• Профилга Кириш
  • 1744009905_435.svg 1744009905_642.svg

  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
O'zbekcha
Русский
English
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • O'zb
  • Ўзб
  • Рус
  • Eng
  • Сўнгги янгиликлар
  • Асосий янгиликлар
  • Энг кўп ўқилган
  • Колумнистлар
    • USD12777.52
    • RUB161.54
    • EUR14590.65
    • Google play
    • App Store
    • Telegram
    • Тошкентда
      +24°C
      • Андижон
      • Қарши
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Фарғона
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Термиз
      • Наманган
      • Тошкент
      • Навоий
      • Тошкент вил
      • Нукус
      • Урганч
    • Daryo
      • Интернет-нашр
      • Таҳририят
      • Алоқа маълумотлари
      • Фойдаланиш шартлари
      • Махфийлик сиёсати
      • Янгиликлар архиви
    • Реклама
    • Ижтимоий тармоқлар
      • Instagram | Расмий
      • Instagram | Лайфстайл
      • Instagram | Спорт
      • Facebook | Расмий
      • OK | Расмий
      • YouTube | Daryo
      • YouTube | Daryo Рус тилида
      • YouTube | Daryo Глобал
    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte
    Daryo logo white
    • Ўзбекистон
      • Бошқалар
      • Навоий
      • Тошкент вилояти
      • Сирдарё
      • Жиззах
      • Қашқадарё
      • Сурхондарё
      • Хоразм
      • Бухоро
      • Самарқанд
      • Наманган
      • Фарғона
      • Aндижон
      • Қорақалпоғистон
      • Тошкент ш.
      • Меҳридарё
      • Об-ҳаво
    • Марказий Осиё
      • Ўзбекистон (Маҳаллий)
      • Афгонистон
      • Қирғизистон
      • Қозоғистон
      • Туркманистон
      • Тожикистон
    • Дунё
    • Пул
      • Бизнес
      • Иқтисодиёт
      • Молия
      • Крипто
    • Маданият
      • Кино
      • Китоб
      • Мусиқа
      • Шоу-бизнес
    • Лайфстайл
      • Аёллар саҳифаси
        • Фарзанд
        • Гўзаллик
        • Карьера
        • Маслаҳатлар
        • Мода
        • Рецептлар
      • Технологиялар
        • Архитектура
        • Гаджетлар
        • Илм-фан
        • Коинот
        • Медиа
      • Авто
      • Қўзиқорин
      • Саёҳат
      • Саломатлик
      • Таълим
        • Абитуриент
        • Инглиз тилини ўрганамиз!
    • Спорт
      • Футбол
      • UFC
      • Бокс
    infinix
    Daryo.uz - Login
    Daryo.uz Daryo.uz
    Daryo.uz - Login
    Дунё Илм-фан

    Сунъий интеллект олимларга Инжилнинг Эски Аҳдини ким ёзганини аниқлашга ёрдам берди

    Сунъий интеллект алгоритмлари ёрдамида олимлар Эски Аҳд — насроний Инжилининг муқаддас матнининг биринчи қисми — уч хил муаллиф томонидан яратилган бўлиши мумкинлигини аниқлади. Натижалар дастлабки бешта китоб Мусо пайғамбар томонидан ёзилган деган анъанавий қарашни шубҳа остига қўйди. Бу ПЛОС Оне журналида эълон қилинган тадқиқотда кўрсатилди.

     
     
    Фото: Shutterstock

    Олимлар лингвистик атрибуция — гап тузилиши, сўз частотаси ва синтактик қурилмаларни таҳлил қилиб, камида учта аниқ фарқланадиган адабий услубни аниқлади. Бу Эски Аҳднинг жамоа бўлиб, турли тарихий даврларда яратилганидан далолат беради.

    СИ модели таҳлили шуни кўрсатдики, муаллифлар турли хил ёзиш услубларига эга бўлиб, улар қисман ўзаро кесишган. Бу айниқса такрорланувчи сюжетлар, тавсифлардаги зиддиятлар ва ҳикоя оҳангининг ўзгариши фонида яққол кўзга ташланади.

    Кўп муаллифлик назарияси XVIII асрдан бери мавжуд бўлса-да, илгари у фақат филологик ва тарихий-маданий маълумотларга асосланган эди. Замонавий технологиялар биринчи марта миқдорий, холис таҳлилни ўтказишга имкон берди, бу эса Инжил матнлари устида жамоавий иш олиб борилгани ҳақидаги фикрларни кучайтирди. Ҳатто бир китобнинг ўзида ҳам услубий фарқлар аниқлангани, турли даврларда кўплаб таҳририй ўзгаришлар киритилганини кўрсатади.

