Quyida Sovet filmlarining har qanday zukko tomoshabinning ham et’tiboridan chetda qolgan sirlari bilan o‘rtoqlashamiz.
“Taqdir hazili yoki qushdek yengil bo‘ling”: hammomdagi sahna yerto‘lada suratga olingan
Yangi yil arafasida Jenya do‘stlari bilan uchrashadigan hammom sahnasi may oyida “Mosfilm” yerto‘lasida suratga olingan. Chunki “Sandun hammomi”ga borish juda qimmat edi, lekin u yerdan bochkadagi haqiqiy yuvinish shox-shabbalari va ikki bochka pivo keltirishadi. Pavilyon sovuq edi, shuning uchun aktyorlar rejissyordan yashirincha o‘zlari bilan olib kelgan bir shisha aroqni rekvizit bilan almashtirib qo‘yishadi.
O‘sha kuni aktyorlardan biri Aleksandr Belyavskiyning tug‘ilgan kuni bo‘lgan, shuning uchun do‘stlari uning sog‘lig‘i uchun chinakamiga ichishgan. Uchinchi dubldan so‘ng butun suratga olish guruhi qahramonlarning g‘alati xatti-harakatlarini payqab qoladi, rejissyor esa g‘azablanib, suratga olishni to‘xtatadi. Ertasi kuni aktyorlar o‘sha sahnani hushyor holda ijro etishadi, lekin endi o‘sha sahna ishonarli chiqmaydi. Oxir-oqibat filmga birinchi kuni olingan kadrlar kiritiladi.
Ippolit rolini ijro etgan Yuriy Yakovlev filmga alohida iboralarni olib kiradi. Qayg‘udan mast bo‘lgan personaj o‘ziga kelish uchun paltosini yechmasdan dushga kiradigan sahnada u sovuq suv ostida turishga majbur bo‘ladi. Buning sababi o‘sha paytda studiyada tez-tez sodir bo‘ladigan elektr uzilishlari edi. Shunday qilib, filmdagi “Voy, iliq suv keldi” jumlasi sof improvizatsiya edi, chunki aynan o‘sha lahzada chindan ham iliq suv oqa boshlagan edi.
“Ivan Vasilyevich o‘z kasbini o‘zgartiradi”: vaqt mashinasining ixtirosi
Mashhur filmdagi “vaqt mashinasi”ni yasashni konstruktorlik byurosiga topshirishgan, lekin maket juda katta bo‘lib, uni bitta muhandis yig‘ganiga ishonish qiyin edi. Shunda avvalroq “Ruslan va Lyudmila” filmini suratga olishda ishlagan va kino olamida rassom-haykaltarosh sifatida tanilgan Vyacheslav Pochechuyevga maket tayyorlash beriladi. U qurilmani yasagani uchun 40 so‘m va “Vaqt mashinasini ixtiro qilgani uchun pul berildi” yozuvli buxgalteriya ma’lumotnomasini oladi.
“Seni ham davolashadi. Meni ham davolashadi” degan mashhur sahna bir kun davomida suratga olingan. Natalya Krachkovskayaga ikkita parik kiydirilgan: biri bolalar cho‘milish qalpog‘iga tikilgan kalta soch bo‘lsa, ikkinchisi uning ustidan kiydirilgan. Afsuski, birinchi yasama soch aktrisaning terisiga ta’sir qilib, yuzi shishishiga sabab bo‘lgan. Film davomida aktrisa jami beshta yasama soch almashtirgan.
“Qizlar”: avgustdagi qish
“Qizlar” filmidagi qish sahnalari aslida avgust oyida suratga olingan. Tver viloyatining Olenino qishlog‘idagi yog‘ochni qayta ishlash korxonasida suratga olish ishlari uchun pastki ombor ajratiladi. So‘ngra bezakchi-rassomlar ishga kirishadilar: ular g‘o‘lalarga paxta yotqizib, ustidan naftalin sepadilar, hamda tuz va penoplastdan qor uyumlari yasaydilar.
Hatto xoda tashiydigan kran ham qorga o‘xshatib oppoq rangga bo‘yaladi. Sovuq bug‘ga o‘xshash gaz bilan imitatsiya qilinadi. Aktyorlar esa jazirama issiqda paxtalik po‘stin va telpak kiyib, terlab-pishib ishlashga majbur bo‘lishadi.
