Ухань вирусология институтининг уч нафар олими коронавирус ҳақидаги илк хабарлардан аввалроқ оғир касалланган — WSJ

Ухандаги Хитой вирусология институтининг камида уч нафар олими 2019 йил ноябрида, коронавирус ҳақида илк маълумот пайдо бўлишидан аввалроқ оғир касалланган. Бу ҳақда The Wall Street Journal АҚШ разведкасининг махфий ҳисоботига таяниб хабар берди, деб ёзади «РБК».

Газета ёзишича, бу маълумот вируснинг сунъий келиб чиқиши ҳақидаги гипотеза фойдасига гувоҳлик бериши мумкин.

Хитойлик олимлар коронавируслар ва бошқа патогенларни ўрганадиган лабораторияда ишлаган. Ноябрда улар бир вақтнинг ўзида ҳам COVID-19, ҳам оддий мавсумий ЎРВИ (ўткир респиратор вирусли инфекция) белгиларига ўхшаган симптомлар билан шифокорларга мурожаат қилган.

Ухань лабораторияси ходимлари пандемия бошланишидан сал аввалроқ COVID-19’никига ўхшаш симптомлар шикоят қилгани ҳақидаги хабарлар биринчи марта пайдо бўлаётгани йўқ. Аммо бунгача касалланган олимларнинг сони ва бошқа тафсилотлар айтилмаган эди. Ушбу маълумотлар Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилотининг коронавирус келиб чиқишини янада тадқиқ этиш мавзусидаги навбатдаги мажлиси арафасида пайдо бўлди.

WSJ, шунингдек, АҚШнинг аввалги президенти даврида Давлат департаментида COVID-19’нинг келиб чиқишини ўрганиш билан шуғулланган махсус гуруҳга раҳбарлик қилган Дэвид Ашернинг гапларидан ҳам иқтибос келтиради.

«Уч киши коронавируслар билан ишлайдиган лабораторияда ўта ҳимояланган шароитда бир ҳафта ичида ЎРВИга чалиниб қолишига, шу сабабли улар касалхонага ётишга мажбур бўлишига жуда шубҳа билан қарайман, ва бу коронавирус билан ҳеч ҳам боғлиқ эмас», — деди Ашер.

Америка ҳукумати пандемиянинг энг бошидаёқ у Ухань лабораториясидан коронавирус тасодифан сизиб чиқиши оқибатида юзага келган бўлиши мумкинлигини тахмин қилганди. Бу назарияни собиқ президент Дональд Трамп ҳам қўллаб-қувватлаб, унда вируснинг сунъий равишда келиб чиқиши ҳақида далиллар борлигини айтган, аммо кейинроқ Америка разведкаси унда буни тасдиғи йўқлигини маълум қилганди.

Жаҳон илмий ҳамжамияти SARS-CoV-2 вируси дастлаб кўршапалакларда юзага келиб, оралиқ ташувчи орқали одамга юққани ҳақидаги назарияга мойиллик кўрсатмоқда.

2021 йил январида ЖССТ олимлари гуруҳи коронавирус келиб чиқиши сабабларини аниқлаштириш учун Уханга борган эди. Сафар якунлари бўйича эълон қилинган ҳисоботда олимлар SARS-CoV-2’нинг сунъий келиб чиққани ҳақидаги версияни рад этди.

Аввалроқ АҚШ Вакиллар палатасининг Разведка қўмитасидаги республикачилар коронавирус Хитойда лаборатория шароитида келиб чиққани бўйича «муҳим билвосита далиллар» борлигини маълум қилган эди. Республикачиларнинг қайд этишича, 2017 йилдаёқ Хитойдаги америкалик дипломатлар Ухандаги лабораторияда зарур хавфсизлик меъёрларига риоя қилинмасдан хавфли коронавируслар тадқиқотлари олиб борилаётгани ҳақида хабар қилиб турган. Маърузада айтилишича, 2019 йилда лабораториянинг бир нечта ходимларида COVID-19 оқибатларига ўхшаган симптомлар кузатилган. Шунингдек, Хитой ҳарбийларининг Ухандаги институтга алоқаси тилга олинган. Бундан ташқари, вируснинг табиий келиб чиқиши борасидаги далиллар камлиги айтилган.