Uxan virusologiya institutining uch nafar olimi koronavirus haqidagi ilk xabarlardan avvalroq og‘ir kasallangan — WSJ

Uxandagi Xitoy virusologiya institutining kamida uch nafar olimi 2019-yil noyabrida, koronavirus haqida ilk ma’lumot paydo bo‘lishidan avvalroq og‘ir kasallangan. Bu haqda The Wall Street Journal AQSh razvedkasining maxfiy hisobotiga tayanib, xabar berdi, deb yozadi “RBK”.

Gazeta yozishicha, bu ma’lumot virusning sun’iy kelib chiqishi haqidagi gipoteza foydasiga guvohlik berishi mumkin.

Xitoylik olimlar koronaviruslar va boshqa patogenlarni o‘rganadigan laboratoriyada ishlagan. Noyabrda ular bir vaqtning o‘zida ham COVID-19, ham oddiy mavsumiy O‘RVI (o‘tkir respirator virusli infeksiya) belgilariga o‘xshagan simptomlar bilan shifokorlarga murojaat qilgan.

Uxan laboratoriyasi xodimlari pandemiya boshlanishidan sal avvalroq COVID-19’nikiga o‘xshash simptomlar shikoyat qilgani haqidagi xabarlar birinchi marta paydo bo‘layotgani yo‘q. Ammo bungacha kasallangan olimlarning soni va boshqa tafsilotlar aytilmagan edi. Ushbu ma’lumotlar Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining koronavirus kelib chiqishini yanada tadqiq etish mavzusidagi navbatdagi majlisi arafasida paydo bo‘ldi.

WSJ, shuningdek, AQShning avvalgi prezidenti davrida Davlat departamentida COVID-19’ning kelib chiqishini o‘rganish bilan shug‘ullangan maxsus guruhga rahbarlik qilgan Devid Asherning gaplaridan ham iqtibos keltiradi.

“Uch kishi koronaviruslar bilan ishlaydigan laboratoriyada o‘ta himoyalangan sharoitda bir hafta ichida O‘RVIga chalinib qolishiga, shu sababli ular kasalxonaga yotishga majbur bo‘lishiga juda shubha bilan qarayman, va bu koronavirus bilan hech ham bog‘liq emas”, — dedi Asher.

Amerika hukumati pandemiyaning eng boshidayoq u Uxan laboratoriyasidan koronavirus tasodifan sizib chiqishi oqibatida yuzaga kelgan bo‘lishi mumkinligini taxmin qilgandi. Bu nazariyani sobiq prezident Donald Tramp ham qo‘llab-quvvatlab, unda virusning sun’iy ravishda kelib chiqishi haqida dalillar borligini aytgan, ammo keyinroq Amerika razvedkasi unda buni tasdig‘i yo‘qligini ma’lum qilgandi.

Jahon ilmiy hamjamiyati SARS-CoV-2 virusi dastlab ko‘rshapalaklarda yuzaga kelib, oraliq tashuvchi orqali odamga yuqqani haqidagi nazariyaga moyillik ko‘rsatmoqda.

2021-yil yanvarida JSST olimlari guruhi koronavirus kelib chiqishi sabablarini aniqlashtirish uchun Uxanga borgan edi. Safar yakunlari bo‘yicha e’lon qilingan hisobotda olimlar SARS-CoV-2’ning sun’iy kelib chiqqani haqidagi versiyani rad etdi.

Avvalroq AQSh Vakillar palatasining Razvedka qo‘mitasidagi respublikachilar koronavirus Xitoyda laboratoriya sharoitida kelib chiqqani bo‘yicha “muhim bilvosita dalillar” borligini ma’lum qilgan edi. Respublikachilarning qayd etishicha, 2017-yildayoq Xitoydagi amerikalik diplomatlar Uxandagi laboratoriyada zarur xavfsizlik me’yorlariga rioya qilinmasdan xavfli koronaviruslar tadqiqotlari olib borilayotgani haqida xabar qilib turgan. Ma’ruzada aytilishicha, 2019-yilda laboratoriyaning bir nechta xodimlarida COVID-19 oqibatlariga o‘xshagan simptomlar kuzatilgan. Shuningdek, Xitoy harbiylarining Uxandagi institutga aloqasi tilga olingan. Bundan tashqari, virusning tabiiy kelib chiqishi borasidagi dalillar kamligi aytilgan.