Qo‘lda chizilgan sovet multfilmlari bugungi kungacha sevib tomosha qilinadi. Shu bois bu multfilmlarning dastlabki eskizlari o‘ziga xos qiymatga ega bo‘lib, hozir ham Kino muzeyi va boshqa to‘plamlarda saqlanmoqda.
“Daydi to‘tining qaytishi” (1984)
Agar dastlabki eskiz ma’qullanganida, Kesha butunlay boshqacha ko‘rinishda bo‘lardi. Uni rassom Anatoliy Savchenko chizgan — u yozuvchi Aleksandr Kurlyandskiy yaratgan obrazni grafikada gavdalantirgan. Bu ikki ijodkor ovozlari bo‘g‘ilguncha bahslashadi, natijada multfilm shunchalik muvaffaqiyatli chiqadiki, u nufuzli “Nika” mukofotiga sazovor bo‘ladi.
“Vinni Puh” (1969)
Sovet “Vinni Puh”i rejissyori Fedor Xitruk faqatgina asl manba — Alan Milnning kitobidan ilhomlangan. U bundan uch yil avval chiqarilgan chet el multfilmini ko‘rmagan.
“Qor malikasi” (1957)
Bu multfilm uchun chizilgan eskizlar haqiqiy san’at asarlaridir. Ularni badiiy rahbar Leonid Shvarstman yaratgan. Qor malikasi obrazi dastlabki eskizlardan va boshqa qahramonlardan keskin farq qiladi. U o‘sha davrlarda mashhur bo‘lgan rotoskopiya usuli bilan yaratilgan. Qahramonga ovoz bergan, to‘liq pardoz qilingan aktrisani tasma (plyonka)ga suratga olishgan, so‘ngra uni kadrma-kadr selluloidga qayta chizib chiqishgan.
“Qor malikasi” xalqaro festivallarda bir nechta mukofotlarga sazovor bo‘lgan, ko‘plab tillarga tarjima qilingan va chet ellarda eng mashhur sovet multfilmi sanaladi.
“Kichkintoy va Karlson” (1968)
“Kichkintoy va Karlson” multfilmi ham xuddi “Vinni Puh” kabi chet el asari — Astrid Lindgrenning kitobiga asoslanib yaratilgan. Biroq ayiqcha haqidagi hikoyadan farqli o‘laroq, bu ertakni ekranlashtirish huquqi rasmiy ravishda sotib olingandi. Shu sababli sovet multfilmini chet ellarda ham namoyish etishgan. Yozuvchining o‘zi rassom Anatoliy Savchenko yaratgan Karlson obrazidan, ayniqsa, uning ovozidan (personajga ajoyib sovet aktyori Vasiliy Livanov ovoz bergan) maftun bo‘lgandi.
“Timsoh Gena” (1969)
Ushbu multfilm qahramonlarini rassom Leonid Shvartsman yaratgan. Uning xotiralariga ko‘ra, Cheburashka obrazi ustida eng uzoq ishlagan. Qahramonning mashhur katta quloqlari rassomning ijod mahsulidir. Asl manba — Eduard Uspenskiyning “Timsoh Gena va uning do‘stlari” kitobida Cheburashkaning quloqlari haqida bir og‘iz ham so‘z yo‘q. Biroq kitobdagi qahramonning ko‘zlari ukkinikidek katta edi. Rassom esa, aksincha, ko‘zlarni kichikroq qilgan. Bundan tashqari, oyoqlarini qisqartirib, dumchasini ham olib tashlagan.
“Prostokvashinolik uchovlon” (1978)
Multfilm qahramonlari ustida ketma-ket uch xil shaxs mehnat qilgan. Birinchi qismni “Soyuzmultfilm” studiyasi rassomi Nikolay Yerikalov tasvirlagan. Multfilmning ikkinchi qismini karikaturachi Levon Xachatryan “jonlantirgan”. Fyodor amaki obrazini esa ikkinchi va uchinchi qismlar uchun Arkadiy Sher yaratgan. Shu sababli qahramonlar nafaqat dastlabki eskizlardagi prototiplaridan farq qiladi, balki qismdan qismga ham o‘zgarib boradi.
“Chippolino” (1961)
Bosh salbiy qahramon — shahzoda Limon va Chippollinoning do‘sti Rediskaning qog‘ozdagi chizgilari aynan shunday edi. Bu multfilm chet el asari — Janni Rodarining kitobidan olingan yana bir sovet ekranlashtirmasi hisoblanadi. Multfilmga bastakor Karen Xachaturyan musiqa bastalagan. Bu musiqa sovet tomoshabinlariga shunchalik manzur bo‘lganki, 1974-yilda aynan shu kuyga asoslanib, xuddi shu nomdagi balet sahnalashtirilgan.
Izoh (0)