Қуйида Совет фильмларининг ҳар қандай зукко томошабиннинг ҳам этътиборидан четда қолган сирлари билан ўртоқлашамиз.
“Тақдир ҳазили ёки қушдек енгил бўлинг”: ҳаммомдаги саҳна ертўлада суратга олинган
Янги йил арафасида Женя дўстлари билан учрашадиган ҳаммом саҳнаси май ойида “Мосфильм” ертўласида суратга олинган. Чунки “Сандун ҳаммоми”га бориш жуда қиммат эди, лекин у ердан бочкадаги ҳақиқий ювиниш шох-шаббалари ва икки бочка пиво келтиришади. Павильон совуқ эди, шунинг учун актёрлар режиссёрдан яширинча ўзлари билан олиб келган бир шиша ароқни реквизит билан алмаштириб қўйишади.
Ўша куни актёрлардан бири Александр Белявскийнинг туғилган куни бўлган, шунинг учун дўстлари унинг соғлиғи учун чинакамига ичишган. Учинчи дублдан сўнг бутун суратга олиш гуруҳи қаҳрамонларнинг ғалати хатти-ҳаракатларини пайқаб қолади, режиссёр эса ғазабланиб, суратга олишни тўхтатади. Эртаси куни актёрлар ўша саҳнани ҳушёр ҳолда ижро этишади, лекин энди ўша саҳна ишонарли чиқмайди. Охир-оқибат фильмга биринчи куни олинган кадрлар киритилади.
Ипполит ролини ижро этган Юрий Яковлев фильмга алоҳида ибораларни олиб киради. Қайғудан маст бўлган персонаж ўзига келиш учун палтосини ечмасдан душга кирадиган саҳнада у совуқ сув остида туришга мажбур бўлади. Бунинг сабаби ўша пайтда студияда тез-тез содир бўладиган электр узилишлари эди. Шундай қилиб, фильмдаги “Вой, илиқ сув келди” жумласи соф импровизация эди, чунки айнан ўша лаҳзада чиндан ҳам илиқ сув оқа бошлаган эди.
“Иван Василевич ўз касбини ўзгартиради”: вақт машинасининг ихтироси
Машҳур фильмдаги “вақт машинаси”ни ясашни конструкторлик бюросига топширишган, лекин макет жуда катта бўлиб, уни битта муҳандис йиғганига ишониш қийин эди. Шунда аввалроқ “Руслан ва Людмила” фильмини суратга олишда ишлаган ва кино оламида рассом-ҳайкалтарош сифатида танилган Вячеслав Почечуевга макет тайёрлаш берилади. У қурилмани ясагани учун 40 сўм ва “Вақт машинасини ихтиро қилгани учун пул берилди” ёзувли бухгалтерия маълумотномасини олади.
“Сени ҳам даволашади. Мени ҳам даволашади” деган машҳур саҳна бир кун давомида суратга олинган. Наталя Крачковскаяга иккита парик кийдирилган: бири болалар чўмилиш қалпоғига тикилган калта соч бўлса, иккинчиси унинг устидан кийдирилган. Афсуски, биринчи ясама соч актрисанинг терисига таъсир қилиб, юзи шишишига сабаб бўлган. Фильм давомида актриса жами бешта ясама соч алмаштирган.
“Қизлар”: августдаги қиш
“Қизлар” фильмидаги қиш саҳналари аслида август ойида суратга олинган. Тверь вилоятининг Оленино қишлоғидаги ёғочни қайта ишлаш корхонасида суратга олиш ишлари учун пастки омбор ажратилади. Сўнгра безакчи-рассомлар ишга киришадилар: улар ғўлаларга пахта ётқизиб, устидан нафталин сепадилар, ҳамда туз ва пенопластдан қор уюмлари ясайдилар.
Ҳатто хода ташийдиган кран ҳам қорга ўхшатиб оппоқ рангга бўялади. Совуқ буғга ўхшаш газ билан имитация қилинади. Актёрлар эса жазирама иссиқда пахталик пўстин ва телпак кийиб, терлаб-пишиб ишлашга мажбур бўлишади.