    Тарихчиларнинг фикрига кўра, Эски Аҳд минг йил давомида — тахминан милоддан аввалги 1400 йилдан IV асргача шаклланган. Бу вақт ичида матнлар нафақат ёзиб олинган, балки қайта-қайта таҳрир қилинган, қайта ёзилган ва қадимги исроилликларнинг кўчманчи турмуш тарзидан Бобил асирлиги ва сургундан қайтишгача бўлган ўзгарувчан тарихий шароитларга мослаштирилган. Аксарият муаллифлар ва муҳаррирларнинг исмлари номаълумлигича қолмоқда, матнларнинг ўзи эса жамоавий ақлий мероснинг маҳсулидир.

    Тадқиқот натижалари бошқа қадимий ҳужжатларни ўрганиш учун ҳам янги имкониятлар очади. Олимларнинг фикрига кўра, СИнинг шунга ўхшаш усулларини, масалан, Қумрон қўлёзмаларининг келиб чиқиши ва муаллифини аниқлаш учун қўллаш мумкин. Бу, айниқса, анъанавий ёндашувлар қадимий матнларнинг ҳақиқийлиги ҳақидаги саволларга жавоб беришда етарли бўлмаган ҳолларда муҳимдир.

    9 июн, 20:40   Изоҳ (0)   854
    Facebook Twitter LinkedIn Telegram Email
    #Инжил#сун`ий интеллект#Эски Аҳд#олимлар#Мусо

    Изоҳ (0)

    Кириш
    Жавоб қолдиринг Бекор қилиш

    Мавзуга доир

    Кимсасиз оролда салкам 5 йил қолиб кетган ҳақиқий “Робинзон”, Аляскани эпидемиядан қутқарган “Балто” ва Чарли Чаплиннинг экранга чиққан биринчи фильми. Кун хроноло...

    02.02.2023, 09:30

    “Мен кампирни эмас, ўзимни ўлдирдим…”. “Жиноят ва жазо” асари ҳақида

    28.05.2023, 20:20

    Бразилия полицияси черков руҳонийсига тегишли самолёт бортида 290 кг марихуана борлигини аниқлади

    01.06.2023, 18:33

    “Ўқийверасиз, ўқийверасиз, ўқийверасиз ва худди ўзингизни бир нарса ўқиётгандек тасаввур этасиз...” — “Улисс” асари ҳақида

    22.08.2023, 23:30

    Данияда Қуръон ёққанлар икки йилгача қамалиши мумкин 

    25.08.2023, 17:41

    “Одамлар доимо энг яхши кўрган нарсаларини вайрон қилади…” — “Алкимёгар” асари ҳақида

    20.09.2023, 22:16

    БМТ зилзиладан жабр кўрган Афғонистон ҳудудларини тиклаш қанчага тушишини ҳисоблади

    18.10.2023, 16:30

    Айзек Азимов — роботлар оламини яратган келажак башоратчиси ва ОИВ қурбонига айланган ёзувчи тақдири

    06.04.2024, 17:01

    Қарзлар, хонавайрон ҳаёт ва оламшумул ихтиро — дунёни ўзгартириб юборган Гутенберг тақдири

    18.06.2024, 16:30

    “Мижоз доимо ҳақ” шиорини ўзига қўлланма қилиб олган даҳо ҳайкалтарош — Микеланжелонинг ҳаёт йўли

    28.07.2024, 18:10

    “Исроилнинг танланган халқи”. Мормонлар АҚШ сиёсатига қанчалик таъсир ўтказишга қодир?

    29 январ, 18:15

    “Териси алмаштирилган негрлар”: нега америкаликлар ирландларни хўрлашган?

    8 феврал, 19:50
    ×Lightbox Image

    Daryo.uz | Сизнинг муаммоингиз ечими


    UCMG Амстердамда бўлиб ўтаётган Мoney 20/20 Europе халқаро финтеч кўргазмасида Ўзбекистон номидан иштирок этади


    Mobiuz ходимлари онкологик ва гематологик касалликлар билан курашаётган болаларга ёрдам кўрсатди


    Бектемир Residence — оилавий турмуш учун мўлжалланган уй-жой мажмуаси


    Тошкентда халқаро финтех-ҳодиса — Visa Cashлесс Форум 2025 бўлиб ўтди 


    Mobiuz "Меҳрибон" имтиёзли тариф режасини тақдим этди


    Хавфсиз шопинг: Octobank рақамли хавфсизлик қоидалари ҳақида


    Tenge Bank Tenge24 иловасида янги рақамли автокредитини эълон қилди


    UZTELECOM "Мурувват" тарифини тақдим этади: Атиги 25 000 сўм эвазига ғамхўрлик ва эътибор билан бойитилган алоқа


