• Profilga Kirish
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
Ўзбекча
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • So‘nggi yangiliklar
  • Asosiy yangiliklar
  • Eng ko‘p o‘qilgan
  • Kolumnistlar
    • USD12831.81
    • RUB163.75
    • EUR14606.45
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Toshkentda
      +29°C
      • Andijon
      • Qarshi
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Farg‘ona
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Termiz
      • Namangan
      • Toshkent
      • Navoiy
      • Toshkent vil
      • Nukus
      • Urganch
    • Daryo
      • Internet-nashr
      • Tahririyat haqida
      • Aloqa ma'lumotlari
      • Foydalanish shartlari
      • Maxfiylik siyosati
      • Yangiliklar arxivi
    • Reklama
    • Ijtimoiy tarmoqlar
      • Instagram | Rasmiy
      • Instagram | Lifestyle
      • Instagram | Sport
      • Facebook | Rasmiy
      • OK | Rasmiy
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Rus tilida
      • YouTube | Daryo Global
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • O‘zbekiston
      • Boshqalar
      • Navoiy
      • Toshkent viloyati
      • Sirdaryo
      • Jizzax
      • Qashqadaryo
      • Surxondaryo
      • Xorazm
      • Buxoro
      • Samarqand
      • Namangan
      • Farg‘ona
      • Andijon
      • Qoraqalpog‘iston
      • Toshkent sh.
      • Mehridaryo
      • Ob-havo
    • Markaziy Osiyo
      • O‘zbekiston (Mahalliy)
      • Afg'oniston
      • Qirg‘iziston
      • Qozog‘iston
      • Turkmaniston
      • Tojikiston
    • Dunyo
    • Pul
      • Biznes
      • Iqtisodiyot
      • Moliya
      • Kripto
    • Madaniyat
      • Kino
      • Kitob
      • Musiqa
      • Shou-biznes
    • Layfstayl
      • Ayollar sahifasi
        • Farzand
        • Go‘zallik
        • Karyera
        • Maslahatlar
        • Moda
        • Retseptlar
      • Texnologiyalar
        • Arxitektura
        • Gadjetlar
        • Ilm-fan
        • Koinot
        • Media
      • Avto
      • Qo‘ziqorin
      • Sayohat
      • Salomatlik
      • Ta’lim
        • Abituriyent
        • Ingliz tilini o’rganamiz
    • Sport
      • Futbol
      • UFC
      • Boks
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    O‘zbekiston

    Orolga quyilishi kerak bo‘lgan suv qayerga oqmoqda?

    Qoraqalpog‘iston Respublikasi Ellikqal’a tumaniga qarashli Chuqurqoq ovuli fuqarolari va shu hududda chorvachilik bilan shug‘ullanuvchi cho‘ponlar bir necha yillardan buyon yaylovlarni suv bosib ketayotganidan aziyat chekmoqda, deb xabar beradi O‘zA.

    Foto: O‘zA

    Foto: O‘zA

    Ma’lum bo‘lishicha, bu suvlar 2004—2013 yillarda Jahon bankining moliyaviy ko‘magida “O‘zbekiston drenaj loyihasi” asosida qurilgan “Aqchadaryo” magistral kollektori suvlari. “Aqchadaryo”ni mahalliy aholi “Xitoyqazgan” yoki “Xitoyjargan” deb ham nomlaydi.

    Qoraqalpog‘iston Respublikasi Bosh janubiy magistral drenaj kollektori “Aqchadaryo” dunyodagi eng uzun kollektor sanaladi. Uning uzunligi 193,8 kilometr va sekundiga 30—35 kubometr suv o‘tkazadi.

    Ushbu kollektor 2004—2013 yillarda Jahon banki tomonidan “O‘zbekiston drenaj loyihasi” asosida qurilgan. Loyiha asosida 241,93 kilometr magistral kollektorlar va 1903,4 kilometr xo‘jaliklararo kollektorlar tizimida qayta rekonstruksiya va ta’mirlash-tiklash ishlari amalga oshirilgan.

