АҚШ президенти Жо Байден ва Хитой раҳбари Си Цзиньпин ўртасида видеоконференцалоқа учрашуви бўлиб ўтди. Бу ҳақда Америка маъмуриятининг юқори мартабали вакили журналистлар учун махсус брифингда маълум қилди.
«Бугун узоқ мулоқот сеанси бўлди, у кутилганидан кўпроқ давом этди, улар, тахминан, 3,5 соат суҳбатлашишди», — деди маъмурият вакили. Унинг сўзларига кўра, видеоконференция формати икки давлат раҳбарларига «телефон суҳбатлари чоғида чекланадиган мулоқотни тўлиқ олиб бориш» имконини берган.
«Суҳбат ҳурмат ва тўғридан-тўғри, очиқлик билан ўтди, деб айта оламан, аслида уларнинг аввалги суҳбатлари ҳақида ҳам шундай дейиш мумкин», — дея таъкидлади брифинг бошловчиси. «Учрашувнинг моҳияти шундан иборат бўлдики, икки давлат раҳбарлари АҚШ ва Хитой ўртасидаги беллашувни масъулиятли тарзда тартибга солиш ва ушбу рақобатнинг ҳимоя механизмларини қандай йўлга қўйишни муҳокама қилди».
Қайд этилишича, АҚШ ва Хитойнинг онлайн саммитида ҳеч қандай ютуқлар бўлмаган, Вашингтон бу музокаралар алоҳида бурилиш ясашини кутмаяпти. «АҚШ ва Хитой ўртасидаги муносабатларнинг ҳозирги ҳолатидан келиб чиқиб, бундай учрашувлар ўзига хос бурилиш нуқтаси бўлишини кутмаймиз», — деди вакил. У онлайн учрашув «масъулиятли рақобатни ривожлантириш» ва келажакда икки томонлама муносабатларнинг «барқарорлиги»ни сақлашга қаратилганини таъкидлади.
Шунингдек, у онлайн саммитда Пекинда бўлиб ўтадиган Олимпиада мавзусига тўхталиб ўтилмаганини айтди: «Олимпиадага келсак, бу мавзуга тўхталиб ўтилмади», — деди америкалик расмий.
Байден ва Си Цзиньпин онлайн саммитда пандемияга қарши курашни ҳам муҳокама қилган. «Коронавирусга келсак, икки давлат раҳбарлари ҳам коронавирус, ҳам соғлиқни сақлаш хавфсизлиги бўйича кенгроқ масалалар ҳақида гаплашди. Президент келажакдаги пандемияларнинг олдини олиш муҳимлигини, глобал соғлиқни сақлаш муаммоларини ҳал этишда шаффофлик муҳим ўрин тутишини таъкидлади», — деди у. Байден, шунингдек, «йирик вакцина захираларига эга бўлган давлатлар» уларни бошқа мамлакатларга хайрия қилиши кераклигини таъкидлаган.
Шунингдек, вакил Байден ХХРни АҚШ билан тузилган савдо битими шартларига риоя қилишга чақирганини айтди. Бундан ташқари Байден АҚШ «ягона Хитой» сиёсатини олиб бораётганини яна бир бор таъкидлаган. «Улар Тайван масаласини кенг муҳокама қилди», — деди расмий. Қўшма Штатлар Тайван бўғозида тинчлик ва барқарорлик сақланиб қолишидан манфаатдор эканлигини аниқ қилиб айтган.
Учрашув давомида АҚШ ва ХХР Эрон бўйича самарали мулоқотни таъминлаш бўйича фикр алмашган. «Эрон масаласи бўйича. Томонлар Эрон ядровий дастури бўйича қўшма ҳаракатлар режаси атрофида кутилаётган муҳокамалар, уларнинг умидлари, жараён самарали бўлишини таъминлаш усуллари бўйича фикр алмашди. Мен бошқа тафсилотларга берилмайман», — деди АҚШ ижроия ҳокимияти вакили.
У Америка раҳбари хитойлик ҳамкасбини Пекинни Эрон нефтини сотиб олишни давом эттиришдан бош тортишга ундаяптими, бунда жумладан АҚШнинг ушбу соҳадаги бир томонлама санкциялари ҳисобга олиняптими, деган саволга тўғридан-тўғри жавоб бермади. «Албатта, АҚШ ўз санкцияларини қўллашда давом этиш мажбуриятини очиқ кўрсатмоқда», —деди брифинг бошловчиси ва муҳокама тафсилотларини ошкор қилишдан қочади.
Бундан ташқари, у жорий АҚШ-Хитой саммитида Пекин томонидан гипертовушли қуролларни яратиш билан боғлиқ мавзулар кўриб чиқилган ёки йўқлигига, аниқлик киритишдан бош тортди. «Гипертовушли қуроллар мавзусида менда айтадиган ҳеч гап йўқ», — деди АҚШ расмийси.
Бу Байден 2021 йил январида АҚШ президенти лавозимига киришганидан бери икки етакчи ўртасидаги биринчи расмий учрашувдир. Илгари улар хабарлар ва қўнғироқлар алмашишган. Байден ва Си Цзиньпин ўртасидаги сўнгги телефон мулоқоти 10 сентябрь куни бўлиб ўтган.
Виртуал саммитни ўтказишга октябрь ойида, АҚШ президентининг миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчиси Жейк Салливан ва Хитой Марказий комиссиясининг ташқи ишлар бўйича директори Ян Сзечи ўртасида ўтказилган музокаралар якунида келишилган. Сентябрь ойида Financial Times манбалари Си Цзиньпин Жо Байденнинг шахсан учрашиш борасидаги таклифини рад этганини маълум қилганди, бироқ Америка президенти ушбу маълумотни тасдиқламаган.
Аввалроқ Хитой АҚШни Тайван билан расмий алоқаларини зудлик билан тўхтатишга, шунингдек, совуқ уруш менталитетидан воз кечиб, ХХРга хаёлий рақиб сифатида муносабатда бўлишни бас қилишга чақирганди.
Изоҳ (0)