Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti rektori, iqtisod fanlari doktori, professor Bahodir Xodiyev O‘zA muxbiriga bergan intervyusida oliy ta‘lim tizimida amalga oshirilayotgan islohotlar, uning ahamiyati, xalqaro hamkorlik, pedagoglarga ko‘rsatilayotgan e‘zoz va ehtirom haqida so‘zlab berdi.
Bugungi kunda O‘zbekiston Respublikasi oliy ta‘lim tizimida xalqaro hamkorlikni kuchaytirish bo‘yicha ko‘plab chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.Prezident Shavkat Mirziyoyev tomonidan qabul qilingan ‘Oliy ta‘lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida’gi hamda ‘Oliy ta‘lim muassasalarida ta‘lim sifatini oshirish va ularning mamlakatda amalga oshirilayotgan keng qamrovli islohotlarda faol ishtirokini ta‘minlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar’ to‘g‘risidagi qarorlari bugungi kunda O‘zbekiston oliy ta‘lim tizimida keng qamrovli xalqaro aloqalar rivojlanishida ijobiy samaralarini bermoqda.
Mazkur qarorlar ijrosini ta‘minlash maqsadida Toshkent davlat iqtisodiyot universitetida tub o‘zgarishlar bo‘ldi. Hozirgi kunda yuzdan ortiq xalqaro universitetlar bilan o‘zaro hamkorlik shartnomalari imzolangan, bularga dunyoning har bir burchagidan: AQSh, G‘arbiy va Sharqiy Yevropa, Rossiya Federatsiyasi, O‘rta va Markaziy Osiyo, Avstraliya mamlakatlari universitetlari kiradi.
Bundan tashqari, xalqaro universitetlar bilan qo‘shma diplomlarni joriy etish bo‘yicha shu yildan Rossiya Federatsiyasining Ural davlat iqtisodiyot universiteti bilan hamkorlikka erishildi. Bunga qo‘shimcha qilib, ta‘lim muassasamizda 2018—2019-o‘quv yilidan boshlab bakalavr darajasining qo‘shma diplomini berish uchun ‘Eksportga yo‘naltirilgan menejment’, ‘Turizm va dam olish menejmenti’ yo‘nalishlari faoliyati yo‘lga qo‘yiladi.
Har yili yuzga yaqin universitet talabalari o‘zaro hamkorlik va talabalar almashinuvi dasturi bo‘yicha: Janubiy Koreya, Yaponiya, Xitoy Xalq Respublikasi, Germaniya, Polsha va Bolgariya oliy ta‘lim muassasalariga bir semestr o‘qish uchun yuborilmoqda. Bu talabalarimizga mutaxassisligi bo‘yicha til ko‘nikmalarini egallashi uchun keng imkoniyat yaratadi. Shuningdek, ularning dunyoqarashi kengayishiga, kelajakda to‘g‘ri yo‘lni tanlab, bilimini oshirib, olgan ko‘nikmalarini amaliyotga tatbiq etishida muhim ahamiyat kasb etadi.
Universitet ‘Erasmus plyus’ dasturi asosida Yevropa Ittifoqidagi universitetlar bilan hamkorlikda faoliyat olib bormoqda. Bunda dasturning kredit almashinuvi, ‘Kapasiti bilding’ va ‘Jan Mone’ loyihalarida ishtirok etib universitet g‘oliblikni qo‘lga kiritgan. Hozirda universitet Britaniya Kengashi bilan hamkorlikda bir qator loyihalar ustida hamkorlik olib boryapti. Ushbu hamkorliklar, albatta, universitet va O‘zbekiston kelajagi uchun o‘z ijobiy samarasini berishiga ishonamiz.
Xalqaro universitet professor-o‘qituvchilari bilan hamkorlikda seminar-treninglar, hamkorlik loyihalari, tanlovlar o‘tkazish yaxshi an‘anaga aylangan. Moddiy-texnik jihatdan to‘la ta‘minlangan, eng so‘nggi zamonaviy texnologiyalar asosida jihozlangan auditoriya va konferensiya zallari talabalarning bilim olishiga qulaylik, pedagoglar ish faoliyatida esa yengillik yaratadi.