    Foto: O‘zA

    Foto: O‘zA

    Qoraqalpog‘iston Respublikasining janubiy tumanlari (To‘rtko‘l, Ellikqal’a, Beruniy) hamda Taxtako‘pir tumanining jami 100 ming gektar sug‘oriladigan maydonlarining zax suvlarini hududdan olib chiqib ketuvchi “Aqchadaryo” kollektori suvlari Janadaryoning (Janadaryo – Amudaryoning eski irmog‘i) eski o‘zani orqali Orol dengizining qurigan joyiga (Katta Orolga) chiqarib tashlanishi mo‘ljallangan.

    Ushbu kollektor qurib bitkazilgani Qoraqalpog‘istonda yashovchi xalqning toza ichimlik suvi bilan ta’minlanishiga zamin yaratdi. Chunki undan avval To‘rtko‘l, Ellikqal’a, Beruniy tumanlari hududlaridagi 100 ming gektar paxta, sholi, bug‘doy va boshqa ekin maydonlaridan chiqqan suvlar Amudaryoga tashlanib turgan.

    Foto: O‘zA

    Foto: O‘zA

    Hukumat ushbu noxush holatning oldini olish uchun ana shu kollektorni qazish loyihasiga qo‘l urgan. Natijada daryo suvi sifati yaxshilana boshladi. To‘rtko‘l, Ellikqal’a, Beruniy tumanlarining jami 100 ming gektar sug‘oriladigan maydonlarning meliorativ holati yaxshilanishiga hamda sizot suvlarning hududdan beto‘xtov chiqib ketishiga zamin yaratildi.

    Foto: O‘zA

    Foto: O‘zA

    Loyiha asosida mazkur kollektorning 100 kilometri rekonstruksiya qilindi hamda eni 40 metr, chuqurligi 3 metr, suv sarfi sekundiga 25 metr kub bo‘lgan “Aqchadaryo” kollektori qurildi. “Aqchadaryo” kollektori Sirdaryoning eski irmog‘i Janadaryoning qurib qolgan o‘zaniga quyiladi. Janadaryo esa Sharqiy Orol (yoki Katta Orol) qismiga suvni olib ketadi. Kollektorni qurish natijasida yangi vetlandlar paydo bo‘lishi va atrof-muhit ekotizimi yaxshilanishiga imkon yaratildi. Kollektor ishga tushgandan keyin yer osti zax suvlari kamaydi, tuproqning tuzliligi 2006-yilga nisbatan ancha pasaydi. Lekin kuzgi-bahorgi sho‘r yuvish va vegitatsiya davrida kollektorda suv sarfi sekundiga 40—50 metr kubgacha, ya’ni ikki barobarga ko‘tarilib ketadi. Suv ko‘tarilishi oqibatida “Nukus – Uchquduq” avtoyo‘lining 199—200 kilometrida kollektor dambalarining ko‘p joylari buzilgan. Chuqurqoq qishlog‘i hududi va Sarixo‘ja qabristoni kollektor sathidan 1,5 metr pastda joylashgani tufayli filtratsiya suvlari ostida qolib ketgan. Kollektor suvi Orolning qurigan qismiga quyilayaptimi, yo‘qmi uni bilishning iloji yo‘q. Chunki kollektorning quyi qismida suvlar yanada yoyilib ketib, botqoqlikka aylangan. Texnika ham, odam ham bu botqoqliklardan o‘ta olmaydi. Faqat vertolyot yoki samolyot orqali uchib o‘tib, ko‘rishi mumkin.

    Abilay Maxanov mahalliy aholi nomidan Sarixo‘ja qabristonini suvdan qutqarish bo‘yicha ko‘p joylarga murojaat qilib kelmoqda. U suvni qochirish bo‘yicha o‘zi ham ba’zi fikrlarni aytmoqda. Unga ko‘ra, Sarixo‘ja qabristonidan g‘arbda yarim kilometrlar nariroqda eski daryo o‘zani, ya’ni chuqur soy bor. Kollektor suvini shu tomonga oqizish kerak. O‘zan esa suvni Orol dengizi tomon tortib ketadi.

