Хитой—Қирғизистон—Ўзбекистон темир йўли қурилиши 27 декабрь куни бошланади. Бу ҳақда Қирғизистон президенти Садир Жапаров халқ қурултойида маълум қилди.
“Бу йўл Шарқ ва Ғарбни боғлайдиган стратегик кўприк бўлади”, таъкидлади Жапаров.
Май ойида Садир Жапаров уч давлат ўртасидаги темир йўл қурилиши 2024 йил октябрь ойида бошланишини айтганди. Лойиҳани амалга ошириш учун мамлакатлар қўшма компания тузишга келишиб олган. Иштирокчиларнинг корхонадаги улуши: Хитой 51 фоиз, Қирғизистон ва Ўзбекистон 24,5 фоиздан.
2024 йил июнь ойида уч давлат вакиллари темир йўл қурилиши тўғрисидаги битимни расман имзолади ва молиялаштириш шартларини белгилади. Лойиҳанинг умумий қиймати 4 миллиард 665 миллион долларга баҳоланмоқда. Темир йўлини қуриш лойиҳасини амалга ошириш учун Жалолобод шаҳридаги 44,29 гектар ер майдони ажратилмоқда.
Лойиҳа ҳақида батафсил
Хитой-Қирғизистон-Ўзбекистон темир йўли қурилиши ғояси 1996 йилдан бери муҳокама қилинмоқда. Шу вақт ичида томонлар қурилиш шартлари бўйича бир неча бор келишиб олган, камида 18 та техник-иқтисодий асос ишлаб чиқилган. Лойиҳани амалга ошириш мураккаб географик шароитлар, темир йўл изининг кенглиги каби ҳал этилмаган масалалар билан мураккаблашди. Лойиҳани молиялаштириш масаласи энг мураккаблиги билан ажралиб турди.
486 километр узунликдаги бир изли темир йўл линияси, 18 та темир йўл бекати, 81 та кўприк (26 км) ва 41 та туннел (120 км)ни ўз ичига олади. Ҳаракат тезлиги соатига 120 километргача. Қирғиз участкасини қуриш тахминан 4,7 миллиард долларга тушади. Хитой сумманинг ярмини — 2,35 миллиард доллар кредит сифатида тақдим этади. Қирғизистон ва Ўзбекистон иккинчи ярмини ажратиши керак. Қурилишнинг тахминий давомийлиги — 5 йил.
Кутилаётган натижалар
♦ Қирғизистон транзитдан бюджетга тушумларни кўпайтириш, айрим фойдали қазилма конларига киришни осонлаштириш, шунингдек, мамлакатнинг шимолий ва жанубий қисмларини боғловчи темир йўл қурилиши учун шароит яратишга умид қилмоқда. Ҳозирда Қирғизистонда яхлит темир йўл тармоғи мавжуд эмас.
♦ Ўзбекистон лойиҳанинг асосий қўллаб-қувватловчиси ҳисобланади. Тошкент учун натижалар қаторига Хитой билан юк ташишнинг соддалашуви, Қозоғистонга қарамликнинг камайиши, транзит юк ташиш ҳажмининг ўсиши ҳамда Фарғона водийсининг ривожланишига туртки бўлиши киради.
♦ Хитой Марказий Осиё мамлакатларидан/га юкларни етказиб бериш учун қўшимча йўналиш қўлга киритади, Эрон ва Яқин Шарқ мамлакатларига бўлган йўлни қисқартиради.
Изоҳ (0)