Олимлар руҳий зўриқишни камайтиришнинг кутилмаган усулини аниқлашди. Тадқиқотларга кўра, ҳаттоки шафқатсизлик ва зўравонлик саҳналари мавжуд бўлган видеоўйинлар ҳам стрессни камайтиришга ёрдам бериши мумкин.
Люксембург университети олимлари A Plague Tale: Requiem номли видеоўйинни ўрганиб чиқди. Тадқиқотда иштирокчилар ушбу ўйинни ўйнади, олимлар эса уларнинг стресс даражасига эътибор қаратди. Маълум болишича, зўравонлик саҳнаси бор ёки фақат тинч эпизодлардан иборат ҳар қандай ўйиндан сўнг иштирокчилар танасидаги стресс даражаси пасайган.
Бироқ иштирокчиларнинг стрессни қандай қабул қилиши ўзаро фарқ қилган: зўравонлик саҳналарини ўйнаган иштирокчилар ўзларини кўпроқ зўриққан ва тажовузкор ҳолатда ҳис қилган бўлса, тинч ва сюжетли қисмларни ўйнаганлар, аксинча, ўзида енгиллик пайдо бўлганини билдирган.
Тадқиқотда 18 ёшдан 40 ёшгача бўлган 82 нафар кўнгилли қатнашган. Улардан кўпчилиги видеоўйинларга қизиқади ва уларга ҳафтасига ўртача 4–5 соат вақт ажратади. Тажриба бошланишидан олдин, барча иштирокчиларда сунъий йўл билан стресс чақирилган. Бунинг учун махсус “совуқ стресс тести” (SECPТ) ўтказилган. Унга кўра, одам қўлини 4 даража совуқ сувга солиб, ушлаб туради. Бу организмнинг яққол физиологик ва психологик стресс реакцияларини келтириб чиқарадиган умумеътироф этилган услубдир.
Шундан сўнг иштирокчилар икки гуруҳга бўлинган. Биринчи гуруҳ ўйиндаги зўравон саҳналарни, иккинчи гуруҳ эса тинч, сюжетли эпизодларни ўйнаган. Ўйин тахминан 25 дақиқа давом этган.
Ўйин вақтида ва ундан кейин иштирокчиларнинг юрак уриши ўлчанган, сўлак намунаси олиниб, стресс гормони — кортизол даражаси аниқланган. Шунингдек, иштирокчиларга махсус сўровномалар берилиб, улар ўзларини қандай ҳис қилгани ҳақида маълумотлар йиғилган.
Натижада шундай хулоса қилинган: физиологик томондан, яъни юрак уриши ва кортизол миқдори бўйича, ҳар икки гуруҳда ҳам ўйин стрессни камайтирган, яъни видеоўйин организмни тинчлантирган. Лекин одамларнинг ўзини қандай ҳис қилишида фарқ бўлган: зўравон эпизодларни ўйнаганлар ўзларини кўпроқ асабий ва зўриққан деб айтган, тинч саҳналарни ўйнаганлар эса енгил тортганини билдирган. Бу шуни англатадики, видеоўйинлар психологик енгиллик бериш воситаси сифатида фойдали бўлиши мумкин.
Шуни ҳам айтиш керакки, бу тадқиқот фақат битта ўйин — A Plague Tale: Requiem’га асосланган. Бошқа ўйинлар бундай таъсир кўрсатадими-йўқми, ҳозирча номаълум. Чунки ҳар хил жанрдаги ўйинлар одамга турлича таъсир қилади.
Изоҳ (0)