AOKAda 27-oktabr kuni Davlat ekologiya qo‘mitasi raisi Narzullo Oblomurodov, “O‘zgidromet” markazi direktori Sherzodxo‘ja Habibullayev, boshqa vazirlik va idoralar mutasaddilari ishtirokida matbuot anjumani o‘tkazildi. Unda Toshkent shahrida atmosfera havosi ifloslanishi holatining kelib chiqish sabablari va ko‘rilayotgan choralar haqida ma’lumot va OAV vakillari savollariga javob berildi.
Ma’lum qilinishicha, O‘zbekistonda atmosferaga zararli tashlanmalarning 58 foizi (1,4 million tonna) avtotransport vositalariga to‘g‘ri keladi. Toshkent shahrida bu ko‘rsatkich 93 foiz (397 ming tonna)ni tashkil etmoqda.
So‘nggi 100 yil davomida global miqyosda havo haroratining ko‘tarilishi 1,2 gradusni tashkil qilgan bo‘lib, mintaqada ushbu ko‘rsatkich 2 gradusga oshgan.
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi tomonidan qonunchilikda belgilangan quyidagi yo‘nalishlarda ishlar olib borilmoqda:
Birinchidan, atrof-muhitga ta’siri bo‘lgan korxona va tashkilotlar, shu jumladan, atmosfera havosiga ifloslantiruvchi moddalar tashlovchi korxonalar (obyektlar) faoliyati ekologik normativlar belgilash orqali tartibga solinmoqda.
Atmosferaga ifloslantiruvchi moddalarni tashlovchi obyektlar bo‘yicha kategoriyasiga (I-IV) muvofiq ekologik normativlar belgilanib, ekologiya organlari tomonidan ekspertiza xulosalari taqdim etilmoqda. Davlat ekologik ekspertizasi xulosalarida yangi ishga tushirilayotgan har bir obyekt bo‘yicha samaradorlik darajasi 99,5 foizdan hamda faoliyat yuritayotgan obyektlar bo‘yicha samaradorlik darajasi 95 foizdan kam bo‘lmagan chang-gaz tozalash uskunalarini o‘rnatish majburiyati belgilanmoqda.
Elektron hujjat almashinuvi tizimi orqali joriy yilning 9 oyi davomida 14 984 ta korxona va tashkilotlarga, shu jumladan, Toshkent shahri bo‘yicha 100 dan ortiq atrof-muhitga ta’siri yuqori va o‘rta darajada bo‘lgan xo‘jalik subyektlariga davlat ekologik ekspertizasi xulosalari taqdim etilgan. Sanoat korxonalaridan atmosferaga tashlamalarni kamaytirish maqsadida 2022—2023-yillarga mo‘ljallangan dastur asosida 270 ta korxonaning 1100 ga yaqin filtrni yangilash amalga oshiriladi.
Hozirda yangi avtotransport vositalarining faqatgina “Yevro-4” va undan yuqori ekologik toifalarga javob beradigan modellarini import qilish tartibi joriy etildi. Ayni paytda avval foydalanishda bo‘lgan transport vositalarini import qilishda ham ularning ekologik ta’sir me’yorlarini belgilash bo‘yicha milliy standart loyihasi ishlab chiqilmoqda.
Ikkinchidan, atmosfera havosini muhofaza qilish sohasida davlat ekologik nazorati tadbirlari amalga oshirilmoqda.
Atrof-muhitga ta’siri yuqori va o‘rta bo‘lgan korxona va tashkilotlar faoliyati ustidan muntazam ravishda monitoring amalga oshirilmoqda. So‘nggi 2 yilda monitoring dasturiga kiritilgan korxonalar soni qariyb 2 barobarga ko‘payib, hozirgi kunda qamrab olingan korxonalar soni 800 tani tashkil etmoqda. Toshkent shahrida 63 ta obyekt monitoring dasturi doirasida ekologik nazorat tizimi bilan qamrab olingan.
Tabiiy muhitni ifloslantiruvchi manbalar bo‘yicha ekologik monitoring kuzatuvlari Davlat ekologiya qo‘mitasining Atrof-muhitni muhofaza qilish sohasida ixtisoslashtirilgan analitik nazorat markazi va hududiy analitik laboratoriyalar tomonidan amalga oshiriladi. Qo‘mita tizimidagi laboratoriyalarni zamonaviy jihoz va uskunalar bilan ta’minlanganlik darajasi o‘rtacha 70 foizga yetkazildi. Analitik nazorat markazining sinov laboratoriyalari majmuasiga ISO/IEC 17025:2019 davlat standarti talablariga muvofiq akkreditatsiyadan o‘tkazildi.
Uchinchidan, atrof-muhitga xavfi yuqori va o‘rta bo‘lgan obyektlar faoliyati ustidan ekologiya organlari tomonidan inspeksion nazorat tadbirlari amalga oshirilmoqda. 2022-yilning 9 oyi davomida 648 ta subyektda davlat ekologik nazorat tadbirlari o‘tkazilib, atrof-muhitni me’yoridan ortiq ifloslantirganlik uchun 49,5 milliard so‘m miqdorida kompensatsiya to‘lovlari belgilangan. Shundan atmosfera havosiga me’yoridan ortiq ifloslantiruvchi moddalarni tashlaganlik uchun 9,5 milliard so‘m miqdorida kompensatsiya to‘lovlari hamda qonunbuzilishi holatlari yuzasidan mansabdor shaxslarga nisbatan 411 million so‘m jarimalar belgilangan.
Toshkent shahrida joriy yilning o‘zida 60 dan ortiq subyektlarda ekologik nazorat tadbirlari o‘tkazilib, atrof-muhitni ifloslantirganlik uchun 13,5 milliard so‘m dan ortiq kompensatsiya to‘lovlari,shu jumladan, atmosfera havosiga me’yoridan ortiq ifloslantiruvchi moddalarni tashlaganlik uchun 2 mlrd so‘m dan ortiq kompensatsiya to‘lovlari belgilandi.
Shu bilan birga, atrof-muhitga salbiy ta’sir ko‘rsatuvchi 22 ta korxona faoliyatini to‘xtatish bo‘yicha sud organlariga tegishli hujjatlar kiritilib, shundan bugungi kungacha 15 ta korxonalar faoliyati ekologik talablar to‘liq bajarilgunga qadar to‘xtatildi.
Mavzuga doir:
- Toshkent havosining sifatsizligi va zararliligi bo‘yicha dunyoda bugun ham 1-o‘rinda
- “Inson salomatligi uchun o‘ta xavfli”: Toshkent havosi bir muddat nafas olib bo‘lmaydigan darajada ifloslandi
- Yog‘ingarchilikning yo‘qligi, kuchsiz shamollar, harorat inversiyasi: Toshkent havosi nega ifloslandi?
- “Vaziyatni faqatgina yomg‘ir yaxshilashi mumkin”. Iqlimshunos Toshkent havosining keskin ifloslanish sabablarini aytdi
Izoh (0)