Кўпчилик мультфильмлар оддий, аммо ҳақиқий ва самимий қувонч келтирган даврларни илиқлик билан хотирлайди. Улар адолат, меҳр-шафқат ва дўстликни ўргатарди. Бугунги кунда кўпгина эски мультфильмлар унутила бошлади. Қуйида яна бир бор кўришга арзигулик мультфильмлар рўйхатини тайёрладик, зеро булар анимациянинг ҳақиқий дурдоналаридир.
“Ёнғоқ новдаси”
1955 йилда румин ёзувчиси Келин Груининг эртаги асосида яратилган “Ёнғоқ новдаси” мультфильми экранларга чиқди. Режиссёр Иван Аксенчук қаҳрамонларнинг ўзига хос муҳити ва характерини катта меҳр ва эътибор билан тасвирлаган.
“Ёнғоқ новдаси” — бу ўзаро ёрдам, меҳрибонлик ва жасорат ҳақидаги ҳикоя. Бу мультфильм ўша давр анимациясининг энг юксак намуналаридан бири саналади. 1955 йилда Венецияда бўлиб ўтган VII Халқаро болалар ва ўсмирлар фестивалида фахрий ёрлиқ билан тақдирланган эди.
“Эмлашдан қўрққан бегемот ҳақида”
1966 йилда режиссёр Леонид Амалрик томонидан яратилган “Эмлашдан қўрқадиган бегемот ҳақида” мультфильми экранларга чиқди. Мультфильм чех ёзувчиси Милош Матсоурек ҳикояси асосида суратга олинган. Ўша давр мультфильмлари учун нафақат тасвирлар ва қаҳрамонларнинг жозибадорлиги, балки ҳикоянинг моҳиятига сингдирилган маъно ва ибратли ғоя ҳам муҳим эди. Бегемотга Михаил Яншин овоз берган. Мультфильмда шунингдек, Георгий Милляр ва Георгий Вициннинг овозларини ҳам эшитиш мумкин.
“Эмлашдан қўрқадиган бегемот ҳақида” бу — баъзида ўз манфаатингиз учун ўзингизни мажбур қилишингиз ва қўрқувни енгишингиз кераклиги ҳақидаги ибратли ҳикоя.
“Катта Қулоқ”
Михаил Шелехов сценарийси ва Юрий Бутирин режиссёрлиги остида 1989 йилда яратилган “Катта Қулоқ” номли 10 дақиқалик мультфильм.
Бу мультфильм меҳрибонлик, ўзаро ёрдам ва гўзалликни узоқдан эмас, балки ёнимиздаги нарсаларда кўра билиш қобилияти ҳақидаги ибратли ҳикояни тасвирлайди.
“Йўқолган ёрлиқ”
1945 йилда “Союзмультфильм” студиясининг биринчи тўлиқ метражли мультфильми — “Йўқолган ёрлиқ” экранга чиқди. Бу асар опа-сингил Брумбергларнинг ҳам дастлабки йирик иши эди. Мультфильм Николай Василевич Гоголнинг шу номдаги қиссаси асосида яратилган.
“Орол”
Хитрукнинг энг жиддий анимацион асарларидан бири 1973 йилда экранларга чиққан тўққиз дақиқалик “Орол” мультфильмидир. Минималистик услубда яратилган бу анимация кимсасиз оролга тушиб қолган инсон ҳақида.
“Орол” нафақат бефарқлик ҳақидаги масал, балки инсоннинг жамиятдаги ўрни тўғрисидаги чуқур мушоҳада ҳам бўлиб, бугунги кунда ҳам ўз долзарблигини йўқотмаган. Хитрукнинг бу асари кўплаб мукофотларга сазовор бўлган, жумладан, 1974 йилги Канн кинофестивалида энг яхши қисқа метражли фильм учун “Олтин палма” мукофотини қўлга киритган.
“Фильм, фильм, фильм”
“Фильм, фильм, фильм” деб номланган содда, аммо маъноли мультфильм 1968 йилда экранларга чиқди. Бу мультфильм фильмлар қандай яратилишига нисбатан ўзига хос ҳажвия бўлиб, бутун кино ишлаб чиқаришнинг ички “ошхонаси”ни зукколик билан очиб беради. Хитрукнинг бутун истеъдоди ушбу асарда тўлиқ намоён бўлган. Ташқи соддалик ва минималистик услубга қарамай, мультфильмдаги ҳар бир қаҳрамон ёрқин ва эсда қоларли тарзда яратилган.
Самимий ва ҳазил-мутойибали оҳангда, мультфильм сценарий ёзилишидан тортиб премерагача бўлган жараёнда бадиий фильмлар аслида қандай яратилишини ҳайратланарли даражада аниқ тасвирлайди.
1973 йилда ушбу мультфильм Коломбо халқаро кинофестивалида энг яхши қисқа метражли фильм мукофотини қўлга киритади.
“Кўксоқол”
Владимир Самсонов ва Аркадий Арканов томонидан суратга олинган “Кўксоқол” номли катталар учун мўлжалланган мультфильм 1979 йилда экранларга чиқди. Мультфильм “Кўксоқол” лақабли герцог Жил де Ре ҳақидаги афсонага асосланган.
Ушбу мультфильм танқидий фикрлашни ўргатади. У ҳар қандай ҳикояни кўр-кўрона қабул қилмасликка, фактларни таққослашга ва ҳар икки томоннинг фикрини тинглаб кўришга ундайди. Энг муҳими, бир-биримизга нисбатан эҳтиёткорроқ ва ғамхўрроқ бўлишни ўргатади.
“Қўлқопча”
1967 йилда режиссёр Роман Качанов томонидан энг таъсирли ва самимий мультфильмлардан бири “Қўлқопча” яратилди.
Бу ўн дақиқалик қисқа ҳикояда ҳеч ким бир оғиз ҳам сўз айтмайди, кайфиятни фақат ёқимли фон мусиқаси белгилайди. Бироқ мультфильм сўзсиз ҳам тушунарли, чунки у ҳис-туйғулар тилида сўзлайди. Бу фильм кўпчиликни ўйга толдиради. У боланинг ҳеч қачон хиёнат қилмайдиган ва доимо ёнида бўладиган дўстга бўлган эҳтиёжига бағишланган.
Изоҳ (0)