Qasosdan qolgan xotira: “Shurik”dagi Nina — Natalya Varleyning bir umr bir xil soch turmagida yurishining asl sababi

Barcha tomoshabinlar Leonid Gaydayning “Kavkaz asirasi” komediyasi yulduzi Natalya Varleyning “o‘ziga xos” soch turmagida ko‘rishga o‘rganib qolgan. Aslida esa ushbu turmak baxtsiz hodisa tufayli paydo bo‘lganini kamdan-kam odam biladi. Bu voqea gastrol safarlarida, sirk artistkasi Varley navbatdagi xavfli, biroq g‘oyat tomoshabop tryukni bajarayotgan paytda sodir bo‘lgan edi.

Og‘riqli bolalik

Natasha bolaligida nozik va kasalmand qizcha edi. U jismonan baquvvat bo‘lishi uchun ota-onasi shifokorlarning tavsiyasi bilan uni sirk to‘garagiga beradi. Bora-bora Natasha sport bilan shug‘ullana boshlaydi, natijada esa kasallikdan asar ham qolmaydi. U sirk bilim yurtida gimnastika va akrobatika bo‘yicha o‘z mahoratini oshirishni davom ettiradi. Chiroyli, xushbichim qiz yoqimli tabassum bilan tomoshalar ko‘rsatib, hammani hayratda qoldirardi.

Xavfli tryuklar

Sirk butun mamlakatni aylanib chiqqan  va Varley gastrollarda ham o‘zining xavfli tryuklarni ko‘rsatardi. Bir kuni artistlar Volgogradga kelishadi. Og‘ir murakkab asbob-uskunalarni o‘rnatish va ularga xizmat ko‘rsatish uchun maxsus xodim kerak edi. Gimnastikachining xavfsizligini ta’minlash uchun zanjir va boshqa jihozlarni to‘g‘ri tortish assistentning vazifasiga kirardi, gastrol vaqtida assistentlikka Boris Rudenko tayinlanadi.

Omadsiz oshiq

Rudenko Natasha bilan birga o‘qigan, anchadan beri uni yoqtirib yurardi. Ammo qiz unga shunchaki do‘st sifatida munosabatda bo‘lar, bundan ortiq narsaga umid bermasdi. Shunday bo‘lsa-da, Boris unga e’tibor ko‘rsatishni davom ettirardi. U sevgilisi yonida bo‘lish uchun gastrollarga ham boradi: ehtimol Natalyaning qalbi yumshab, muhabbatini qabul qilar, degan umidda edi.

Ammo u o‘ylaganidek bo‘lmadi. Dasturning eng muhim qismi Natashaning chiqishi edi. Bu chiqishda u bosh aylanadigan balandlikka ko‘tarilib, turli murakkab harakatlarni bajarar ekan, kichkina garmoshka — konsertinada kuy chalardi. Bunda artistning hayoti va sog‘lig‘i assistent nazorat qilib turadigan jihozlarga bog‘liq edi. Kunlarning birida Boris Rudenko yana sevgi izhor qiladi.

“Bundan hech qanday natija chiqmagach, u masalani ko‘ndalang qo‘ydi: yo men unga turmushga chiqaman yoki u assistent bo‘lishdan voz kechadi. Albatta, men uning sevgisini rad etdim...” deydi aktrisa o‘zining biografik kitobida vaziyatni o‘sha vaziyatni tasvirlagan holda.

Balandlikdan qulash

Natijada Rudenko Varleyning beparvoligidan xafa bo‘lib, ogohlantirmasdan truppani tark etadi. Shoshilinch ravishda uning o‘rnini bosadigan odam qidira boshlashadi. Bu vazifa jihozlarni kuzatishga tajribasiz, undan nima talab qilinishini aniq tushunmaydigan xodimga yuklatiladi. Eng mas’uliyatli lahzada u trapetsiya mahkamlangan arqonni ushlab qololmaydi. Natalya balandlikdan yiqiladi — baxtiga ancha yumshoq yerga tushadi. Ammo ustiga gumbaz ostida o‘tirib, nomerini ijro qiladigan og‘ir metall stul qulab tushadi.

Natasha qattiq og‘riqqa bardosh berib o‘rnidan turadi, hatto tomoshabinlarga jilmayib “havodan” bo‘sa ham yo‘llaydi-da, keyin sahna ortiga o‘tadi. Tibbiy yordamsiz ish bitmasligi shundagina ma’lum bo‘ladi. Gimnastikachining peshonasida katta shish paydo bo‘lib, ko‘k-yashil tus oladi.

Jarohat va yangi soch turmagi

Albatta, jarohatni yashirishga harakat qilishadi — tun bo‘yi turli muolajalar qilishadi, lekin ularning hech qaysisi foyda bermaydi. Jarohatga qaramay, Natalya chiqishlarini davom ettirishga qaror qiladi — u truppani to‘xtata olmasdi, gastrollar davom etishi kerak edi. Tomoshabinlarni peshonasidagi qo‘rqinchli shish bilan hayratda qoldirmaslik uchun u uzun sochlarini qirqib peshonasiga tushirib oladi. Yangi soch turmagi yarani bekitib turardi. Hamkasblari Natashaning yangi turmagi yarashganini aytishadi — “chyolkasi” o‘ziga ham yoqib qoladi. Shuning uchun shish yo‘qolganidan keyin ham turmagini o‘zgartirmaydi.

“Kavkaz asirasi”

Keyinchalik Natalya Varley “Kavkaz asirasi” filmida Nina rolini o‘ynab, butun mamlakatga mashhur bo‘ladi. Rejissyor Leonid Gayday uni ko‘plab da’vogarlar orasidan tanlab olgan — ular orasida Natalya Kostinskaya, Natalya Fateyeva, Larisa Golubkina, opa-singil Anastasiya va Marianna Vertinskayalar ham bor edi. Gaydayga Natalya Varleyning sport bilan shug‘ullangani, qoyadan arqon bilan tushishi, tog‘ yo‘lida mashina haydashi, derazadan sakray olishi ma’qul kelgan.

“Kavkaz asirasi” filmidan keyin aktrisa haqiqiy yulduzga aylanadi. Gogolning qissasi asosida suratga olingan “Viy” filmida ham rol o‘ynagach, uning mashhurligi yanada oshadi.

Aktrisa barcha rollarida soch turmagini o‘zgartirmaydi — garchi u qachonlardir shunday qilishga majbur bo‘lgan bo‘lsa ham. Bu Natalya Varleyning o‘ziga xos turmagiga aylanadi, u hozirda ham aynan shu turmakdan foydalanadi.