AQShlik olimlar o‘limni besh yil oldindan bashorat qilish usulini topdi

Keksa kishilar uchun hidlarni ajratish qobiliyatining yo‘qolishi o‘limni prognoz qilishda kuchli omil bo‘lib hisoblanadi, deya ta’kidlamoqda amerikalik olimlar. Besh yil ichida tadqiqotning eng oddiy hid sinovidan o‘ta olmagan ishtirokchilarning 39 foizi vafot etgan. Hid ajratishda muammoga uchramaganlarda esa ushbu ko‘rsatkich bor-yo‘g‘i 10 foizga teng bo‘ldi. Olimlar o‘z xulosalarini PLoS One jurnalida e’lon qildi.

2005—2006-yillarda shifokorlar 3005 nafar 57—85 yoshdagi keksa amerikaliklarni beshta oddiy hidni (yalpiz, baliq, apelsin, atirgul va charm) ajratish bo‘yicha sinovdan o‘tkazdi. Ularning 78 foizi 4—5 hidni, 20 foizi 2—3 ta, 3,5 foizi bitta yoki hech qancha hidni to‘g‘ri topdi.

“Bizning fikrimizcha, hidlarni farqlashning yo‘qolishi ogohlantiruvchi signalizatsiyadir. U o‘limga olib kelmaydi, biroq o‘lim xabarchisi vazifasini bajaradi. Bizning kashfiyotimiz xavf ostida bo‘lgan kishilarni aniqlashga yordam beruvchi oddiy va arzon tashxis asbobini ishlab chiqish imkonini beradi”, — dedi tadqiqotning yetakchi muallifi Jayant Pinto.

Olimlar nega aynan hid olish qobiliyatining yo‘qolishi o‘lim bilan bog‘liq ekanini aniqlaganicha yo‘q. Ayni paytda ular bu borada bir nechta gipotezalarni qarab chiqmoqda.