“Konstitutsiyaga bitta normani kiritib, hayotning go‘zal bo‘lishiga erishib bo‘lmaydi” – deputat Shuhrat Polvonov

Konstitutsiyaning 90-moddasi bo‘yicha taklif etilayotgan loyihaning ahamiyati va bu o‘zgartirish ijro hamda nazorat organlariga qay darajada ta’sir ko‘rsatishi haqida Oliy Majlis Qonunchilik palatasi deputati Shuhrat Polvonov “Daryo”ga mulohazalarini bildirdi:

Islohotlarni o‘tkazishda tezkorlik kerak, hududlardagi muammolarni yakka boshchilik asosida hal qilish, tezroq muammolarning yechimini topadi, degan oqlov sabablarini ko‘rsatdik. Lekin hayotimizning o‘zi bu borada ancha salbiy natijalarni suvning yuziga olib chiqib berdi. Qanday ma’noda? Bugun ijtimoiy tarmoqlarni ko‘ring, eng ko‘p muhokamaga sabab bo‘layotgan, agar bo‘lib chiqsak: vazir, hokim, deputat, jurnalist, prokuror, sud orasida, men o‘ylayman, birinchi o‘rinda hokimlar va ularning vakolatlari haqida. Buni o‘ziga xos sabablari ham bor, albatta.Nega shunday bo‘ldi? Nega bugun hokimlarning faoliyati ko‘proq muhokamaga sabab bo‘lyapti? Fuqarolarimiz ham konstitutsiyaga o‘zgartirish kiritish haqida takliflar berayotganda shunchaki uyda o‘tirib, zerikkanidan taklif berayotgani yo‘q. Ular hayotida muammolarga uchrayapti, shu vaziyatlarga duch kelyapti, yechim topmayapti masalalar. Shundan kelib chiqib taklif berishyapti-da. Bugun fuqarolar mana shu berayotgan taklifida davlat boshqaruvi sohasida yaxshi tomonga o‘zgarishlarni xohlayapti, shunday bo‘lishini istayapti.

Bundan maqsadki, davlat organiga, hokimliklarga murojaat qilganda yechimi topiladigan bo‘lsin, joylardagi hokimliklar vakolatlarini mutlaq foydalanuvchi sifatida qolishi salbiy deb bilyapti. Shu sababli ham muhokamalar jarayonida qo‘mitamizda ham, ekspertlar bilan ham buni ma’qul taklif deb topdik. Bugungi kunda konstitutsiyaning aynan 99-moddasiga o‘zgartirish kiritish, ya’ni hokimlarni ijro hokimiyatiga rahbar sifatida olib, vakillik organlarini alohida deputatlarni o‘zining ichidan saylangan rahbar boshqarishini nazarda tutuvchi normalarni ishlab chiqyapmiz.

Lekin konstitutsiyaga kiritilayotgan normalar bizni boshlayotgan islohotlarimizning boshlang‘ich nuqtasi bo‘ladi. Sababi aytganingizdek, tasavvur ham qildik konstitutsiyaga shunday norma ham kirdi, lekin bu masalani yechib bermaydi, bu aniq. Bu aksincha shu sohadagi islohotni endi natijaga erishgunga qadar talab qiladi. Ya’ni nimalarda bu ko‘rinadi?

Birinchidan, bugungi kunda mahalliy davlat hokimiyati to‘g‘risidagi qonunimiz amalda. Demak, bu qonunni to‘liq qayta ko‘rib chiqishimiz kerak yoki alohida ikkita qonun qilamiz. Bu yerda hali hokimliklarni faqatgina mahalliy kengashning raisligidan ketishi haqida gap ketyapti. Bu degani kengashning vakolatlari kengayib ketib, ertadan boshlab kengash endi hokimlarni to‘liq nazorat qilar ekan, degan tushunchani ham bermasligi lozim. Bunday o‘ylasak xato bo‘ladi. Chunki tasavvur qiling kengashning ichida deputatlar kim? Shu mahalliy hududdagi korxona rahbarlari, maktab direktorlari, sog‘liqni saqlash sohasida, juda bo‘lmasa tadbirkor. Hammasining ishi hal bo‘ladigan asosiy joy – ijro hokimiyati. Ular vakillik organiga tobe bo‘lmasalarda kundalik ishlari jihatidan hokimga tobe bo‘ladi.