Конституциянинг 90-моддаси бўйича таклиф этилаётган лойиҳанинг аҳамияти ва бу ўзгартириш ижро ҳамда назорат органларига қай даражада таъсир кўрсатиши ҳақида Олий Мажлис Қонунчилик палатаси депутати Шуҳрат Полвонов «Дарё»га мулоҳазаларини билдирди:
Ислоҳотларни ўтказишда тезкорлик керак, ҳудудлардаги муаммоларни якка бошчилик асосида ҳал қилиш, тезроқ муаммоларнинг ечимини топади, деган оқлов сабабларини кўрсатдик. Лекин ҳаётимизнинг ўзи бу борада анча салбий натижаларни сувнинг юзига олиб чиқиб берди. Қандай маънода? Бугун ижтимоий тармоқларни кўринг, энг кўп муҳокамага сабаб бўлаётган, агар бўлиб чиқсак: вазир, ҳоким, депутат, журналист, прокурор, суд орасида, мен ўйлайман, биринчи ўринда ҳокимлар ва уларнинг ваколатлари ҳақида. Буни ўзига хос сабаблари ҳам бор, албатта.Нега шундай бўлди? Нега бугун ҳокимларнинг фаолияти кўпроқ муҳокамага сабаб бўляпти? Фуқароларимиз ҳам конституцияга ўзгартириш киритиш ҳақида таклифлар бераётганда шунчаки уйда ўтириб, зерикканидан таклиф бераётгани йўқ. Улар ҳаётида муаммоларга учраяпти, шу вазиятларга дуч келяпти, ечим топмаяпти масалалар. Шундан келиб чиқиб таклиф беришяпти-да. Бугун фуқаролар мана шу бераётган таклифида давлат бошқаруви соҳасида яхши томонга ўзгаришларни хоҳлаяпти, шундай бўлишини истаяпти.Бундан мақсадки, давлат органига, ҳокимликларга мурожаат қилганда ечими топиладиган бўлсин, жойлардаги ҳокимликлар ваколатларини мутлақ фойдаланувчи сифатида қолиши салбий деб биляпти. Шу сабабли ҳам муҳокамалар жараёнида қўмитамизда ҳам, экспертлар билан ҳам буни маъқул таклиф деб топдик. Бугунги кунда конституциянинг айнан 99-моддасига ўзгартириш киритиш, яъни ҳокимларни ижро ҳокимиятига раҳбар сифатида олиб, вакиллик органларини алоҳида депутатларни ўзининг ичидан сайланган раҳбар бошқаришини назарда тутувчи нормаларни ишлаб чиқяпмиз.
Лекин конституцияга киритилаётган нормалар бизни бошлаётган ислоҳотларимизнинг бошланғич нуқтаси бўлади. Сабаби айтганингиздек, тасаввур ҳам қилдик конституцияга шундай норма ҳам кирди, лекин бу масалани ечиб бермайди, бу аниқ. Бу аксинча шу соҳадаги ислоҳотни энди натижага эришгунга қадар талаб қилади. Яъни нималарда бу кўринади?
Биринчидан, бугунги кунда маҳаллий давлат ҳокимияти тўғрисидаги қонунимиз амалда. Демак, бу қонунни тўлиқ қайта кўриб чиқишимиз керак ёки алоҳида иккита қонун қиламиз. Бу ерда ҳали ҳокимликларни фақатгина маҳаллий кенгашнинг раислигидан кетиши ҳақида гап кетяпти. Бу дегани кенгашнинг ваколатлари кенгайиб кетиб, эртадан бошлаб кенгаш энди ҳокимларни тўлиқ назорат қилар экан, деган тушунчани ҳам бермаслиги лозим. Бундай ўйласак хато бўлади. Чунки тасаввур қилинг кенгашнинг ичида депутатлар ким? Шу маҳаллий ҳудуддаги корхона раҳбарлари, мактаб директорлари, соғлиқни сақлаш соҳасида, жуда бўлмаса тадбиркор. Ҳаммасининг иши ҳал бўладиган асосий жой – ижро ҳокимияти. Улар вакиллик органига тобе бўлмасаларда кундалик ишлари жиҳатидан ҳокимга тобе бўлади.
Изоҳ (0)