Ўзбекистон Фавқулодда вазиятлар вазирлиги жазирама иссиқдан ҳимояланиш учун аҳолига қатор тавсиялар берди.
Маълум қилинишича, қуёш уриши очиқ ҳавода тўғри тушадиган қуёш нурлари остида содир бўлади, лекин иссиқ таъсир қилгандан сўнг 6-8 соат ўтиб ҳам бошланиши мумкин. Қуёш уришидан сақланиш учун бир нечта тавсиялар берилди. Жумладан:
- иложи борича соат 10:00 дан 17:00 гача тик тушадиган қуёш нурлари остида бўлмаслик;
- табиий матолардан (пахта, каноп) тайёрланган кийим кийиш;
- енгил, ёрқин рангли бош кийим кийиш, кўзга қуёшдан ҳимояловчи кўзойнак тақиш;
- сув ичиш режимига амал қилиш. Тартибсиз кўп миқдорда сув ичиш чанқоқни яхши босмайди, лекин юракни зўриқтиради. Яхшиси аччиқроқ дамланган чой, квас, ҳар хил шарбатлар, минерал сув ичиш лозим;
- қуёшдан ҳимоя қилувчи кремлардан фойдаланиш;
- қуёшда бўлиб қайтгандан сўнг, душ қабул қилиш ёки ҳўл сочиқ билан артиниш;
- оч қоринга ёки овқат егандан сўнг дарҳол қуёш остида бўлмаслик.
Қуёш уриши ёки иссиқ уриши белгилари:
- дармонсизлик, чарчоқ, бош оғриғи ва чанқаш кузатилади;
- бош айланиши, қулоқларда шовқин, бутун танада оғриқ бўлиб, пулс ва нафас тезлашади. Айрим пайтларда кўнгил айниши ва қусиш кузатилиши мумкин. Терлаш кучаяди, бурундан қон кетиши мумкин;
- юрак-қон томир фаолияти ва нафас олиш кескин бузилади, ҳушини йўқотиши мумкин;
- айрим пайтларда тутқаноқ тутиши, алаҳсираш, галлюцинация кузатилиши мумкин.
Қуёш уришининг оғир шаклида тер ажралиши тўхтайди, агарда беморга тиббий ёрдам кўрсатилмаса, нафас ва юрак тўхташи мумкин.
Қуёш ёки иссиқ урганда биринчи тиббий ёрдам
Биринчи тиббий ёрдамни тўғри кўрсатиш инсон ҳаётини сақлаб қолиши мумкин. Асосийси, киши ўзини йўқотмасдан ҳаммасини тўғри ва тез бажариш зарур. Аввало беморни салқин жойга ўтказиш, чалқанча ётқизиш, бошини салгина кўтариб қўйиш, кийимларини ечиш, бутунлай тинч муҳит яратиш ва тоза ҳаво келишини таъминлаш лозим.
Агар бемор ҳушида бўлса аччиқ чой ёки совуқ сув ичириш, (яхшиси сувга 0,5 литрга 0,5 чой қошиқда туз қўшиш) керак. Шунингдек, бошини совуқ сув билан ҳўллаш ёки бошига нам сочиқ қўйиш мақсадга мувофиқ.
Шу билан бирга, оғир ҳолатларда беморни ҳўлланган чойшаб билан ўраб қўйиш ёки устидан совуқ сув қуйиб туриш мумкин, лекин эҳтиёт бўлиш керак (тана ҳарорати 30 градусдан тушиб кетмаслиги керак). Агар иложи бўлса қон томирлари кўп бўлган қўлтиқ ости, чов ва тизза орқасига муз ёки совуқ сув тўлдирилган баклажка қўйиш лозим.
Қуёш ёки иссиқ урган беморларни яқин ўртадаги даволаш муассасасига олиб бориш зарур. Оғир ҳолларда эса зудлик билан тез ёрдам бригадасини чақириш керак.
Изоҳ (0)