AQSh prezidenti Jo Bayden va Xitoy rahbari Si Szinpin o‘rtasida videokonferensaloqa uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Bu haqda Amerika ma’muriyatining yuqori martabali vakili jurnalistlar uchun maxsus brifingda ma’lum qildi.
“Bugun uzoq muloqot seansi bo‘ldi, u kutilganidan ko‘proq davom etdi, ular, taxminan, 3,5 soat suhbatlashishdi”, — dedi ma’muriyat vakili. Uning so‘zlariga ko‘ra, videokonferensiya formati ikki davlat rahbarlariga “telefon suhbatlari chog‘ida cheklanadigan muloqotni to‘liq olib borish” imkonini bergan.
“Suhbat hurmat va to‘g‘ridan to‘g‘ri, ochiqlik bilan o‘tdi, deb ayta olaman, aslida ularning avvalgi suhbatlari haqida ham shunday deyish mumkin”, — deya ta’kidladi brifing boshlovchisi. “Uchrashuvning mohiyati shundan iborat bo‘ldiki, ikki davlat rahbarlari AQSh va Xitoy o‘rtasidagi bellashuvni mas’uliyatli tarzda tartibga solish va ushbu raqobatning himoya mexanizmlarini qanday yo‘lga qo‘yishni muhokama qildi”.
Qayd etilishicha, AQSh va Xitoyning onlayn sammitida hech qanday yutuqlar bo‘lmagan, Vashington bu muzokaralar alohida burilish yasashini kutmayapti. “AQSh va Xitoy o‘rtasidagi munosabatlarning hozirgi holatidan kelib chiqib, bunday uchrashuvlar o‘ziga xos burilish nuqtasi bo‘lishini kutmaymiz”, — dedi vakil. U onlayn uchrashuv “mas’uliyatli raqobatni rivojlantirish” va kelajakda ikki tomonlama munosabatlarning “barqarorligi”ni saqlashga qaratilganini ta’kidladi.
Shuningdek, u onlayn sammitda Pekinda bo‘lib o‘tadigan Olimpiada mavzusiga to‘xtalib o‘tilmaganini aytdi: “Olimpiadaga kelsak, bu mavzuga to‘xtalib o‘tilmadi”, — dedi amerikalik rasmiy.
Bayden va Si Szinpin onlayn sammitda pandemiyaga qarshi kurashni ham muhokama qilgan. “Koronavirusga kelsak, ikki davlat rahbarlari ham koronavirus, ham sog‘liqni saqlash xavfsizligi bo‘yicha kengroq masalalar haqida gaplashdi. Prezident kelajakdagi pandemiyalarning oldini olish muhimligini, global sog‘liqni saqlash muammolarini hal etishda shaffoflik muhim o‘rin tutishini ta’kidladi”, — dedi u. Bayden, shuningdek, “yirik vaksina zaxiralariga ega bo‘lgan davlatlar” ularni boshqa mamlakatlarga xayriya qilishi kerakligini ta’kidlagan.
Shuningdek, vakil Bayden XXRni AQSh bilan tuzilgan savdo bitimi shartlariga rioya qilishga chaqirganini aytdi. Bundan tashqari Bayden AQSh “yagona Xitoy” siyosatini olib borayotganini yana bir bor ta’kidlagan. “Ular Tayvan masalasini keng muhokama qildi”, — dedi rasmiy. Qo‘shma Shtatlar Tayvan bo‘g‘ozida tinchlik va barqarorlik saqlanib qolishidan manfaatdor ekanligini aniq qilib aytgan.
Uchrashuv davomida AQSh va XXR Eron bo‘yicha samarali muloqotni ta’minlash bo‘yicha fikr almashgan. “Eron masalasi bo‘yicha. Tomonlar Eron yadroviy dasturi bo‘yicha qo‘shma harakatlar rejasi atrofida kutilayotgan muhokamalar, ularning umidlari, jarayon samarali bo‘lishini ta’minlash usullari bo‘yicha fikr almashdi. Men boshqa tafsilotlarga berilmayman”, — dedi AQSh ijroiya hokimiyati vakili.
U Amerika rahbari xitoylik hamkasbini Pekinni Eron neftini sotib olishni davom ettirishdan bosh tortishga undayaptimi, bunda jumladan AQShning ushbu sohadagi bir tomonlama sanksiyalari hisobga olinyaptimi, degan savolga to‘g‘ridan to‘g‘ri javob bermadi. “Albatta, AQSh o‘z sanksiyalarini qo‘llashda davom etish majburiyatini ochiq ko‘rsatmoqda”, —dedi brifing boshlovchisi va muhokama tafsilotlarini oshkor qilishdan qochadi.
Bundan tashqari, u joriy AQSh-Xitoy sammitida Pekin tomonidan gipertovushli qurollarni yaratish bilan bog‘liq mavzular ko‘rib chiqilgan yoki yo‘qligiga, aniqlik kiritishdan bosh tortdi. “Gipertovushli qurollar mavzusida menda aytadigan hech gap yo‘q”, — dedi AQSh rasmiysi.
Bu Bayden 2021-yil yanvarida AQSh prezidenti lavozimiga kirishganidan beri ikki yetakchi o‘rtasidagi birinchi rasmiy uchrashuvdir. Ilgari ular xabarlar va qo‘ng‘iroqlar almashishgan. Bayden va Si Szinpin o‘rtasidagi so‘nggi telefon muloqoti 10-sentabr kuni bo‘lib o‘tgan.
Virtual sammitni o‘tkazishga oktabr oyida, AQSh prezidentining milliy xavfsizlik bo‘yicha maslahatchisi Jeyk Sallivan va Xitoy Markaziy komissiyasining tashqi ishlar bo‘yicha direktori Yan Szechi o‘rtasida o‘tkazilgan muzokaralar yakunida kelishilgan. Sentabr oyida Financial Times manbalari Si Szinpin Jo Baydenning shaxsan uchrashish borasidagi taklifini rad etganini ma’lum qilgandi, biroq Amerika prezidenti ushbu ma’lumotni tasdiqlamagan.
Avvalroq Xitoy AQShni Tayvan bilan rasmiy aloqalarini zudlik bilan to‘xtatishga, shuningdek, sovuq urush mentalitetidan voz kechib, XXRga xayoliy raqib sifatida munosabatda bo‘lishni bas qilishga chaqirgandi.
Izoh (0)