    Foto: O‘zA

    Foto: O‘zA

    Lekin Qoraqalpog‘iston Respublikasi Suv xo‘jaligi vazirligi huzuridagi meliorativ ekspeditsiyasi boshlig‘i Satmurat Qalmuratov bu fikrni qo‘llab-quvvatlamaydi. Uning aytishicha, Janadaryoning eski o‘zanida tabiiy qum uyumlari hosil bo‘lgan. Oqqan suvlar shu to‘siqlardan o‘ta olmay ortga qaytib keladi va suv yana yoyilib ketadi. Xullas, suvni Janadaryoning quyi qismi tortib olib keta olmaydi.

    31.07.2019, 09:30   Izoh (0)   62509
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email

    Izoh (0)

    Kirish
    Javob qoldiring Bekor qilish

    Mavzuga doir

    Foto: Buxorodagi kallaklangan daraxtlar asta-sekin qurib bormoqda

    31.07.2019, 08:57

    Toshkentda Iqtisodiyot universitetiga o‘qishga kiritish evaziga 12 ming dollar talab qilgan shaxs ushlandi

    31.07.2019, 08:37

    Rossiyaning Primorsk o‘lkasida o‘zbekistonlik 11 yashar bola hayotdan ko‘z yumdi

    31.07.2019, 08:25

    Elektr energiyasi iste’molining bazaviy stavkasini qisqartirish rejalashtirilmoqda

    31.07.2019, 08:13

    XTV Toshkentdagi 218-maktab o‘qituvchilari o‘t yulishga majbur qilingani holatini o‘rganmoqda

    31.07.2019, 08:00

    Jahon banki Yangiyo‘l, Kogon va Chortoq shaharlarini kompleks rivojlantirish uchun 100 mln dollar ajratilishini ma’qulladi

    31.07.2019, 07:45
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Sizning muammoingiz yechimi


    Navoiy innovatsiyalar universiteti — kelajagingizni kafolatlaydigan zamonaviy ta’lim maskani! 


    UCMG Amsterdamda bo‘lib o‘tayotgan Money 20/20 Europe xalqaro fintech ko‘rgazmasida O‘zbekiston nomidan ishtirok etadi


     Coca-Cola jamg‘armasi va Global atrof-muhit va texnologiyalar jamg‘armasi (GETF) “Aylanma iqtisodiyot kelajagi uchun hamkorlik bitimi (PACT)” ni e’lon qilganligi haqida ma’lum qildi


    Toshkentda xalqaro fintex-hodisa — Visa Cashless Forum 2025 bo‘lib o‘tdi 


    AVO’dan yangi omonat: yillik 25% gacha — 6 oyda orzuingizni amalga oshiring


    O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlari Yevropaga yo‘l olmoqda


    UZTELECOM "Muruvvat" tarifini taqdim etadi: Atigi 25 000 so‘m evaziga g‘amxo‘rlik va e’tibor bilan boyitilgan aloqa


    Tenge Bank Tenge24 ilovasida yangi raqamli avtokreditini e’lon qildi


    Yangi ufqlar: Centrum Air haftasiga ikki marta Toshkentdan Bishkekka parvozlarni amalga oshiradi


    Zamonaviy Haval Jolion endi 0% muddatli to‘lov shartida 


    Kapitalbank va Visa O‘zbekiston terma jamoasining JCH-2026 saralash o‘yinini BAAda tantanali ravishda ochishdi


    Sello Ecosystem Farg‘ona, Andijon va Namanganda Sello Summer Fest yorqin festivalini o‘tkazdi


