O‘zbekiston banan importi logistikasini yaxshiladi (infografika)

EastFruit tahlilchilari O‘zbekistonda banan savdosi samarali o‘sishiga e’tibor qaratib, bu Resublikada boshqa mamlakatlarga nisbatan ulgurji narxlarni pasaytirish imkonini berishini ma’lum qildi. Xususan, hozir O‘zbekistonda bananning ulgurji narxi Gruziya va Moldovadagidan ham pastroq.

Ayni paytda Gruziya dengizga chiqish imkoniyatiga ega, O‘zbekiston esa dengizga chiqish uchun ikki mamlakat chegarasini kesib o‘tishi kerak. Ilgari O‘zbekistonda banan narxi doim Moldova va Gruziyadagidan sezilarli darajada yuqori bo‘lgan.

O‘zbekistonda bananning nisbiy tannarxini pasaytirishda xorijdan olib kelinayotgan mevalarga import bojining olib tashlanishi ham ijobiy rol o‘ynadi.

Bundan tashqari, banan supermarketlar tarmoqlari uchun juda qulay mahsulot bo‘lib, O‘zbekiston ayni paytda chakana savdo tarmog‘ini rivojlantirish bo‘yicha mintaqaviy yetakchilardan biri hisoblanadi.

Vaholanki, 2022-yilda O‘zbekiston rekord miqdorda banan import qilgan bo‘lsa, 2023-yilda bu mevalar importi kamayib bormoqda. 2023-yilning dastlabki 4 oyida O‘zbekistonga banan importi atigi 29,2 ming tonnani tashkil etdi, bu o‘tgan yilning shu davriga nisbatan 27 foizga kam.

Buning asosiy sababi shundaki, banan narxi 2023-yilning yanvar-aprel oylari orasida nisbatan yuqori bo‘lgan, aprel oyida narxlar o‘tgan yilgi darajadan 40-50 foizga oshgan.

Biroq 2023-yil aprel oyi oxirida O‘zbekistonda bananning ulgurji narxlari pasayishni boshladi va ayni damda ular yilning shu davri uchun rekord darajada pastladi. Shuning uchun import hajmining oshishini kutish mumkin. Chunki O‘zbekiston hali ham iste’molchi daromadlari nisbatan past bo‘lgan davlatdir. Shu tariqa mahsulot narxi savdo hajmiga bevosita ta’sir qiladi.

BMT Oziq-ovqat va qishloq xo‘jaligi tashkiloti (FAO) xalqaro maslahatchisi Fyodor Ribalkoning fikricha, O‘zbekistonga banan importi samaradorligini oshirish uchun hali ko‘p imkoniyatlar mavjud.

Mutaxassis bananlarni import qilishda birlashma tizimidan foydalanish supermarketlar tarmog‘i va import qiluvchilarning xarajatlarini yanada kamaytirishi, bu mevani yanada arzonroq qilishini aytdi. U bu bilan birgina banan import qiluvchilar yiliga 10 million dollardan ortiq mablag‘ni tejashi mumkinligini aytdi.