Britaniya muzeyi va Afinadagi Akropol muzeyi tez orada kelishuvga erishadi, unga muvofiq, Parfenon marmar haykallari Gretsiyaga qaytariladi, bu esa ikkala tomon o‘rtasida XIX asrda eksponatlar tufayli boshlangan ziddiyatga nuqta qo‘yadi. Bu haqda Bloomberg o‘z manbalariga tayanib xabar berdi.
Bitim shartlari eksponatlar bir necha yillar mobaynida Buyuk Britaniyadan Gretsiyaga yetkazilishini, buning evaziga boshqa obyektlar Londonga ijaraga berilishini, Britaniya muzeyi esa yunon haykallarining gips nusxalarini qo‘lga kiritishini ko‘zda tutadi. Tomonlar yakuniy kelishuvga erishganicha yo‘q, murakkab muhokamalar olib borilmoqda, dedi manbalar marmar haykallar bilan bog‘liq logistika qiyinchiliklarini qayd etib.
Gap eramizdan avvalgi V asrda qurilgan akropoldagi ibodatxona elementlari haqida bormoqda, ular 1802-yilda Britaniyaning Usmonli imperiyasidagi elchisi lord Tomas Bryus Elgin tomonidan olib ketilgan edi. Eksponatlar hozirda asosan “Elgin marmari” nomi ostida mashhurdir.
O‘shanda mahalliy hukumat Britaniya elchisiga Akropoldan “yozuvlar va shakllar tushirilgan ba’zi tosh bo‘laklari”ni olish uchun ruxsat bergan. Shundan keyin yunon ibodatxonasi marmar bezaklarining deyarli 50 foizi Londonga borib qolgan. Ayni paytda ularning barchasi Britaniya muzeyida saqlanadi.
1832-yilda mustaqillikka erishganidan keyin Gretsiya hukumati Buyuk Britaniyadan marmar haykallarni qaytarishni talab qildi, so‘nggi o‘n yilliklarda hukumat bu masala bo‘yicha o‘z sa’y-harakatlarini kuchaytirdi.
Xususan, bu muammoni 2018-yil iyunida o‘sha paytdagi Gretsiya bosh vaziri Aleksis Sipras britaniyalik hamkasbi Tereza Mey bilan qo‘shma matbuot anjumanida tilga olgan edi.
Undan keyingi Gretsiya bosh vaziri Kiriakos Mitsotakis 2021-yil noyabrida Afinaning bu masala bo‘yicha pozitsiyasini takrorlagandi.
O‘sha yilning oktabrida YUNESKO Britaniya muzeyini eksponatlarni Gretsiyaga qaytarish bo‘yicha bergan rad javobini qayta ko‘rib chiqishga chaqirib, bu muammo hukumatlararo xususiyatga ega ekanini ta’kidlagandi.
Izoh (0)