    Mobiuz "Mehribon" imtiyozli tarif rejasini taqdim etdi


     ADM Jizzakh Jizzaxda joylashgan 5-ixtisoslashtirilgan muassasa tarbiyalanuvchilari ehtiyoji uchun avtobus taqdim qildi


    Bektemir Residence — oilaviy turmush uchun mo‘ljallangan uy-joy majmuasi

     

    Tavsiya etamiz

    Sevgi yoxud KGB maxsus operatsiyasi — grek milliarderiga uylangan sovet xizmatchisi

    7 iyun, 16:20

    Chumchuqlarga yem bo‘lgan burgutlar. “O‘rgimchak to‘ri” operatsiyasi Rossiya uchun qanchaga tushadi?

    4 iyun, 18:49
    Audio Icon

    Qurib qolgan ko‘chatlar, millionlar shamolga uchdimi?

    4 iyun, 15:03

    Feldmarshalga almashtirilmagan Stalinning zurriyoti — “dohiy” nega o‘g‘lini urushga yuborgan edi?

    3 iyun, 21:10
     
     
     

    So‘nggi yangiliklarga o‘tish

    Fransiya Germaniyani mag‘lub etib Millatlar Ligasi bronza medalini qo‘lga kiritdi

    Sport | 8 iyun, 22:38

    Fransiyada elektroskuter sabab yuzaga kelgan yong‘inda 4 kishi halok bo‘ldi

    Dunyo | 8 iyun, 22:10

    Toshkent markazida “Salom, Mundial” supershousi bo‘lib o‘tadi

    O‘zbekiston | 8 iyun, 21:52

    Shimoliy Koreyada may oyida muvaffaqiyatsizlikka uchragan kema qayta suvga tushirildi

    Dunyo | 8 iyun, 21:45

    O‘zbekiston va Qatar o‘yini sabab Toshkentning ayrim ko‘chalarida harakat cheklanadi

    O‘zbekiston | 8 iyun, 21:20

    Rossiya va Ukraina askarlarning jasadi almashinuvi borasida ziddiyatga bormoqda

    Dunyo | 8 iyun, 21:10

    O‘zbekistonda fan uchun yangi o‘simlik turi kashf etildi

    O‘zbekiston | 8 iyun, 20:50
    Daryo About Us

    “Daryo” internet-nashrining (O‘zbekiston matbuot va axborot agentligi (O‘zMAA, hozirgi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi) tomonidan 13.03.2015 yil sanasida 0944-sonli guvohnoma bilan ommaviy axborot vositasi sifatida ro‘yxatga olingan. Matnli materiallarni to‘liq ko‘chirish yoki qisman iqtibos keltirishga, shuningdek, fotografik, grafik, audio va/yoki videomateriallaridan foydalanishga “daryo.uz” saytiga giperhavola mavjud bo‘lgan va/yoki “Daryo” internet-nashrining muallifligini ko‘rsatuvchi yozuv ilova qilingan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. Chop etiladigan ba’zi ma’lumotlar 18 yoshga to‘lmagan foydalanuvchilarga mo‘ljallanmagan bo‘lishi mumkin. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» MChJ, 2013–2025

    Yosh bo‘yicha cheklov

    Xato topdingizmi? Ctrl+Enter’ni bosing

    • Foydalanish shartlari
    • Maxfiylik siyosati
    • Reklama
    Nimani qidiramiz?

    Sign In or Register

    Xush kelibsiz!

    Tizimga kiring yoki Roʻyxatdan oʻting.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Roʻyxatdan oʻting

    Roʻyxatdan oʻtganmisiz? Login.

    Google

    yoki E-Pochta orqali

    Sizga parol elektron pochta orqali yuboriladi.

    Izoh qoldirishingiz, Foydalanish shartlari va Maxfiylik siyosati shartlarini qabul qilganingizni anglatadi

    Matnda xato topdingizmi?

    ×

    Rahmat. Biz sizning xabaringizni oldik va xatoni imkon qadar tezroq tuzatamiz.