Австралиянинг Cortical Labs стартапи дунёдаги биринчи тирик компьютер CL1’ни тақдим этди. Бу инқилобий қурилма лабораторияда тери ва қон ҳужайраларидан олинган 800,000 дона инсон нейронлари асосида яратилган. Бу ҳақда Technology Radar хабар берди.
Инсон нейронлари силикон чип устида жойлашиб, электр импулсларини қабул қилади ва реал вақт режимида маълумотларни қайта ишлайди. Нейронларнинг тириклигини сақлаб қолиш учун махсус тизим мавжуд бўлиб, бу уларни озиқлантириш, газ алмашинуви, ҳароратни бошқариш ва чиқиндиларни филтрлашни таъминлайди.
Қурилмага биологик интеллект операцион тизими (biOS) ўрнаттилган. У нейронларга маълумотларни тақдим этади. CL1’нинг ўзига хослиги шундаки, у мия фаолиятига тақлид қилиш қобилиятига эга. Бу олимларга миянинг гиёҳванд моддаларга қандай жавоб беришини, турли вазиятларда ўзини қандай тутишини ва ҳатто вақт ўтиши билан ўрганишини кузатишга ёрдам беради.
CL1’нинг афзалликлари
- Ўз-ўзини ўрганиш: CL1 нейронлари минимал маълумотлар асосида янги алоқаларни ўрнатиб, ўз-ўзини ўрганиш қобилиятига эга.
- Кам энергия истеъмоли: анъанавий сунъий интеллект тизимларига нисбатан CL1 камроқ энергия сарфлайди. Бу эса уни узоқ муддатли тадқиқотлар учун самарали қилади.
- Ҳайвонларсиз тадқиқотлар: CL1 ёрдамида нейронларнинг маълумотни қандай қайта ишлашини реал вақт режимида ўрганиш мумкин, бу эса ҳайвонлар билан ўтказиладиган тажрибаларни камайтиради.
Бу тирик компьютернинг бир донаси тахминан 35 000 долларга баҳоланган. Тадқиқотчилар компьютерни ҳафтасига 300 долларга га ижарага олишлари мумкинлиги айтилган. Янгиликнинг дастлабки 115 донаси 2025 йил ёзда етказиб берилиши режалаштирилган.
Тадқиқот ва тиббиёт соҳасидаги қўлланилиши
CL1 нейронлари ёрдамида дори воситаларининг таъсирини тез ва самарали ўрганиш мумкин. Алцгеймер ва Паркинсон каби нейродегенератив касалликларни ўрганишда қурилма катта ёрдам бериши кутилмоқда. Беморларнинг ўзига хос нейронал тармоқларини яратиб, индивидуал даволаш усулларини ишлаб чиқиш имконияти мавжуд бўлади.
CL1’нинг ишлаши билан боғлиқ этик масалалар ҳам мавжуд. Баъзи олимлар бу тизимнинг тирик нейронларни ишлатиши билан боғлиқ саволларни кўтармоқда. Бироқ Cortical Labs компанияси бу масалаларни эътиборга олишни таъкидламоқда.
CL1’нинг тақдимоти биология ва технологиянинг янги чегараларини очиб беради. Бу тизимнинг ривожланиши сунъий интеллект ва тиббиёт соҳаларида инқилобий ўзгаришларга олиб келиши мумкин.
Изоҳ (0)