• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12834.61
    • RUB162.65
    • EUR14662.26
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +20°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё

    Афғонистонда ЮНЕСКО рўйхатига киритилган қадимги минора қулаш арафасида. «Толибон» халқаро ташкилотлардан муаммога эътибор қаратишни сўради

    Афғонистоннинг Гур вилояти чекка ҳудудида жойлашган тарихий иншоот — Жом минораси қулаб тушиш арафасида. Бу ҳақда вилоятнинг «Толибон» ҳаракати томонидан тузилган маъмурияти вакиллари TOLOnews’га маълум қилди.

    Фото: Central Asia

    Фото: Central Asia

    Жом минораси 1194 йилда Гурийлар сулоласи даврида қурилган. Тахминларга кўра у Фирузкуҳ шаҳридан сақланиб қолган ягона бино. Фирузкуҳ 1221 йилда Чингизхон қўшини томонидан эгалланган ва вайрон қилинган. Шундан кейин минора қарийб 700 йил давомида деярли эсдан чиқди.

    1944 йилда Афғонистон тарихини ўрганиш жамиятининг «Анис» журналида у ҳақида мақола чоп этилган. 1957 йилда француз археологлари минорага етиб боришга муваффақ бўлган. 1960 йилларда итальян олимлари ташаббуси билан минора пойдеворини мустаҳкамлаш ишлари олиб борилиб, унинг ёнидан сарой харобалари, қабристон ва ҳарбий истеҳкомлар топилган. 2002 йилда Жом минораси ЮНЕСКОнинг Жаҳон мероси рўйхатига киритилган.

    «Агар биз миноранинг аҳволига бепарво қарасак, у тез орада қулаб тушади, бу эса ўта шармандали ҳолат бўлади. ЮНЕСКО мутасаддилари мазкур масалага эътибор қаратиши керак», — дейди Гур ахборот ва маданият департаменти раҳбари Абдул Хай.

    «Сўнгги 20 йил давомида минорани муҳофаза қилишга эътибор берилмаган. Энди қишда миноранинг қулаб тушишидан жуда хавотирдамиз », — дея қайд этган маҳаллий фуқаролик ҳуқуқлари фаоли Ҳасан Ҳаким.

    Яна бир маҳаллий ижтимоий фаол Назар Муҳаммад Соқибнинг айтишича, аввалроқ халқаро ташкилотлар Жом минорасини таъмирлашга ваъда берган.

    «Халқаро ташкилотлар, хусусан, тарихий меросни муҳофаза қилишга масъул ЮНЕСКО минорани ҳимоя қилиш ва таъмирлаш бўйича ваъдалар берганига қарамай, уларнинг устидан чиқмади», — дейди Соқиб.

    Таъкидланишича, минора остидаги аввалги ҳукумат даврида қурилган таянч деворни шу яқиндаги дарё ювиб кетган, натижада девор қулаган. Энди навбат миноранинг ўзига келган. Ҳозирча у ҳудуддаги бир қанча уйлардан кўра яхшироқ сақланиб турибди — уйларнинг барчасини сув тошқинлари олиб кетган.

    2017 йил сентябрь ойида ЮНЕСКО экспертлари Афғонистоннинг ўша пайтдаги Ахборот ва маданият вазирлиги вакиллари билан биргаликда тўрт кун давомида Жом минорасини кўздан кечирган. Юқори аниқликдаги камераларга эга ихчам дрон ёрдамида биринчи марта миноранинг ички ва ташқи деталлари чуқур ўрганилган. Хусусан, маданий ёдгорликнинг безакларини жуда сифатли қилиб суратга олишга муваффақ бўлинган.

    ЮНЕСКОнинг ушбу экспедицияси ноёб ёдгорликнинг биринчи замонавий тадқиқи эди. Бунгача олимлар миноранинг сақланиш ҳолатини сунъий йўлдош тасвирлари ёрдамида кузатишга мажбур бўлган.

    Минора Афғонистон ғарбидаги энг йирик шаҳар Ҳиротдан шарқда 200 километр узоқликда жойлашган. У жойлашган даранинг баландлиги тахминан 1500 метр бўлган ўтиб бўлмас тоғ тизмалари билан ўралган. Энг яқин аҳоли пункти бўлган Жом қишлоғи эса минорадан 10 километр узоқликда жойлашган. Миноранинг баландлиги 60 метрни ташкил қилади. Бу дунёдаги пишиқ ғиштдан қурилган иккинчи энг баланд минора (биринчиси Деҳлидаги Қутб минораси — баландлиги 72,6 метр).

    Жом минораси ЮНЕСКОнинг бориб кўриш қийин бўлган ёдгорликларидан биридир. Ёдгорлик асосий йўллар ва йирик шаҳарлардан узоқ тоғли ҳудудда экани етмагандек, 2021 йилнинг август ойи ўрталарида «Толибон» Кобулда ҳокимиятни қўлга киритгунга қадар, Жом минораси жойлашган минтақадаги вазият ниҳоятда кескин эди — у ерда ҳукумат кучлари, «Толибон» ва ИШИД ўртасида жанглар бўлиб ўтган.