Kadrlar masalasi davlat siyosatining ustuvor vazifalaridan biri sifatida belgilangan. Shu bois yetuk mutaxassislarni tayyorlash, sohaga malakali mutaxassislarni yetkazib berishda universitetda 397 nafar professor-o‘qituvchi fidoyilik bilan faoliyat olib bormoqda. Ularning 40 nafari fan doktori, 113 nafari fan nomzodi va 14 nafari iqtisodiyot fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)dir. Ilmiy salohiyat mazkur o‘quv yilida 42 foizni tashkil etmoqda.
Hozirda universitetda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 22-maydagi ‘Oliy o‘quv yurtidan keyingi ta‘lim tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida’gi qarori bo‘yicha tayanch doktorantlar, doktorantlar va mustaqil izlanuvchilar hamda professor-o‘qituvchilarning dissertatsiyalarni tayyorlash mexanizmi tubdan qayta ko‘rib chiqildi. Ular uchun muntazam ravishda ilmiy-uslubiy seminarlar tashkil etilmoqda. Xorijiy jurnallarda ilmiy maqolalarni chop etishning usul va vositalarini o‘rganishga qaratilgan treninglar, shuningdek, jahon ilmiy jurnallaridagi maqolalarni o‘qish, ularni yuklab olish, tahlil qilish bilan bog‘liq tadbirlar rejali tarzda amalga oshirilmoqda. Bularning natijasida joriy yilning shu davrigacha jami 3 ta doktorlik dissertatsiya ishi (DSc) va 17 ta iqtisodiyot fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD) dissertatsiya ishi himoyasi tashkil etildi. Bu esa universitet ilmiy salohiyatining yanada ko‘tarilishida ahamiyatlidir.
Endilikda O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi hamda Davlat test markazining qo‘shma qarori bilan har yili xalqaro tashkilotlarning oliy ta‘lim muassasalari reytingida 500 talik ro‘yxatga kiritilgan, ro‘yxati tasdiqlanadigan ta‘lim muassasalari bitiruvchilarining ta‘lim to‘g‘risidagi hujjatlari to‘g‘ridan-to‘g‘ri (maxsus sinovlarsiz) nostrifikatsiya qilinadi. Vazirlar Mahkamasining 2017-yil 3-apreldagi qarori bilan ‘Xorijiy davlatlarda ta‘lim olganlik to‘g‘risidagi hujjatlarni tan olish va nostrifikatsiyalash (ekvivalentligini qayd etish) tartibi to‘g‘risida’gi Nizomga o‘zgartish kiritilib, shunday tartib joriy etildi. Bu esa o‘z navbatida oliy ta‘lim muassasalari o‘rtasida raqobatni yanada kuchaytirib, kadrlar tayyorlash tizimida qator o‘zgarishlarga olib keladi.
Davlat ta‘lim standarti, malaka talablari, o‘quv reja va o‘quv fan dasturlarga muvofiq o‘qitish sifatini ta‘minlash, o‘quv jarayonini kadrlar iste‘molchilarining takliflarini inobatga olgan holda tashkil etish muhim masalalardan biridir. Ayni jarayon hamisha diqqat markazimizda.
Prezidentimizning 2016-yil 30-dekabr kuni mamlakatimizning yetakchi ilm-fan namoyandalari bilan uchrashuvida fan, ta‘lim va ishlab chiqarish integratsiyasini yanada takomillashtirish borasida belgilab bergan ustuvor yo‘nalishlari ijrosini ta‘minlash maqsadida universitetda 43 ta – vazirlik, qo‘mita, tashkilot va korxonalar bilan hamkorlik shartnomalari imzolangan va innovatsion-korporativ hamkorlik samarali yo‘lga qo‘yilgan.
