WP: Xitoy raisi sanksiyalarni buzmagan holda Rossiyaga yordam berishni buyurdi

Xitoy Xalq Respublikasi raisi Si Szinpin o‘zining eng yaqin maslahatchilariga G‘arb sanksiyalari buzmagan holda Rossiyaga moliyaviy ko‘mak berish yo‘lini o‘ylab topishni buyurdi, deb yozadi “RBK”. Bu haqda The Washington Post gazetasi Xitoy va Amerika mansabdorlariga tayanib xabar bergan.

Nashr suhbatdoshlariga ko‘ra, Pekin qiyin vaziyatga tushib qolgan, chunki, bir tomondan, “o‘zining eng muhim strategik sherigi”ga yordam berishga intilmoqda, ikkinchi tomondan esa AQSH va uning ittifoqdoshlari Xitoyni texnologiyalardan uzib qo‘yib, mamlakat moliyaviy tizimiga zarba berishidan xavfsiramoqda.

Bu orada Moskva Pekin tomonidan ko‘mak kuchayishiga umid qilmoqda, dedi mansabdorlar. Ular tafsilotlarni keltirmadi. Biroq ulardan birining so‘zlariga ko‘ra, Rossiya tomoni Xitoy tomonidan Ukrainadagi harbiy operatsiyadan avvalroq paydo bo‘lgan “savdo majburiyatlari” bajarilishiga, shuningdek, “moliyaviy va texnologik ko‘mak”ka umid qilmoqda. Ammo Rossiya qurol-yarog‘ so‘ramagan.

“Biz (Moskvaning) qiyin vaziyatini tushunamiz. Biroq biz o‘zimiz tushgan vaziyatni ham e’tiborsiz qoldira olmaymiz. Xitoy doim o‘z xalqi manfaatlari yo‘lida ish tutadi”, — dedi muhokamalar bilan bevosita tanish bo‘lgan amaldor.

Xitoyning AQSHdagi elchixonasi matbuot kotibi Lyu Penyuy ta’kidlashicha, muammo Rossiyaga sanksiyalarni aylanib o‘tishda yordam berish emas, balki “Rossiya va Xitoy o‘rtasidagi normal iqtisodiy va savdo hamkorligiga asossiz zarar berilganidir”. Cheklovlar barcha tomonlar uchun “yutqiziqli” vaziyatdir, deya qo‘shib qo‘ydi u.

WP suhbatdoshlaridan biri AQSHning Rossiyaga sanksiyalarni aylanib o‘tishda yordam berishi oqibatlari haqidagi ogohlantirishlari borasida gapirar ekan, ularning asl sababi Pekin va Moskva o‘rtasiga nizo solishdan iborat dedi, bu esa, uning fikricha, amalga oshmaydi. “Xitoy-Rossiya aloqalarini buzish ularning qo‘lidan kelmaydi”, — deya ishonch bildirdi u.

Ayni vaqtda, nashr suhbatdoshiga ko‘ra, Ukrainadagi harbiy harakatlar Xitoy kutganidan ko‘ra uzoqroq davom etib ketgan va Pekin Moskvaga jangovar harakatlarni to‘xtatish “sanksiyalarga qarshi kurash va ishbilarmonlik aloqalarini rivojlantirish uchun ko‘proq erkinlik” berishini tushuntirgan.

Avvalroq Zelenskiy Pekin Rossiyaning Kiyevga qarshi agressiyasiga G‘arbning taraqqiy etgan davlatlari kabi javob bermaganini aytgandi. “Xitoy hozir boshqa davlat hududini bosib olish odatiy hol degan pozitsiyani egallab turibdi”, — dedi Zelenskiy. U Pekinning Rossiya bilan “birlashishi”dan ogohlantirdi hamda Yaponiya ikki davlat o‘rtasidagi bunday “hamkorlik” xavfini yaxshi tushunishini ta’kidladi.

24-may kuni Rossiya va Xitoy strategik bombardimonchi samolyotlari Rossiyaning Ukrainaga bosqini boshlanganidan keyingi birinchi qo‘shma parvozini amalga oshirdi. Yadro qurolini olib yurishga qodir samolyotlar havoga ko‘tarilib, Yaponiya va Sharqiy Xitoy dengizlari ustidan uchgan. Bu Avstraliya, Yaponiya va Hindiston rahbarlari bilan uchrashgan AQSH prezidenti Jo Baydenning mintaqaga tashrifi fonida yuz berdi. Mazkur davlatlar xavfsizlik bo‘yicha to‘rt tomonlama muloqot ishtirokchilari hisoblanadi.