҳаётларини алоҳида ўтказишади. Оқибатда уларнинг ўтмишдаги идеал дўстлиги аста-секин ёмонлашади ва бахтли хотираларга айланади.
“Бўрилар ҳақида афсона”
- Ирландия, Люксембург, Франция, АҚШ, Буюк Британия, 2020 йил.
- Фантастика.
- Давомийлиги: 103 дақиқа.
- IMDb: 8.0.
Сюжет 16-аср ўрталарида инглизларнинг Ирландияни босиб олиши фонида содир бўлади. Инглиз лорд-протектори Килкенни шаҳрида ўрмонларни кесишни бошлайди, шу сабабли қишлоқ аҳолисига бўри ҳужумлари тез-тез бўлиб туради.
Йиртқичларни тутиш ва ўлдириш учун овчилар ёлланади. Улардан бири — бош қаҳрамон Робиннинг отаси Билл Гудфеллоу. Бир куни қиз ҳам ўрмонга бориб, у ерда одамга айланувчи бўрилар тўдасига дуч келади. Бир ёшли бўри Маб тўқнашув пайтида қизни тишлаб олади ва Робин ҳам бўрига айланади.
Бу ирландиялик Томм Мур ва Росс Стюартнинг келтлар мифологиясига асосланган мультфильмидир. Мультфильм муаллифлари табиат ва куч, эски ва янги авлод тўқнашуви, оталар ва ўғиллар ўртасидаги зиддият мавзуларига тўхталиб, Ирландия тарихини қайта кўриб чиқишади. Табиат ва инсоният ўртасидаги қарама-қаршилик бўрилар ва шаҳар аҳолиси ўртасидаги зиддият мисолида кўрсатилган.
“Туман ичидаги кирпи”
- СССР, 1975 йил.
- Фантастика.
- Давомийлиги: 10 дақиқа.
- IMDb: 8.1.
Кирпи дўсти Айиқчани кўриш учун йўлга чиқади, лекин туман ичида адашиб қолади. Йўлда у ўзининг аксини, бойўғлини, филга ўхшаш шиллиққуртни, кўршапалак ва гўзал Оқ отни учратади.
Совет киноси ўз анимациясининг фалсафий табиати билан машҳур бўлиши бежиз эмас. “Туман ичидаги кирпи” энг ажойиб мультфильмлардан биридир. Бу адашган, ёлғиз ва чалкаш хаёлларга ўралашиб қолган одам тимсолидир.
“Майса устидаги нонушта”
- СССР, 1987 йил.
- Фантастика.
- Давомийлиги: 25 дақиқа.
- IMDb: 7.0.
Мультфильм бешта ҳикоядан иборат. Уларнинг қаҳрамонлари кундалик қийинчиликларга дуч келишади: навбатда туриш, бюрократияга қарши курашиш, ўзларининг индивидуаллигини ҳимоя қилиш ва янги ҳаёт шароитларига кўникиш. Баъзилар учун бу синовлар чидаб бўлмас ҳолга келади. Охир-оқибат барча қаҳрамонлар Маненинг “Майса устидаги нонушта” картинаси репродуксиясига тушиб қолади.
Эстониялик аниматор Прит Пярнанинг қисқа метражли мультфильми томошабинни 80 йиллар охиридаги совет воқелигининг қоронғи дунёсига чўмдиради. Маненинг “Майса устидаги нонушта” картинаси бу ерда буржуа санъатининг тимсолига айланди.
Режиссёр ўз муаммоларидан эзилган кичик одамларни юқори жамият вакилларининг бекорчи дунёсига олиб боради. Ҳаётдан олинган пессимистик эскизлар ўрнини оддий одам ҳақида қайғурмайдиган ҳукумат тизимининг очиқ карикатураси эгаллайди.
“Каламуш тутувчи”
- Чехословакия, Германия (ФРГ), 1986 йил.
- Фантастика
- Давомийлиги: 53 дақиқа.
- IMDb: 7.8.
Каламуш овчиси каламушлар босиб олган ўрта асрлардаги Ҳамелин шаҳрига келади. У шаҳар ҳукуматига — бир тўда очкўз тадбиркорларга 1000 танга эвазига кемирувчилар муаммосидан халос бўлишни таклиф қилади. Расмийлар рози бўлишади, лекин ишини якунлаган каламуш овчиси уларнинг олдига пулини олгани келганида унинг қўлига тугмача тутқазишади.
Чехиялик аниматор Жири Барта мультфильмнинг маъюс дунёсидан фойдаланган ҳолда истеъмолчи жамиятини танқид қилади. Унинг “Ҳамелин” асарида одамлар табиатни ўзларининг очкўз эҳтиёжларига бўйсундириш учун технологиядан фойдаланади – айнан шу сабабли шаҳарни каламушлар босиб кетади.
Изоҳ (0)