• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12531.78
    • RUB159.82
    • EUR14538.12
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +25°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Dunyo

    Afg‘onistonda YuNESKO ro‘yxatiga kiritilgan qadimgi minora qulash arafasida. “Tolibon” xalqaro tashkilotlardan muammoga e’tibor qaratishni so‘radi

    Afg‘onistonning Gur viloyati chekka hududida joylashgan tarixiy inshoot — Jom minorasi qulab tushish arafasida. Bu haqda viloyatning “Tolibon” harakati tomonidan tuzilgan ma’muriyati vakillari TOLOnews’ga ma’lum qildi.

    Foto: Central Asia

    Foto: Central Asia

    Jom minorasi 1194-yilda Guriylar sulolasi davrida qurilgan. Taxminlarga ko‘ra u Firuzkuh shahridan saqlanib qolgan yagona bino. Firuzkuh 1221-yilda Chingizxon qo‘shini tomonidan egallangan va vayron qilingan. Shundan keyin minora qariyb 700 yil davomida deyarli esdan chiqdi.

    1944-yilda Afg‘oniston tarixini o‘rganish jamiyatining “Anis” jurnalida u haqida maqola chop etilgan. 1957-yilda fransuz arxeologlari minoraga yetib borishga muvaffaq bo‘lgan. 1960-yillarda italyan olimlari tashabbusi bilan minora poydevorini mustahkamlash ishlari olib borilib, uning yonidan saroy xarobalari, qabriston va harbiy istehkomlar topilgan. 2002-yilda Jom minorasi YuNESKOning Jahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan.

    “Agar biz minoraning ahvoliga beparvo qarasak, u tez orada qulab tushadi, bu esa o‘ta sharmandali holat bo‘ladi. YuNESKO mutasaddilari mazkur masalaga e’tibor qaratishi kerak”, — deydi Gur axborot va madaniyat departamenti rahbari Abdul Xay.

    “So‘nggi 20 yil davomida minorani muhofaza qilishga e’tibor berilmagan. Endi qishda minoraning qulab tushishidan juda xavotirdamiz ”, — deya qayd etgan mahalliy fuqarolik huquqlari faoli Hasan Hakim.

    Yana bir mahalliy ijtimoiy faol Nazar Muhammad Soqibning aytishicha, avvalroq xalqaro tashkilotlar Jom minorasini ta’mirlashga va’da bergan.

    “Xalqaro tashkilotlar, xususan, tarixiy merosni muhofaza qilishga mas’ul YuNESKO minorani himoya qilish va ta’mirlash bo‘yicha va’dalar berganiga qaramay, ularning ustidan chiqmadi”, — deydi Soqib.

    Ta’kidlanishicha, minora ostidagi avvalgi hukumat davrida qurilgan tayanch devorni shu yaqindagi daryo yuvib ketgan, natijada devor qulagan. Endi navbat minoraning o‘ziga kelgan. Hozircha u hududdagi bir qancha uylardan ko‘ra yaxshiroq saqlanib turibdi — uylarning barchasini suv toshqinlari olib ketgan.

    2017-yil sentabr oyida YuNESKO ekspertlari Afg‘onistonning o‘sha paytdagi Axborot va madaniyat vazirligi vakillari bilan birgalikda to‘rt kun davomida Jom minorasini ko‘zdan kechirgan. Yuqori aniqlikdagi kameralarga ega ixcham dron yordamida birinchi marta minoraning ichki va tashqi detallari chuqur o‘rganilgan. Xususan, madaniy yodgorlikning bezaklarini juda sifatli qilib suratga olishga muvaffaq bo‘lingan.

    YuNESKOning ushbu ekspeditsiyasi noyob yodgorlikning birinchi zamonaviy tadqiqi edi. Bungacha olimlar minoraning saqlanish holatini sun’iy yo‘ldosh tasvirlari yordamida kuzatishga majbur bo‘lgan.

    Minora Afg‘oniston g‘arbidagi eng yirik shahar Hirotdan sharqda 200 kilometr uzoqlikda joylashgan. U joylashgan daraning balandligi taxminan 1500 metr bo‘lgan o‘tib bo‘lmas tog‘ tizmalari bilan o‘ralgan. Eng yaqin aholi punkti bo‘lgan Jom qishlog‘i esa minoradan 10 kilometr uzoqlikda joylashgan. Minoraning balandligi 60 metrni tashkil qiladi. Bu dunyodagi pishiq g‘ishtdan qurilgan ikkinchi eng baland minora (birinchisi Dehlidagi Qutb minorasi — balandligi 72,6 metr).

    Jom minorasi YuNESKOning borib ko‘rish qiyin bo‘lgan yodgorliklaridan biridir. Yodgorlik asosiy yo‘llar va yirik shaharlardan uzoq tog‘li hududda ekani yetmagandek, 2021-yilning avgust oyi o‘rtalarida “Tolibon” Kobulda hokimiyatni qo‘lga kiritgunga qadar, Jom minorasi joylashgan mintaqadagi vaziyat nihoyatda keskin edi — u yerda hukumat kuchlari, “Tolibon” va IShID o‘rtasida janglar bo‘lib o‘tgan.