“Ikki kishilik vokzal”: operator chanasi
Oleg Basilashvili va Lyudmila Gurchenko qahramonlari qorli yo‘ldan lager tomon ketayotgan sahnani suratga olish oson bo‘lmaydi. Ko‘chada harorat 28 daraja sovuq edi. Qattiq sovuq va baland qor uyumlari tufayli kinokameralar uchun rels o‘rnatish imkonsiz edi, shuning uchun operator butun suratga olish guruhi olib kelgan chanalarda yuradi.
“Omadli jentlmenlar”: xamirturushdan qilingan sement
Qahramonlar sement tashuvchi mashina sisternasida ketayotgan sahnani suratga olish uchun sement o‘rnini bosuvchi material tayyorlash kerak edi. Suratga olish maydonchasiga piyoz essensiyasi qo‘shilgan xamirturushdan tayyorlangan maxsus suyuqlikni olib kelishadi. Suyuqlik yopishqoq bo‘lib, juda yoqimsiz hid taratardi. Shunday sharoitda ishlagan aktyorlar xamirturushni ketkazish uchun bir necha soat davomida yuvinishlariga to‘g‘ri keladi. Shuning uchun ham “Yaxshi sement, yuvsa ham ketmaydi...” degan jumla chin yurakdan aytilgan.
“Brilliant qo‘l”: qutqaruvchilar kateri va tvorogli muzqaymoq
Baliq ovi sahnasi Tuapse yaqinida, Kiselyov qoyasida suratga olingan. Suv sovuq bo‘lib, tasvirga olish esa bir necha soat davom etadi. Anatoliy Papanov muzdek suvda shu qadar uzoq qolib ketishga majbur bo‘ladiki, operator tufayli navbatdagi dubl buzilgan paytda u suvdan boshini chiqarib: “Ahmoq!” deb baqiradi. Leonid Gaydayga aktyorning reaksiyasi shunchalik yoqadiki, u tasodifan olingan epizodni filmga kiritishga qaror qiladi.
Shuningdek, ushbu sahnani suratga olish vaqtida qutqaruv kateri ham kadrga tushgan. Ma’lum bo‘lishicha, qutqaruvchilar Andrey Mironovning yordam so‘rab baqirganini taxminan bir kilometr naridan eshitishgan, chunki havo dim, suvda esa ovoz juda yaxshi tarqaladi. Vijdonli xodimlarga tasvirga olish ishlari ketayotganini tushuntirishga to‘g‘ri keladi.
Gorbunkovning o‘g‘li Geshaga muzqaymoq otgan sahnasida aslida rejissyor yordamchisi sakkiz dubl davomida bechora Andrey Mironovga tvorog uloqtiradi. Muzqaymoqni tvorog bilan almashtirishga qaror qilishadi, chunki u kadrda yaxshiroq ko‘rinar va aktyorning yuziga yaxshi yopishadi.
“I operatsiyasi va Shurikning boshqa sarguzashtlari”: skelet bilan hazil
Ombordagi ta’qib sahnasi sakkiz dublda suratga olinadi. Ulardan birida Yuriy Nikulin biroz hazillashmoqchi bo‘ladi. U barmog‘ini skeletning ochiq jag‘lari orasiga tiqadi, bu ssenariyda ko‘zda tutilmagandi, skelet esa to‘satdan shiq etib, aktyorning barmog‘ini “tishlab oladi”. Kutilmagan “dahshat”dan Nikulin ovoz chiqarmay baqiradi. Yaxshiyamki, operator kamerani o‘chirmagandi va bu improvizatsiya ham filmga kiritiladi.
Filmdagi jang epizodini suratga olish uchun qilichbozlik o‘qituvchisi taklif qilinadi. Bir necha mashg‘ulotdan so‘ng aktyorlar haqiqatga yaqinroq jang qilishni o‘rganadilar. Biroq Leonid Gaydayga bu yoqmaydi, chunki bu komediya uchun juda jiddiylik qilardi. Shundan keyin u Shurikning Dovdirni qilich bilan sanchib o‘ldirishi epizodini o‘ylab topadi, shunda undan qon oqadi, aslida esa uning qo‘ynidagi sharob bo‘lib chiqadi.
Izoh (0)