    23.11.2021, 06:00   Изоҳ (0)   31543
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    «Сиз уруш бошламоқчимисиз ёки йўқ?». Андроповга хат ёзиб, ундан жавоб олган америкалик ўқувчи — Саманта Смит ҳақида

    23.11.2021, 00:23

    Япония АҚШ сўровига кўра тарихда биринчи марта стратегик нефть захираларини бўшатиши мумкин

    22.11.2021, 21:58

    «Толибон» аёллар иштирок этган бир қатор теледастурларни эфирга узатишни тақиқлади

    22.11.2021, 20:57

    Италияда Нигерия мафиясига қарши ўтказилган операция давомида 40 киши ҳибсга олинди

    22.11.2021, 19:10

    Bloomberg Россиянинг Украинага бостириб кирмоқчилиги ҳақида АҚШ разведкаси берган ҳисобот тафсилотларини эълон қилди

    22.11.2021, 18:40

    Ливияда фельдмаршал Ҳафтар ҳамда Каддафининг ўғли президентлик сайловларига қўйилмаслиги мумкин

    22.11.2021, 17:54
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    Чирчиқдаги янги боғ - замонавий кўнгилочар ва дам олиш маскани очилди


    ANORBANK ва БС/2 Ўзбекистонда банкларда ўз-ўзига хизмат кўрсатиш тармоғини кенгайтирмоқда


    Centrum Air янги Airbus A320neo — авиапаркидаги тўққизинчи самолётни қабул қилиб олди 


    Mastercard Digital Uzbekistan 5- халқаро PLAS-Форумида қатнашди


    Octobank банкоматларни BS/2 билан бирга “ақллироқ” қилади


    Абадий ишончлилик ва хавфсизлик: GWM соҳанинг янги стандартларини жорий этмоқда


    ЛУКОИЛ: ёш истеъдодлар овози катта саҳнада янгради


    Xon Saroy томонидан анъанавий “Менинг орзуйимдаги уй” расмлар танлови бошланди 


    МКБАНК халқаро молия бозорида: Қозоғистон банкларидан 15 миллион доллар жалб қилинди


    Chery газга ўтмоқда: кафолат тўлиқ сақланиб қолинади, ўрнатиш эса 31 майгача бепул! 


    Ўзбекистон Миллий банки Хитой юани айирбошлаш хизматини Тошкент шаҳри ва пойтахт аэропортида йўлга қўйди


    Сўзлар аҳамиятга эга: TBC Bank 8 март табрикларини пулларга айлантириб, аёллар тадбиркорлигини қўллаб-қувватлади


    Янгийўлда “Томорқа мактаби” очилди


    Систит — бу уят эмас!


    2025 йилнинг 5 ойи давомида Mobiuz минглаб таянч станцияларини ишга туширди ва техник инфратузилмани замонавийлаштирди

     

    Тавсия этамиз

    Гитлердан сўнг энг машҳур нацист – дорга осилган Риббентропнинг аянчли тақдири

    31 май, 19:25

    “Икки хонали уй учун 715 млн сўмдан”. “Дарё”даги мақоладан сўнг пойтахт ҳокимлиги уйсиз қолган аҳолига хонадон сотиб олиш учун маблағ ажратди

    28 май, 21:15

    Будапешт фасадлари: санъат кўчада яшайди (фото)

    27 май, 10:00

    Гестапо ва КГБ хизматида бўлган бухоролик “штирлиц”

    26 май, 19:00
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    34 ёшли аёл 24 соат ичида турникда тортилиш бўйича Гиннес рекордини ўрнатди

    Дунё | 3 июн, 00:00

    “Трамп Путин ва Зеленский билан учрашувга тайёр” — Оқ уй матбуот котиби 

    Дунё | 2 июн, 23:45

    “Украина ўт очишни тўлиқ тўхтатишни талаб қилмоқда” — Владимир Зеленский

    Дунё | 2 июн, 23:30

    Парижда Макроннинг ҳайкали ўғирлаб кетилди

    Дунё | 2 июн, 23:15

    Япония 10 минг нафар ўзбекистонлик мутахассисни иш билан таъминлайди

    Ўзбекистон | 2 июн, 22:58

    Истанбулда Россия ва Украина ўртасидаги музокараларнинг иккинчи босқичи бўлиб ўтди. Нималарга келишилди?

    Дунё | 2 июн, 22:40

    Ямал “Олтин тўп” ҳақида гапирди

    Спорт | 2 июн, 22:28

    Наманганда Onix люкидан танасини чиқариб ҳаракатланган қиз узр сўради (видео) 

    Ўзбекистон | 2 июн, 22:25
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.