Олий Мажлис Сенатида Европа иттифоқининг Марказий Осиё бўйича махсус вакили билан учрашув бўлиб ўтди. Бу ҳақда Олий Мажлис Сенати ахборот хизмати хабар бермоқда.
Сенат раиси Танзила Норбоева Европа иттифоқининг Марказий Осиё бўйича махсус вакили Терхи Хакала билан учрашувда Ўзбекистоннинг Европа иттифоқининг GSP+ дастурига киритилиши мамлакатни жаҳоннинг энг йирик бозорларига чиқиш имкониятини бергани айтиб ўтилган.
Учрашувда Ўзбекистоннинг GSP+ дастурига киритилгани доирасида инсон ва меҳнат ҳуқуқларини ҳимоя қилиш, атроф муҳитни, иқлимни муҳофаза қилиш ва самарали бошқарувни таъминлаш билан боғлиқ 27 та муҳим халқаро конвенцияни самарали амалга ошириш бўйича мажбуриятлар муҳокама қилинган.
Ушбу мажбуриятларнинг бажарилиши Европа иттифоқи билан савдо-иқтисодий ҳамкорликни мустаҳкамлаш ва Ўзбекистоннинг халқаро бозорларга интеграциялашувига ёрдам беради.
Президент Шавкат Мирзиёев “Марказий Осиё—Европа иттифоқи” саммитидаги нутқида Европа иттифоқи билан ҳамкорликнинг 7 та устувор йўналишини санаб ўтган эди.
Ҳамкорликнинг биринчи устувор йўналиши бу — савдо. Ўзбекистон Европа иттифоқи билан савдо муносабатларини тубдан кенгайтиришдан, энг аввало, барқарор савдо-логистика занжирларини ва ўзаро маҳсулот етказиб беришни қўллаб-қувватлашнинг самарали механизмларини яратишдан манфаатдор. “GSP+” тартибининг тақдим этилиши мамлакат ишлаб чиқарувчиларини ташқи савдо фаолиятига жалб қилиш ва шу билан бирга, ишлаб чиқарилаётган маҳсулотлар сифатини оширишда рағбатлантирувчи омил бўлиб хизмат қилиши айтилган.
GSP+ нима?
GSP+ дастури Европа иттифоқи бозорларига ривожланаётган мамлакатлардан келаётган қишлоқ хўжалиги моллари ва бошқа айрим маҳсулотлар экспортига берилган имтиёзлардир. Дастурга тўлиқ аъзо бўлган давлат Европа иттифоқи бозорларига 3000 га яқин маҳсулотларни божхона тўловларисиз, 3200 турдаги маҳсулотларни эса пасайтирилган ставкалар бўйича экспорт қилиш имкониятига эга бўлади.
GSP+ тизимига қўшилиш Ўзбекистонга катта имтиёзлар беради. Нега деганда, ушбу тизим доирасида божхона тўсиқлари, тарифлари ва бошқа тўловларни камайтириш назарда тутилади.
Европа бозори жуда катта. Бу ерда 500 млн дан зиёд аҳоли истиқомат қилади. Шу боис Ўзбекистоннинг GSP+ га қўшилиши ўзбек компанияларининг бу бозорга кириб келишига ва ўз маҳсулотини сотишига имкон берди.
ЕИ дунёдаги энг катта бозорлардан бири ҳисобланади. Жумладан, Европанинг тўқимачилик саноатида бозор ҳажми 98 миллиард долларни, чарм-пойабзал саноатида 24 миллиард долларни, қишлоқ хўжалиги саноатида 24 миллиард долларни ташкил этади.
Икки баробар ўсиш
Агар 2016 йилда Европа Иттифоқи билан товар айирбошлаш ҳажми қарийб 1,98 миллиард долларни ташкил этган бўлса, 2022 йилда бу кўрсаткич икки баробардан кўпроққа ўсди ва 4,5 миллиард долларни ташкил этди.
Шу билан бирга, GSP+ оддий савдо воситасидан кўра муҳимроқ. Тизимга қўшилаётганда мамлакатлар инсон ва меҳнат ҳуқуқларига, атроф-муҳит ва иқлим муҳофазаси ва сифатли бошқарувга оид 27 асосий халқаро конвенцияларини самарали амалга ошириш мажбуриятини олади.
Умумий ташқи савдонинг ўсиши
Жаҳон банки маълумотларига кўра, 2016 йилда Ўзбекистон томонидан амалга ошириладиган товар ва хизматлар экспорти ялпи ички маҳсулотнинг 15 фоизини ташкил этган бўлса, 2019 йилда бу кўрсаткич 31 фоизга етган. 2017—2022 йилларда республиканинг жами экспорти 95 миллиард доллардан ортиқни ташкил этди, шундан 2022 йилда 19 миллиард доллардан ортиқ маҳсулот экспорт қилинди, бу 2016 йилга нисбатан 60 фоизга кўпдир.
Сўнгги йилларда республикада экспортни рағбатлантириш, импортни оптималлаштириш ва умуман, мувозанатли ташқи савдони таъминлаш бўйича амалга оширилган чора-тадбирлар натижасида 2023 йилнинг январь—сентябрь ойларида мамлакат ташқи савдо айланмаси 44,7 миллиард долларни ташкил этди ва ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 22,1 фоизга ўсди.
Made in Uzbekistan бренди остидаги маҳсулотлар жаҳон бозорида тобора кенг тарқалмоқда. Бугунги кунда Ўзбекистон дунёнинг 204 та мамлакати билан савдо алоқаларини олиб бормоқда. Ташқи савдо айланмасининг энг катта ҳажми Россия, Хитой, Қозоғистон, Туркия, Корея, Қирғизистон ва Германия билан қайд этилган.
Изоҳ (0)