O‘zbekistonlik olimlar import o‘rnini bosuvchi yangi qulupnay navini yaratdi

O‘zbekiston olimlari import o‘rnini bosuvchi qulupnayning “Tong ifori” navini yaratdi. Bu haqda Qishloq xo‘jaligi vazirligi xabar qildi.

Qayd etilishicha, nav vazirlik tasarrufidagi Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot institutida yaratilgan. “Tong ifori” qulupnayi ichki bozor hamda eksport uchun mo‘ljallangan.

O‘zbekistonda qulupnay yetishtirish

Bugun respublikamizda ushbu reza mevani yil bo‘yi ochiq maydonlar hamda issiqxonalarda yetishtirish uchun barcha zarur sharoitlar mavjud. Ushbu jarayon Janubiy Koreya va Xitoy davlatlari bilan yaqindan hamkorlik asosida amalga oshirilyapti va shu tariqa o‘zaro tajriba almashish ketmoqda.

Bugungi kunda mamlakatda jami 690 gektar maydonda (578 gektar aholi tomorqa maydonlari, 112 gektar fermer xo‘jaliklarida) har yili o‘rtacha 7 ming tonnadan ortiq qulupnay yetishtiriladi. Toshkent, Namangan, Farg‘ona, Andijon, Samarqand viloyatlari esa yangi qulupnayni bozorlarga yetkazib berish bo‘yicha yetakchi hududlar hisoblanadi.

Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot institutida qulupnayning yangi serhosil navlarini yaratish bo‘yicha faol ish olib borilmoqda. Ilgari bozorda faqat xorijiy yetkazib beruvchilardan chet el valyutasi hisobiga xarid qilinadigan yuqori hosildor import navlari bor edi. Qulupnayning “Tong ifori” navi mazkur ilmiy-tadqiqot instituti olimlarining izlanishlari natijasi hisoblanadi. Ushbu nav ko‘chatlarini Sabzavot, poliz ekinlari va kartoshkachilik ilmiy-tadqiqot institutidan xarid qilish mumkin.

Nav haqida ma’lumot

“Tong ifori” navi issiqxonada yetishtirishga moslashtirilgan. O‘simlikning o‘sish davri 193—200 kun, birinchi terimgacha bo‘lgan muddat mo‘tadil iqlim sharoitida 107—115 kunni tashkil etadi. Mevasining rangi och qizil, har birining vazni 20—25 grammgacha keladi. Mevasi tarkibida quruq modda miqdori 10,8 foiz (10,2—11,2), qand 9,5 foiz (7,2-7,8), askorbin kislotasi 100 g mahsulotda 66,98 (54,8—68,0) mg, nitrat miqdori 68 mg/kg. Hosildorlik ko‘rsatkichi 1,8—2,2 kg/m2 dan iborat.

Bugungi kunda dunyo miqyosida rezavor mevalar yetishtirish hajmi yiliga 7—8 million tonna bo‘lib, shundan 4 million tonnaga yaqinini qulupnay tashkil qiladi. Qulupnay (Fragaria spp) yetishtirish bo‘yicha jahonda yetakchilik qilib, yiliga 825 ming tonna hosil olinadi. Ispaniyada 305 ming tonna, Yaponiyada 209 ming tonna, Janubiy Koreyada 203 ming tonna qulupnay yetishtiriladi. Yevropada esa Polsha va Fransiya yetakchilik qilib, ular har yili 100—180 ming tonna mahsulot oladi.