“Korrupsiyaga oid huquqbuzarlik haqida xabar bergan shaxslarni himoya qilish to‘g‘risida”gi qonun loyihasida korrupsiya haqida xabar bergan shaxslarni moddiy, hattoki jismoniy himoya qilishga alohida urg‘u berilgan. Bu haqda Korrupsiyaga qarshi kurashish agentligi direktori Akmal Burxonov ma’lum qildi, deya xabar bermoqda “Daryo” muxbiri.
Vazirlar Mahkamasining qarori bilan 2020-yilning oxirida korrupsiya haqida xabar berganlarni rag‘batlantirish tizimi yaratilgan edi. Lekin statistikani ko‘radigan bo‘lsak, masalan, o‘tgan 2023-yilda 4,5 mingga yaqin korrupsion jinoyat sodir etilgan bo‘lsa, shundan 100-130 tasi fuqarolarning yuborgan xabari orqali aniqlangan. Qolgan qismini esa huquqni muhofaza qiluvchi idora vakillari aniqlagan va bir qismi OAVda e’lon qilingan materiallar asosida fosh etilgan. Ya’ni kam. Nima uchun? Chunki xabar beruvchi fuqaro qo‘rqadi yoki o‘ziga nimadir bo‘ladi, bosim qiladi, ishdan oladi, deb o‘ylaydi.
Shularning oldini olish maqsadida prezidentimiz korrupsiya haqida xabar bergan shaxslarni himoya qilish tizimini takomillashtirish bo‘yicha topshiriq bergan edi. “Korrupsiya haqida xabar bergan shaxslarni himoya qilish to‘g‘risida”gi qonun loyihasini ishlab chiqib, jamoatchilik muhokamasiga ham qo‘ydik, — dedi Akmal Burxonov.
Uning alohida ta’kidlashicha, mazkur qonunda himoya qilish mexanizmlari, ya’ni ishdan ketkazmaslik, moddiy, hattoki jismoniy himoya qilish choralari ko‘rilmoqda.
Xabar beruvchiga quyidagilar kafolatlanmoqda:
- xabar beruvchining hayoti, sog‘lig‘i, shaxsiy va ishchanlik obro‘si hamda mol-mulkining himoya qilinishi;
- xabar beruvchining shaxsiga oid ma’lumotlar yoki boshqa sir tutilishi zarur bo‘lgan ma’lumotlarning uchinchi shaxslarga oshkor qilinmasligi;
- zarur huquqiy yordam bilan ta’minlanishi;
- xabar beruvchidan qasd olishga qaratilgan harakatlar, shu jumladan, uni noqonuniy ta’qib qilish va jazolashga yo‘l qo‘ymaslik;
- xabar bergani tufayli ishdan bo‘shatish, lavozimini pasaytirish, kamsitish, bosim o‘tkazish va boshqa shakllarda ta’qib qilinishiga yo‘l qo‘yilmasligini ta’minlash.
Shuningdek, xabar beruvchi yaqin qarindoshlariga nisbatan himoya choralarini qo‘llashni talab qilish, davlat organlarining qarorlari, mansabdorlarning harakatlari (harakatsizligi), mehnat qonunchiligi buzilishi ustidan shikoyat qilish huquqiga ega bo‘ladi.
Himoya qilishni ta’minlash to‘g‘risidagi qaror antikorrupsiya agentligi, tezkor-qidiruv faoliyatini amalga oshiruvchi organlar, tergovga qadar tekshiruv organlari, surishtiruv organlari, dastlabki tergov organlari, prokuratura organlari va sud tomonidan qabul qilinadi.
Ta’qib va zo‘ravonlik holatlari haqida xavfsirash uchun yetarli asoslar bo‘lganida xabar beruvchiga himoya choralarini ta’minlovchi davlat organlari tomonidan himoya orderi beriladi.
Xabar beruvchilarning xavfsizligi IIV, DXX, Milliy gvardiya va ularning hududiy organlari tomonidan ta’minlanadi.
Avvalroq Akmal Burxonov korrupsiya xavfi yuqori bo‘lgan davlat idoralaridagi komplayens-nazorat tuzilmalariga tajriba sifatida agentlik xodimlaridan tayinlashni nazarda tutuvchi hukumat qarori ishlab chiqilganini ma’lum qilgan edi.
Izoh (0)