Хитой—Қирғизистон—Ўзбекистон темирйўли қурилиши 27 декабрь куни бошланиши ҳақида хабар берилган эди. Лойиҳани ишга тушириш маросимида Ўзбекистон бош вазири ўринбосари Жамшид Хўжаев сўзга чиқиб, Шавкат Мирзиёевнинг ушбу темирйўл қурилишининг бошланиш маросими иштирокчиларига йўллаган қутлов сўзларини ўқиб эшиттирди.
“Бу бизнинг дўстона мамлакатларимиз қарийб 30 йилдан буён ҳаракат қилиб келган чинакам тарихий воқеадир. Халқаро аҳамиятга эга янги транспорт артерияси шаклланмоқда. У энг қисқа қуруқлик йўли орқали Марказий Осиё минтақасини Хитой билан кўп қиррали ҳамкорликни янада кенгайтириш ва мамлакатларимиз стратегик шериклигини янада мустаҳкамлашга хизмат қилади”, деган президент қутловда
Давлат раҳбари қутловида таъкидланишича, мазкур лойиҳа шунингдек, бугунги кунда кўплаб мамлакатларни бирлаштирувчи, умумий барқарорлик ва фаровонлик йўлида ҳаракат қилаётган “Бир макон – бир йўл” ташаббусининг мақсадларига тўлиқ мос келади.
“Шу муносабат билан президент Хитой Халқ Республикаси раиси жаноб Си Цзиньпин ва Қирғизистон Республикаси президенти Садир Жапаровга мазкур лойиҳани илгари суришда қўшган ҳиссаси ва фаол саъй-ҳаракатлари учун яна бир бор миннатдорчилик билдирмоқчиман”, дейилади қутловда.
Қайд этилишича, ушбу йирик инфратузилма лойиҳаси юқори экологик стандартларга мувофиқ илғор муҳандислик, инновацион ва рақамли ечимларга асосланган кенг кўламли ҳамкорликни кўзда тутади.
Тахминларга кўра, ушбу магистралнинг ишга туширилиши минтақавий савдо ва инвестициялар кўламининг бир неча баробар ошишига, транспорт харажатларини сезиларли даражада қисқаришига ва Осиёнинг улкан транзит салоҳиятини рўёбга чиқаришга хизмат қилади.
Ушбу йўналиш бўйлаб йиллик юк ташиш ҳажми 15 миллион тоннагача етиши мумкин. Хитойдан Европа мамлакатларига юк ташиш масофаси бир неча минг километрга қисқаради, етказиб бериш муддати эса қарийб бир ҳафтага камаяди.
Келгусида ушбу темирйўлни трансафғон коридори билан боғлаш орқали мунтазам йўловчи қатновини ташкил этиш имкони пайдо бўлади. Хитой, Марказий Осиё ва Жанубий Осиёнинг транспорт-коммуникация алоқаларини самарали боғлашга ва мустаҳкамлашга хизмат қилади.
Таъкидланишича, бу иқтисодий фойда барча мамлакатлар томонидан сезилади. Юзлаб янги корхоналар ташкил этилиши ва ўн минглаб иш ўринлари яратилиши кутилмоқда.
“Албатта, ушбу лойиҳа буюк Ипак йўлини қайта тиклашга, маданий-гуманитар алмашинувни ривожлантиришга ва халқларимизни янада яқинлаштиришга ҳисса қўшади”, дейилади қутловда.
Президентга кўра, Ўзбекистон темирйўл қурилишининг барча босқичларида фаол иштирок этиш ва барча мавжуд техник ва интеллектуал ресурсларни тўлиқ сафарбар этиш ниятида.
“Биргаликдаги саъй-ҳаракатларимиз орқали ушбу транспорт коридори бизнинг мустаҳкам шериклигимиз ва тараққиётимизнинг яна бир рамзига айланишигаа ишонаман”, деб таъкидлаган Шавкат Мирзиёев қутловда.
Президент муҳандислар, қурувчилар ва мазкур стратегик лойиҳанинг амалга оширилишида иштирок этувчи барчага муваффақият тилади.
Хитой—Қирғизистон—Ўзбекистон темирйўли ҳақида
Хитой-Қирғизистон-Ўзбекистон темир йўли қурилиши ғояси 1996 йилдан бери муҳокама қилиб келинганди. Шу вақт ичида томонлар қурилиш шартлари бўйича бир неча бор келишиб олган, камида 18 та техник-иқтисодий асос ишлаб чиқилган. Лойиҳани амалга ошириш мураккаб географик шароитлар, темир йўл изининг кенглиги каби ҳал этилмаган масалалар билан мураккаблашди. Лойиҳани молиялаштириш масаласи энг мураккаблиги билан ажралиб турди.
Кутилаётган натижалар
Қирғизистон транзитдан бюджетга тушумларни кўпайтириш, айрим фойдали қазилма конларига киришни осонлаштириш, шунингдек, мамлакатнинг шимолий ва жанубий қисмларини боғловчи темир йўл қурилиши учун шароит яратишга умид қилмоқда. Ҳозирда Қирғизистонда яхлит темир йўл тармоғи мавжуд эмас.
Ўзбекистон лойиҳанинг асосий қўллаб-қувватловчиси ҳисобланади. Тошкент учун натижалар қаторига Хитой билан юк ташишнинг соддалашуви, Қозоғистонга қарамликнинг камайиши, транзит юк ташиш ҳажмининг ўсиши ҳамда Фарғона водийсининг ривожланишига туртки бўлиши киради.
Хитой Марказий Осиё мамлакатларидан/га юкларни етказиб бериш учун қўшимча йўналиш қўлга киритади, Эрон ва Яқин Шарқ мамлакатларига бўлган йўлни қисқартиради.
2030 йилда кутилаётган йиллик юк ташиш ҳажми 8 миллион тонна, 2040 йилда 10 миллион тонна, 2050 йилда эса 13,5 миллион тоннани ташкил этиши кутилмоқда. Қирғизистон ҳукумати лойиҳанинг 30-40 йил ичида ўзини оқлашига умид қилмоқда.
Изоҳ (0)