    Golden Houseъдан “Ўз Макон”: Тошкентдаги шаҳар ҳаётининг янги мезони


    Kapitalbank ва Visa Ўзбекистон терма жамоасининг ЖЧ-2026 саралаш ўйинини БААда тантанали равишда очишди


     ADM Jizzakh Жиззахда жойлашган 5-ихтисослаштирилган муассаса тарбияланувчилари эҳтиёжи учун автобус тақдим қилди


    Sello Ecosystem Фарғона, Андижон ва Наманганда Sello Summer Fest ёрқин фестивалини ўтказди


    Янги уфқлар: Centrum Air ҳафтасига икки марта Тошкентдан Бишкекка парвозларни амалга оширади


    Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари Европага йўл олмоқда


    Сунъий интеллект воситалари ва NVIDIA РТХ 50: янгиланган ASUS ProArt P16 нималарни ўз ичига олади?

     

    Тавсия этамиз

    Севги ёхуд КГБ махсус операцияси — грек миллиардерига уйланган совет хизматчиси

    7 июн, 16:20

    Чумчуқларга ем бўлган бургутлар. “Ўргимчак тўри” операцияси Россия учун қанчага тушади?

    4 июн, 18:49
    Audio Icon

    Қуриб қолган кўчатлар, миллионлар шамолга учдими?

    4 июн, 15:03

    Фелдмаршалга алмаштирилмаган Сталиннинг зурриёти — “доҳий” нега ўғлини урушга юборган эди?

    3 июн, 21:10
     
     
     

    Сўнгги янгиликларга ўтиш

    Италияда ишхонасидан 150 минг евролик олтинни сочига яшириб олиб чиққан эркак ушланди

    Дунё | 9 июн, 23:15

    Калифорния губернатори Трампни судга беришини маълум қилди

    Дунё | 9 июн, 23:05

    Саида Мирзиёева Америка-Ўзбекистон савдо палатаси раиси билан учрашди 

    Ўзбекистон | 9 июн, 23:00

    Навоийга 42 та замонавий автобус олиб келинди

    Ўзбекистон | 9 июн, 22:50

    Мексика президенти Лос-Анжелесдаги тартибсизликларни қоралади

    Дунё | 9 июн, 22:40

    “Калмар ўйини” режиссёри учинчи мавсумни суратга олиш пайтида стресс сабаб икки тишидан айрилди

    Лайфстайл | 9 июн, 22:30

    Саида Мирзиёева АҚШ Давлат департаментининг Жанубий ва Марказий Осиё бўйича бюроси раҳбари в.б. Эрик Меер билан учрашув ўтказди

    Ўзбекистон | 9 июн, 22:17

    Турон спорти бўйича халқаро федерацияга асос солинди

    Ўзбекистон | 9 июн, 22:10
    Daryo About Us

    «Daryo» интернет-нашрининг (Ўзбекистон матбуот ва ахборот агентлиги (ЎзМАА, ҳозирги Ўзбекистон Республикаси Президенти Администрацияси ҳузуридаги Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги) томонидан 13.03.2015 йил санасида 0944-сонли гувоҳнома билан оммавий ахборот воситаси сифатида рўйхатга олинган). Матнли материалларини тўлиқ кўчириш ёки қисман иқтибос келтиришга, шунингдек, фотографик, график, аудио- ва/ёки видеоматериалларидан фойдаланишга daryo.uz сайтига гиперҳавола мавжуд бўлган ва/ёки «Daryo» интернет-нашрининг муаллифлигини кўрсатувчи ёзув илова қилинган тақдирда йўл қўйилади. Чоп этиладиган баъзи маълумотлар 18 ёшга тўлмаган фойдаланувчиларга мўлжалланмаган бўлиши мумкин. Info@daryo.uz

    Telegram Youtube Facebook Instagram Twitter vkontakte

    © «Simple Networking Solutions» МЧЖ, 2013–2025

    Ёш бўйича чеклов

    Хато топдингизми? Ctrl+Enter тугмаларини босинг

    • Фойдаланиш шартлари
    • Махфийлик сиёсати
    • Реклама
    Нимани қидирамиз?

    Sign In or Register

    Хуш келибсиз!

    Тизимга киринг ёки Рўйхатдан ўтинг.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Рўйхатдан ўтинг

    Рўйхатдан ўтганмисиз? Login.

    Google

    ёки Э-Почта орқали

    Сизга парол электрон почта орқали юборилади.

    Изоҳ қолдиришингиз, Фойдаланиш шартлари ва Махфийлик сиёсати шартларини қабул қилганингизни англатади

    Матнда хато топдингизми?

    ×

    Раҳмат. Биз сизнинг хабарингизни олдик ва хатони имкон қадар тезроқ тузатамиз.