Ўзбекистоннинг қўшни ва минтақавий давлатлар билан ҳамкорликни ривожлантириш, транспорт, савдо ва сиёсий боғлиқликни мустаҳкамлашга қаратилган очиқ ва прагматик ташқи сиёсати Мўғулистон билан муносабатларга ҳам янги суръат бахш этмоқда.
Мўғулистон бугунги кунда Ўзбекистон учун Осиё минтақасидаги анъанавий ва ишончли шериклардан бири ҳисобланади. Икки давлат ўртасидаги алоқалар дўстлик, ўзаро ҳурмат ва қўллаб-қувватлаш тамойиллари асосида барпо этилган. Сиёсий даражадаги мулоқот мунтазам тус олган бўлиб, икки мамлакат БМТ ҳамда бошқа халқаро ва минтақавий тузилмалар доирасида яқин ҳамкорликни давом эттириб келмоқда.
Икки халқ ўртасидаги тарихий боғлиқлик
Ўзбекистон ва Мўғулистон халқлари ўртасидаги муносабатлар узоқ тарихга эга. Айниқса, Турк хоқонлиги даври ва ундан кейинги даврларда маданий ва иқтисодий алмашинувлар йўлга қўйилгани тарихий манбаларда ҳам тасдиқланган.
Мўғулистон Ўзбекистон мустақиллигини 1991 йил 19 декабрда тан олган ва 1992 йил 25 январда дипломатик муносабатлар ўрнатилган. Шундан бери икки томонлама муносабатлар босқичма-босқич кенгайиб, ҳозирги кунда янги босқичга кўтарилди.
Мўғулистон президентлари 2010, 2016 ва 2022 йилларда Тошкент ва Самарқандда бўлиб ўтган ШҲТ саммитларида кузатувчи давлат раҳбарлари қаторида иштирок этган. 2020 йилдан эътиборан парламентлараро мулоқот фаоллашди, икки давлат парламентларида дўстлик гуруҳлари тузилди. 2023 йилда Ҳукуматлараро қўшма комиссия ташкил этилди.
2022–2024 йилларда эса олий даражадаги учрашувлар: Самарқанд, Дубай ва Тошкент шаҳарларида бўлиб ўтган саммитлар икки томонлама муносабатларни сифат жиҳатдан янги босқичга олиб чиқди.
Тошкентда Мўғулистон элчихонаси очилиши
2024 йил 24 июнь куни тарихий аҳамиятга эга воқеа — Тошкент шаҳрида Мўғулистон элчихонасининг расман очилиши ҳар икки давлат ҳамкорлигининг янги босқичга ўтишдан далолат берувчи стратегик қадам бўлди. Ушбу воқелик нафақат дипломатик алоқаларни мустаҳкамлайди, балки сиёсий мулоқот ва иқтисодий ҳамкорликни жадаллаштириш учун институционал асос бўлиб хизмат қилади.
Ушбу санада Мўғулистон президенти Ухнаагийн Хурельсух илк бор давлат ташрифи билан Ўзбекистонга келди. Ташриф доирасида у нафақат Тошкентда, балки юртимизнинг гавҳари саналмиш Хива шаҳрида ҳам бўлиб, халқимизнинг бой маданий ва тарихий мероси билан танишди.
Ташриф доирасида умумий ҳисобда 14 та муҳим ҳужжат имзоланганди. Ушбу ҳужжатлар фақат сиёсий ва иқтисодий соҳалардагина эмас, балки маданий-гуманитар ва шаҳарлараро алоқаларни ҳам ривожлантиришга қаратилган бўлиб, ҳар томонлама ҳамкорлик учун мустаҳкам асос яратади.
Икки мамлакатни боғлаб турувчи мустаҳкам кўприк
Сўнгги йилларда икки давлат ўртасидаги савдо-иқтисодий ҳамкорлик барқарор ижобий ўсиш намоён этмоқда. 2024 йилда товар айирбошлаш хажми 20,4 миллион долларга етди, бу ўткан йилга нисбатан 32 фоиз кўп, Ўзбекистон экспорти эса 15,1 миллион долларни (+33 фоиз) ташкил этди.
Ҳозирги кунда Ўзбекистон Мўғулистонга қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари, алкоголсиз ичимликлар, тамаки, саноат ускуналари ва хизматлар экспорт қилмоқда. Эвазига эса гўшт, пластмасса, кимёвий моддалар каби товарлар импорт қилинмоқда.
Мамлакатимизда Мўғулистон билан ҳамкорликда ташкил этилган қўшма корхоналар хизмат кўрсатиш ва савдо соҳаларида фаолият юритмоқда. Эътиборга молик жиҳат шундаки, “Таван Богд” холдинги Япониянинг “Fuji Фильм” корпорацияси технологиялари асосида Тошкентда замонавий тиббиёт марказини ташкил этиб, муҳим инвестиция киритди. “Монголбазалт” компаниясининг Жиззахдаги лойиҳаси ҳам ҳамкорликнинг яна бир самарали намунасидир.
Ўзбекистон ва Мўғулистон ўртасидаги муносабатлар бугунги кунда ўзаро ҳурмат ва манфаатлар уйғунлиги асосида жадал суръатда ривожланмоқда.
Сиёсий мулоқотлар, парламентлараро алоқалар, иқтисодий ва савдо ҳамкорлиги, тоғ-кон саноати, қишлоқ хўжалиги, чорвачилик, енгил саноат, соғлиқни сақлаш, транспорт, логистика ва бошқа соҳалардаги алмашинувлар — Ўзбекистон ва Мўғулистонни боғлаб турувчи мустаҳкам кўприкка айланмоқда. Бу кўприк келажакда барқарор ва узоқ муддатли стратегик шерикликни таъминлаши муқаррар.
Анваржон Миркомилов, “Тараққиёт стратегияси” маркази бўлим бошлиғи
Изоҳ (0)