АОКАда 27 октябрь куни Давлат экология қўмитаси раиси Нарзулло Обломуродов, «Ўзгидромет» маркази директори Шерзодхўжа Ҳабибуллаев, бошқа вазирлик ва идоралар мутасаддилари иштирокида матбуот анжумани ўтказилди. Унда Тошкент шаҳрида атмосфера ҳавоси ифлосланиши ҳолатининг келиб чиқиш сабаблари ва кўрилаётган чоралар ҳақида маълумот ва ОАВ вакиллари саволларига жавоб берилди.
Маълум қилинишича, Ўзбекистонда атмосферага зарарли ташланмаларнинг 58 фоизи (1,4 миллион тонна) автотранспорт воситаларига тўғри келади. Тошкент шаҳрида бу кўрсаткич 93 фоиз (397 минг тонна)ни ташкил этмоқда.
Сўнгги 100 йил давомида глобал миқёсда ҳаво ҳароратининг кўтарилиши 1,2 градусни ташкил қилган бўлиб, минтақада ушбу кўрсаткич 2 градусга ошган.
Экология ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси томонидан қонунчиликда белгиланган қуйидаги йўналишларда ишлар олиб борилмоқда:
Биринчидан, атроф-муҳитга таъсири бўлган корхона ва ташкилотлар, шу жумладан, атмосфера ҳавосига ифлослантирувчи моддалар ташловчи корхоналар (объектлар) фаолияти экологик нормативлар белгилаш орқали тартибга солинмоқда.
Атмосферага ифлослантирувчи моддаларни ташловчи объектлар бўйича категориясига (I-ИВ) мувофиқ экологик нормативлар белгиланиб, экология органлари томонидан экспертиза хулосалари тақдим этилмоқда. Давлат экологик экспертизаси хулосаларида янги ишга туширилаётган ҳар бир объект бўйича самарадорлик даражаси 99,5 фоиздан ҳамда фаолият юритаётган объектлар бўйича самарадорлик даражаси 95 фоиздан кам бўлмаган чанг-газ тозалаш ускуналарини ўрнатиш мажбурияти белгиланмоқда.
Электрон ҳужжат алмашинуви тизими орқали жорий йилнинг 9 ойи давомида 14 984 та корхона ва ташкилотларга, шу жумладан, Тошкент шаҳри бўйича 100 дан ортиқ атроф-муҳитга таъсири юқори ва ўрта даражада бўлган хўжалик субъектларига давлат экологик экспертизаси хулосалари тақдим этилган. Саноат корхоналаридан атмосферага ташламаларни камайтириш мақсадида 2022—2023 йилларга мўлжалланган дастур асосида 270 та корхонанинг 1100 га яқин фильтрни янгилаш амалга оширилади.
Ҳозирда янги автотранспорт воситаларининг фақатгина «Евро-4» ва ундан юқори экологик тоифаларга жавоб берадиган моделларини импорт қилиш тартиби жорий этилди. Айни пайтда аввал фойдаланишда бўлган транспорт воситаларини импорт қилишда ҳам уларнинг экологик таъсир меъёрларини белгилаш бўйича миллий стандарт лойиҳаси ишлаб чиқилмоқда.
Иккинчидан, атмосфера ҳавосини муҳофаза қилиш соҳасида давлат экологик назорати тадбирлари амалга оширилмоқда.
Атроф-муҳитга таъсири юқори ва ўрта бўлган корхона ва ташкилотлар фаолияти устидан мунтазам равишда мониторинг амалга оширилмоқда. Сўнгги 2 йилда мониторинг дастурига киритилган корхоналар сони қарийб 2 баробарга кўпайиб, ҳозирги кунда қамраб олинган корхоналар сони 800 тани ташкил этмоқда. Тошкент шаҳрида 63 та объект мониторинг дастури доирасида экологик назорат тизими билан қамраб олинган.
Табиий муҳитни ифлослантирувчи манбалар бўйича экологик мониторинг кузатувлари Давлат экология қўмитасининг Атроф-муҳитни муҳофаза қилиш соҳасида ихтисослаштирилган аналитик назорат маркази ва ҳудудий аналитик лабораториялар томонидан амалга оширилади. Қўмита тизимидаги лабораторияларни замонавий жиҳоз ва ускуналар билан таъминланганлик даражаси ўртача 70 фоизга етказилди. Аналитик назорат марказининг синов лабораториялари мажмуасига ISO/ИEC 17025:2019 давлат стандарти талабларига мувофиқ аккредитациядан ўтказилди.
Учинчидан, атроф-муҳитга хавфи юқори ва ўрта бўлган объектлар фаолияти устидан экология органлари томонидан инспексион назорат тадбирлари амалга оширилмоқда. 2022 йилнинг 9 ойи давомида 648 та субъектда давлат экологик назорат тадбирлари ўтказилиб, атроф-муҳитни меъёридан ортиқ ифлослантирганлик учун 49,5 миллиард сўм миқдорида компенсация тўловлари белгиланган. Шундан атмосфера ҳавосига меъёридан ортиқ ифлослантирувчи моддаларни ташлаганлик учун 9,5 миллиард сўм миқдорида компенсация тўловлари ҳамда қонунбузилиши ҳолатлари юзасидан мансабдор шахсларга нисбатан 411 миллион сўм жарималар белгиланган.
Тошкент шаҳрида жорий йилнинг ўзида 60 дан ортиқ субъектларда экологик назорат тадбирлари ўтказилиб, атроф-муҳитни ифлослантирганлик учун 13,5 миллиард сўм дан ортиқ компенсация тўловлари,шу жумладан, атмосфера ҳавосига меъёридан ортиқ ифлослантирувчи моддаларни ташлаганлик учун 2 млрд сўм дан ортиқ компенсация тўловлари белгиланди.
Шу билан бирга, атроф-муҳитга салбий таъсир кўрсатувчи 22 та корхона фаолиятини тўхтатиш бўйича суд органларига тегишли ҳужжатлар киритилиб, шундан бугунги кунгача 15 та корхоналар фаолияти экологик талаблар тўлиқ бажарилгунга қадар тўхтатилди.
Мавзуга доир:
- Тошкент ҳавосининг сифатсизлиги ва зарарлилиги бўйича дунёда бугун ҳам 1-ўринда
- «Инсон саломатлиги учун ўта хавфли»: Тошкент ҳавоси бир муддат нафас олиб бўлмайдиган даражада ифлосланди
- Ёғингарчиликнинг йўқлиги, кучсиз шамоллар, ҳарорат инверсияси: Тошкент ҳавоси нега ифлосланди?
- «Вазиятни фақатгина ёмғир яхшилаши мумкин». Иқлимшунос Тошкент ҳавосининг кескин ифлосланиш сабабларини айтди
Изоҳ (0)