“Икки кишилик вокзал”: оператор чанаси
Олег Басилашвили ва Людмила Гурченко қаҳрамонлари қорли йўлдан лагер томон кетаётган саҳнани суратга олиш осон бўлмайди. Кўчада ҳарорат 28 даража совуқ эди. Қаттиқ совуқ ва баланд қор уюмлари туфайли кинокамералар учун рельс ўрнатиш имконсиз эди, шунинг учун оператор бутун суратга олиш гуруҳи олиб келган чаналарда юради.
“Омадли жентлменлар”: хамиртурушдан қилинган цемент
Қаҳрамонлар цемент ташувчи машина цистернасида кетаётган саҳнани суратга олиш учун цемент ўрнини босувчи материал тайёрлаш керак эди. Суратга олиш майдончасига пиёз эссенсияси қўшилган хамиртурушдан тайёрланган махсус суюқликни олиб келишади. Суюқлик ёпишқоқ бўлиб, жуда ёқимсиз ҳид таратарди. Шундай шароитда ишлаган актёрлар хамиртурушни кетказиш учун бир неча соат давомида ювинишларига тўғри келади. Шунинг учун ҳам “Яхши цемент, ювса ҳам кетмайди...” деган жумла чин юракдан айтилган.
“Бриллиант қўл”: қутқарувчилар катери ва творогли музқаймоқ
Балиқ ови саҳнаси Туапсе яқинида, Киселёв қоясида суратга олинган. Сув совуқ бўлиб, тасвирга олиш эса бир неча соат давом этади. Анатолий Папанов муздек сувда шу қадар узоқ қолиб кетишга мажбур бўладики, оператор туфайли навбатдаги дубль бузилган пайтда у сувдан бошини чиқариб: “Аҳмоқ!” деб бақиради. Леонид Гайдайга актёрнинг реакцияси шунчалик ёқадики, у тасодифан олинган эпизодни фильмга киритишга қарор қилади.
Шунингдек, ушбу саҳнани суратга олиш вақтида қутқарув катери ҳам кадрга тушган. Маълум бўлишича, қутқарувчилар Андрей Мироновнинг ёрдам сўраб бақирганини тахминан бир километр наридан эшитишган, чунки ҳаво дим, сувда эса овоз жуда яхши тарқалади. Виждонли ходимларга тасвирга олиш ишлари кетаётганини тушунтиришга тўғри келади.
Горбунковнинг ўғли Гешага музқаймоқ отган саҳнасида аслида режиссёр ёрдамчиси саккиз дубль давомида бечора Андрей Мироновга творог улоқтиради. Музқаймоқни творог билан алмаштиришга қарор қилишади, чунки у кадрда яхшироқ кўринар ва актёрнинг юзига яхши ёпишади.
“I операцияси ва Шурикнинг бошқа саргузаштлари”: скелет билан ҳазил
Омбордаги таъқиб саҳнаси саккиз дублда суратга олинади. Улардан бирида Юрий Никулин бир оз ҳазиллашмоқчи бўлади. У бармоғини скелетнинг очиқ жағлари орасига тиқади, бу сценарийда кўзда тутилмаганди, скелет эса тўсатдан шиқ этиб, актёрнинг бармоғини “тишлаб олади”. Кутилмаган “даҳшат”дан Никулин овоз чиқармай бақиради. Яхшиямки, оператор камерани ўчирмаганди ва бу импровизация ҳам фильмга киритилади.
Фильмдаги жанг эпизодини суратга олиш учун қиличбозлик ўқитувчиси таклиф қилинади. Бир неча машғулотдан сўнг актёрлар ҳақиқатга яқинроқ жанг қилишни ўрганадилар. Бироқ Леонид Гайдайга бу ёқмайди, чунки бу комедия учун жуда жиддийлик қиларди. Шундан кейин у Шурикнинг Довдирни қилич билан санчиб ўлдириши эпизодини ўйлаб топади, шунда ундан қон оқади, аслида эса унинг қўйнидаги шароб бўлиб чиқади.
Изоҳ (0)