    23.11.2021, 06:00   Izoh (0)   31604
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    “Siz urush boshlamoqchimisiz yoki yo‘q?”. Andropovga xat yozib, undan javob olgan amerikalik o‘quvchi — Samanta Smit haqida

    23.11.2021, 00:23

    Yaponiya AQSh so‘roviga ko‘ra tarixda birinchi marta strategik neft zaxiralarini bo‘shatishi mumkin

    22.11.2021, 21:58

    “Tolibon” ayollar ishtirok etgan bir qator teledasturlarni efirga uzatishni taqiqladi

    22.11.2021, 20:57

    Italiyada Nigeriya mafiyasiga qarshi o‘tkazilgan operatsiya davomida 40 kishi hibsga olindi

    22.11.2021, 19:10

    Bloomberg Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirmoqchiligi haqida AQSh razvedkasi bergan hisobot tafsilotlarini e’lon qildi

    22.11.2021, 18:40

    Liviyada feldmarshal Haftar hamda Kaddafining o‘g‘li prezidentlik saylovlariga qo‘yilmasligi mumkin

    22.11.2021, 17:54
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    BYD Astana Motors rasmiy dilerlik tarmog‘i Toshkentdagi barcha beshta dilerlik markazida "Best Buy Day" tadbirini o‘tkazadi


    “S&P” O‘zbekiston Milliy Bankining rеyting prognozini “ijobiy”ga ko‘tardi 


    American University of Technology (AUT) 28-iyun - Ochiq eshiklar kuniga taklif etadi


    Anorbank va Beelab O‘zbekiston raqamli banking bozorida hamkorlik o‘rnatdi


    Click & Smart Business (sobiq UZKASSA): biznes muvaffaqiyati va mijozlar qulayligi uchun hamkorlik


    “Wyndham Garden Charvak” kurort majmuasi qurilishi qanday kechayotganini ko‘rsatdi


    “Mikrokreditbank” ATB IX Germaniya-O‘zbekiston biznes forumi doirasida ODDO BHF bank bilan 50 million dollarlik shartnoma imzoladi


    Paynet xizmatlari endi Kapitalbank bankomatlarida mavjud


    "Eco Expo Central Asia 2025" doirasida xalqaro ekologik tashabbuslar birlashmoqda


    Savdo, fintex va “yashil” loyihalar: Octobank Xitoy bilan hamkorlikni qanday yo‘lga qo‘ymoqda


    Toshkent shahar hokimligi ko‘magida 2025-yil 2-4-oktyabr kunlari CAEx HoReCa & UzFPT ko‘rgazmasi bo‘lib o‘tadi


    O‘zbekiston terma jamoasining dunyodagi eng yirik sport tadbiriga chiqishi Kia brendining mavqeini yanada mustahkamlashga xizmat qiladi 


    Market Yandex Go Samarqandda ishga tushdi


    Oqtepa Lavash “Kalmar o‘yini” asosida Dalgona Boksini chiqardi


    Toshkent va Bangkok o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri aviaqatnov: Centrum Air yangi xalqaro yo‘nalishni ishga tushiradi 

     

    Tavsiya etamiz

    Audio Icon

    Joy hammaga yetardi: Jeyms Kemeronga ko‘ra, “Titanik” yo‘lovchilarining omon qolish imkoniyati bo‘lgan

    25 iyun, 23:50

    “Trampning Titanigi to‘xtaydi” — Eron elchisi

    25 iyun, 13:39

    AQSHning Yaqin Sharqdagi harbiy bazalari soni nechta va qayerda joylashgan?

    24 iyun, 19:05

    Vashington Tehronga qarshi harbiy kampaniyadan Xitoy va Rossiyani jilovlashda foydalanmoqchimi? Mintaqamizni nimalar kutadi?

    19 iyun, 22:05
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Janubiy Koreya sobiq birinchi xonimi ilmiy darajalaridan mahrum bo‘ladi

    Dunyo | 26 iyun, 10:09

    Qo‘rqinchli tushlar erta o‘lim xavfini oshiradi va qarish jarayonini tezlashtiradi — tadqiqot

    Ilm-fan | 26 iyun, 09:59

    Isroilning G‘azoga hujumida 80 dan ortiq odam halok bo‘ldi

    Dunyo | 26 iyun, 09:53

    Yuz terisining qarishiga olib keladigan tonggi odatlar

    Go‘zallik | 26 iyun, 09:38

    O‘zbekistonda biogazdan metan ishlab chiqarish loyihasi amalga oshiriladi

    O‘zbekiston | 26 iyun, 09:27

    FIFA va UEFA Rossiya terma jamoasi hamda klublari uchun qo‘yilgan cheklovlarni bekor qilishi mumkin

    Sport | 26 iyun, 09:22

    Zelenskiy: “Rossiyaning barcha harbiy jinoyatchilari sud oldida javob beradi”

    Dunyo | 26 iyun, 08:52
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.