Asrlar davomida mol go‘shti yoki cho‘chqa go‘shti iste’molchilar tomonidan ko‘proq afzal ko‘rilgan. Bloomberg nashri qanday qilib tovuq go‘shti dunyoda birinchi raqamli go‘sht iste’moliga aylanishini tahlil qildi.
2022-yilda dunyo bo‘ylab tovuq go‘shtining iste’moli 98 mln tonnaga yetishi kutilmoqda. Bu 1999-yildagidan ikki baravar ko‘p.
Bu AQSH hukumati ma’lumotlariga ko‘ra, cho‘chqa go‘shtining o‘sish sur’atidan uch baravar va mol go‘shtinikidan 10 baravar ko‘pdir.
Global tovuq iste’moli 2030-yilga borib go‘sht iste’molining 41 foizini tashkil qiladi. Shu tariqa odamlar birinchi marta tovuq go‘shtini boshqa har qanday oqsilga qaraganda ko‘proq iste’mol qila boshlaydi.
Genetika va boshqa innovatsiyalar tufayli tovuqlarni boqish xarajatlari yillar davomida bir necha bor pasaygan.
Zamonaviy tovuqlar tuxumdan chiqqanidan olti hafta o‘tgach, so‘yish uchun tayyor bo‘ladi. Bu vaqt ichida ular ozuqani boshqa hayvonlarga qaraganda tezroq oqsilga aylantiradi.
Iqtisodchilarning fikricha tovuq go‘shti miqdorini oshirishning chegaralari bo‘lishi mumkin, ammo insoniyat ularni topa olganicha yo‘q.
Braziliyadan Xitoygacha bo‘lgan yirik iqtisodiyotlarda parranda go‘shtiga o‘tish tezlashmoqda. Bunga inflyatsiya hayvon go‘shtini dunyo aholisining ko‘p qismi uchun juda qimmatga aylantirayotgani sabab bo‘lyapti.
Pandemiya va Ukrainadagi urush tufayli oziq-ovqat ta’minoti zanjirlaridagi tartibsizlik bu tendensiyani yanada kuchaytirdi.
Parranda go‘shti iste’moli ko‘payishining salbiy taraflari ham bor. Tovuq endi shunchalik tez kilogramm yig‘adiki, uning mushaklari buni ushlab turolmaydi va go‘sht miqdori oshadi.
Biroq parranda grippi epidemiyasi sanoat ishlab chiqarish usullaridan ko‘proq foydalanish tufayli kattaroq va jiddiyroq ko‘rinishda yuzaga keladi.
Oziq-ovqat sanoatiga sarmoya kirituvchi firma rahbarlaridan birining aytishicha, parranda go‘shtining umumiy mahsulotga nisbatan ishlab chiqarish tannarxi 30 yil oldingiga nisbatan uchdan biriga tushib ketgan.
Fermerlar boshqa hayvonlar uchun ham xuddi shunday natijaga qanday erishish mumkinligini aniqlay olishmadi. Shu tariqa tovuq go‘shti “iqtisodiyot go‘shti”ga aylanmoqda.
Xitoydagi ba’zi restoranlar endi cho‘chqa go‘shtini umuman taklif qilmayapti. Bir necha yil oldin buni tasavvur qilib bo‘lmasdi.
Braziliyaliklar bu yil inflyatsiya mol go‘shtini narxini oshirib yuborgani uchun tovuq go‘shtini ko‘proq iste’mol qilmoqda.
Dunyodagi eng yirik parranda go‘shti eksportchisi bo‘lgan Braziliya ishlab chiqarishni 4,5 foizga oshirib, rekord darajaga yetkazdi. Yevropa, Janubiy Afrika va Meksikada ham talab ortib bormoqda.
Tovuqlar juda tez o‘sganligi sababli, parranda go‘shti mol go‘shtidan ko‘ra iqlimga ko‘proq mos keladi. Qoramol boqish oqibatida hosil bo‘ladigan issiqxona gazlari emissiyasi tobora keskinroq tanqid qilinmoqda.
Ba’zi restoranlar va kompaniyalar yashil tabiatga yordam berish uchun ham parranda go‘shtiga murojaat qilmoqda.
Amerikadagi Panera Bread kompaniyasi yaqinda Jahon resurslari instituti notijorat tashkiloti tomonidan ishlab chiqilgan tovuq go‘shtidan iborat ekologik toza taomlar menyusi bo‘lgan Cool Food Meals reklamasini boshladi.
Sanoat tovuqlarini ishlab chiqarish ham ekologik muammolarni keltirib chiqaradi, chunki intensiv oziqlantirish operatsiyalari chiqindilarni to‘playdi va hid muammolariga olib kelishi mumkin.
Tovuq go‘shti iste’molchilarning talablariga javob bera olmaganida bu qadar tez ommalashib ketolmasdi. Tovuq ishlab chiqaruvchi kompaniyalarning ma’lum qilishicha, odamlar uchun birinchi navbatda go‘shtning ta’mi muhimroq bo‘lyapti. Tadqiqotchilar parranda go‘shtining bu jihati ustida ham qattiq ishlamoqda.
Izoh (0)