Ushbu hamkorlik sohani rivojlantirishga xizmat qiluvchi taklif va tavsiyalarni ishlab chiqish maqsadida universitet professor-o‘qituvchilari stajirovkalarga yuborilmoqda. Shu jarayonda vazirlik, qo‘mita, tashkilot va korxonalar bilan xo‘jalik shartnomalari imzolanib, shu orqali universitet hisob-raqamiga kelib tushgan pulning 75 foizi o‘sha jarayonda faol ishtirok etgan pedagoglarga oylik tariqasida berilmoqda.
Bundan tashqari, professor-o‘qituvchilar stajirovka jarayonida nazariy bilim va ko‘nikmalarga ham ega bo‘lmoqda.
Universitetimizda o‘quv jarayoni 5 fakultet va magistratura bo‘limida tashkil etilgan. O‘quv mashg‘ulotlarini olib borishda 24 kafedra faoliyat yuritadi. 22 ta‘lim yo‘nalishi va 25 magistratura mutaxassisligida 5 ming 422 yigit-qiz ilm olmoqda. Ularning 4 ming 837 nafari bakalavriat, 585 nafari magistratura bosqichida tahsil olayotir. Iqtisodiyot, Menejment, Marketing, Bank ishi, Buxgalteriya hisobi va audit kabi yo‘nalishlar bo‘yicha kadrlar tayyorlanmoqda. 2018—2019- o‘quv yilida Sug‘urta ishi, Mintaqaviy iqtisodiyot, Iqtisodiy xavfsizlik, Biznes informatika yangi yo‘nalishlari bo‘yicha kadrlar tayyorlash yo‘lga qo‘yildi.
O‘quv mashg‘ulotlarini yuqori saviyada o‘tkazish uchun barcha moddiy-texnika bazasi mavjud. Jami mavjud 212 auditoriya 95 foizga axborot texnologiyalari vositalari bilan jihozlangan, shu jumladan, 27 kompyuter sinfi, 4 lingofon xonasida xorijiy tillarni o‘rganish uchun imkoniyatlar yaratilgan. Ilm-fanning so‘nggi yutuqlari asosida ‘Aqlli auditoriya’, ‘Innovatsion bank o‘quv xonasi’, ‘Xalq banki o‘quv xonasi’, ‘PKF MAK ALYANS’ xalqaro auditorlik tashkiloti o‘quv xonasi, Turizm va servis kafedrasining o‘quv amaliy markazi mehmonxona va restoran servisi bo‘yicha maxsus jihozlangan auditoriyalari, ‘Ochiq osmon ostidagi muzey’ majmuasida mashg‘ulotlar o‘tkaziladi. Bepul internet, mingdan ziyod kompyuterlar talabalar ixtiyorida.
2019-yildan boshlab Vebster universiteti bilan yangi mutaxassisliklar bo‘yicha magistrlarni tayyorlash ishlari boshlanadi. O‘quv sifatini oshirish maqsadida 25 xorijiy mamlakatdan qirqdan ziyod olimlar jalb etildi. Ular ham yigit-qizlarimiz uchun ustoz hisoblanadi. Talabalarimiz ularni hurmat qiladi.
Ustoz, murabbiy, o‘qituvchi, muallim... Ta‘lim-tarbiya bergan insonni shu kabi so‘zlar bilan ulug‘laymiz. U xoh maktab, xoh o‘rta maxsus ta‘lim muassasasi, xoh oliy ta‘lim bo‘lsin biz ularni hurmatlaymiz, qadrlaymiz.
Shunday ekan, yurtimiz uchun qilayotgan mehnatimiz qadrlanayotgani, shart-sharoit va imkoniyatlar yaratilib, e‘tirof etilayotganimizning o‘zi katta gap. Bu ish faoliyatimiz, yigit-qizlarga ta‘lim berish davomida yanada ko‘proq kuch va jasorat bilan mehnat qilishimizga olib keladi.
Bahodir Xodiyev, Iqtisodiyot univeristeti rektori
Izoh (0)