Moody’s халқаро рейтинг агентлиги томонидан 13 июнь куни Ўзбекистон суверен кредит рейтингига бағишланган навбатдаги ҳисобот эълон қилинди.
Унга кўра, республиканинг кредит рейтинг баҳоси “Bа3” (“BB-”) даражасида тасдиқланиб, рейтинг кутилмаси “барқарор”дан “ижобий”га оширилди.
Moody’s томонидан 2025 йилнинг бошидан бери 11 та мамлакатнинг суверен кредит рейтинги баҳоси ёки кутилмаси пасайтирилган ҳамда 12 та мамлакатники оширилган. Ҳисоботда Ўзбекистон суверен кредит рейтинги кутилмасининг “ижобий”га оширилиши амалга оширилаётган институционал ислоҳотлар орқали иқтисодий сиёсат самарадорлиги ва институтлар сифати яхшиланиши билан боғлиқ эканлиги таъкидланган.
Жумладан, энергетика соҳасида олиб борилаётган ислоҳотлар Ўзбекистон раҳбариятининг келгусидаги мураккаб ислоҳотларни амалга ошириши салоҳияти ва қатъиятини кўрсатиши қайд этилган.
Хусусан, 2027–2028 йилларда электр энергияси ва газ таннархини қоплаш даражасига эришиш мақсадида тарифлар оширилганлиги, аҳолини инфляция таъсиридан ҳимоя қилиш мақсадида иш ҳақи ва пенсиялар бир неча бор кўтарилганлиги ҳамда давлат корхоналарига ажратилаётган субсидиялар қисқарганлигига алоҳида эътибор қаратилган.
Агентлик бошқарувни такомиллаштириш бўйича саъй-ҳаракатлар, жумладан давлат корхоналари кузатув кенгашларида мустақил кенгаш аъзолари улуши 25 фоизга, давлат банкларида 40 фоизга етгани ва 2027 йилга қадар давлат банкларида 50 фоиздан ошириш мақсадини эътироф этган.
Коррупцияни тийиб туриш ва бошқарув сифатини яхшилаш мақсадида “Манфаатлар тўқнашуви тўғрисида”ги қонуннинг қабул қилинганлиги, “Давлат хизматчилари даромадлари ва мол-мулкини декларация қилиш тўғрисида”ги ва “Коррупцияга оид ҳуқуқбузарлик ҳақида хабар берган шахсларни ҳимоя қилиш тўғрисида”ги қонун лойиҳалари ишлаб чиқилаётгани ҳамда маълумотлар очиқлиги ва шаффофликнинг доимий яхшиланиб бориши ижобий баҳоланган.
Ҳисоботда 2024 йилда 18 та йирик давлат корхоналари ва банклари улушларини ўтказиш асосида Миллий инвестиция жамғармаси ташкил этилганлиги ҳамда Франклин Темплтон томонидан бошқарилишига алоҳида эътибор берилган. Шунингдек, 29 та йирик давлат корхоналарининг акцияларини оммавий жойлаштириш режалаштирилгани кўрсатиб ўтилган.
Ҳисоботда Ўзбекистоннинг иқтисодий ўсиши 2024 йилда 6,5 фоизни ташкил этгани ҳамда ўрта муддатли истиқболда иқтисодий ўсиш суръатлари барқарор даражада сақланиши қайд этилган. Агентлик 2025 йилда иқтисодий ўсиш 5,8 фоизни, 2026 йилда эса 5,7 фоизни ташкил этишини прогноз қилмоқда.
Бунда “Ўзбекистон – 2030” стратегиясига мувофиқ инфратузилма, хусусан энергетика ва транспорт соҳаларига ошиб бораётган инвестициялар иқтисодий ўсишни рағбатлантириши таъкидланган.
Moody’s ҳисоботига кўра, энергетика соҳасидаги субсидияларнинг қисқартирилиши, ижтимоий харажатларнинг янада мақсадли йўналтирилиши ва экспорт товарлари учун ижобий нарх конюнктураси шаклланиши натижасида бюджет тақчиллиги ЯИМга нисбатан 2023 йилдаги 4,9 фоиздан 2024 йилда 3,3 фоизгача камайди.
Агентлик томонидан 2025–2027 йилларда бюджет тақчиллиги ялпи ички маҳсулотга нисбатан 3 фоиздан ва давлат қарзи ҳажми ЯИМга нисбатан 40 фоиздан ошмаслиги прогноз қилинган. Moody’sга кўра, Ўзбекистон суверен кредит рейтинг баҳоси қуйидаги ҳолларда оширилади:
- бошқарув ва институционал тизимни яхшилашга қаратилган ислоҳотлар натижасида мамлакатнинг узоқ муддатли иқтисодий ўсиш салоҳиятини мустаҳкамласа;
- фискал барқарорликни сақлаган ва ижтимоий харажатларни кескин оширмаган ҳолда иқтисодий рақобатбардошликни кўтариш ҳамда йирик давлат корхоналари ва банкларни хусусийлаштириш давом эттирилса.
S&P Global Ratings халқаро агентлиги Ўзбекистоннинг суверен кредит рейтинги прогнозини “барқарор” даражадан “ижобий” даражага яхшилаганди.
Жаҳон банки “Глобал иқтисодий истиқболлар” ҳисоботини эълон қилган эди. Ҳисоботда Европа ва Марказий Осиё учун тенденциялар, прогнозлар ва хавфлар таҳлил қилинади.
Прогнозларга кўра, Ўзбекистон ялпи ички маҳсулоти ўсиши 2024 йил охирида 6 фоизни ташкил этди.
Келгуси йиллар учун прогноз
Жаҳон банки прогнозида маълум қилинишича, Ўзбекистон иқтисодиёти 2025 йили 5,8 фоиз, 2026 йили эса 5,9 фоиз ўсади. Таъкидлаш лозим, бу — Европа ва Марказий Осиё минтақасидаги давлатлар орасида энг юқори кўрсаткичлардан бири ҳисобланади.
2024 йилнинг октябрь ойида ҳам Ўзбекистон иқтисодиёти 2025 ва 2026 йилларда мос равишда 5,8-5,9 фоиз ўсиши ҳақида маълум қилинганди.
Изоҳ (0)