Moody’s xalqaro reyting agentligi tomonidan 13-iyun kuni O‘zbekiston suveren kredit reytingiga bag‘ishlangan navbatdagi hisobot e‘lon qilindi.
Unga ko‘ra, respublikaning kredit reyting bahosi “Ba3” (“BB-”) darajasida tasdiqlanib, reyting kutilmasi “barqaror”dan “ijobiy”ga oshirildi.
Moody’s tomonidan 2025-yilning boshidan beri 11 ta mamlakatning suveren kredit reytingi bahosi yoki kutilmasi pasaytirilgan hamda 12 ta mamlakatniki oshirilgan. Hisobotda O‘zbekiston suveren kredit reytingi kutilmasining “ijobiy”ga oshirilishi amalga oshirilayotgan institutsional islohotlar orqali iqtisodiy siyosat samaradorligi va institutlar sifati yaxshilanishi bilan bog‘liq ekanligi ta‘kidlangan.
Jumladan, energetika sohasida olib borilayotgan islohotlar O‘zbekiston rahbariyatining kelgusidagi murakkab islohotlarni amalga oshirishi salohiyati va qat‘iyatini ko‘rsatishi qayd etilgan.
Xususan, 2027–2028-yillarda elektr energiyasi va gaz tannarxini qoplash darajasiga erishish maqsadida tariflar oshirilganligi, aholini inflyatsiya ta‘siridan himoya qilish maqsadida ish haqi va pensiyalar bir necha bor ko‘tarilganligi hamda davlat korxonalariga ajratilayotgan subsidiyalar qisqarganligiga alohida e‘tibor qaratilgan.
Agentlik boshqaruvni takomillashtirish bo‘yicha sa‘y-harakatlar, jumladan davlat korxonalari kuzatuv kengashlarida mustaqil kengash a‘zolari ulushi 25 foizga, davlat banklarida 40 foizga yetgani va 2027-yilga qadar davlat banklarida 50 foizdan oshirish maqsadini e‘tirof etgan.
Korrupsiyani tiyib turish va boshqaruv sifatini yaxshilash maqsadida “Manfaatlar to‘qnashuvi to‘g‘risida”gi qonunning qabul qilinganligi, “Davlat xizmatchilari daromadlari va mol-mulkini deklaratsiya qilish to‘g‘risida”gi va “Korrupsiyaga oid huquqbuzarlik haqida xabar bergan shaxslarni himoya qilish to‘g‘risida”gi qonun loyihalari ishlab chiqilayotgani hamda ma‘lumotlar ochiqligi va shaffoflikning doimiy yaxshilanib borishi ijobiy baholangan.
Hisobotda 2024-yilda 18 ta yirik davlat korxonalari va banklari ulushlarini o‘tkazish asosida Milliy investitsiya jamg‘armasi tashkil etilganligi hamda Franklin Templton tomonidan boshqarilishiga alohida e‘tibor berilgan. Shuningdek, 29 ta yirik davlat korxonalarining aksiyalarini ommaviy joylashtirish rejalashtirilgani ko‘rsatib o‘tilgan.
Hisobotda O‘zbekistonning iqtisodiy o‘sishi 2024-yilda 6,5 foizni tashkil etgani hamda o‘rta muddatli istiqbolda iqtisodiy o‘sish sur‘atlari barqaror darajada saqlanishi qayd etilgan. Agentlik 2025-yilda iqtisodiy o‘sish 5,8 foizni, 2026-yilda esa 5,7 foizni tashkil etishini prognoz qilmoqda.
Bunda “O‘zbekiston – 2030” strategiyasiga muvofiq infratuzilma, xususan energetika va transport sohalariga oshib borayotgan investitsiyalar iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirishi ta‘kidlangan.
Moody’s hisobotiga ko‘ra, energetika sohasidagi subsidiyalarning qisqartirilishi, ijtimoiy xarajatlarning yanada maqsadli yo‘naltirilishi va eksport tovarlari uchun ijobiy narx konyunkturasi shakllanishi natijasida byudjet taqchilligi YIMga nisbatan 2023-yildagi 4,9 foizdan 2024-yilda 3,3 foizgacha kamaydi.
Agentlik tomonidan 2025–2027-yillarda byudjet taqchilligi yalpi ichki mahsulotga nisbatan 3 foizdan va davlat qarzi hajmi YIMga nisbatan 40 foizdan oshmasligi prognoz qilingan. Moody’sga ko‘ra, O‘zbekiston suveren kredit reyting bahosi quyidagi hollarda oshiriladi:
- boshqaruv va institutsional tizimni yaxshilashga qaratilgan islohotlar natijasida mamlakatning uzoq muddatli iqtisodiy o‘sish salohiyatini mustahkamlasa;
- fiskal barqarorlikni saqlagan va ijtimoiy xarajatlarni keskin oshirmagan holda iqtisodiy raqobatbardoshlikni ko‘tarish hamda yirik davlat korxonalari va banklarni xususiylashtirish davom ettirilsa.
S&P Global Ratings xalqaro agentligi O‘zbekistonning suveren kredit reytingi prognozini “barqaror” darajadan “ijobiy” darajaga yaxshilagandi.
Jahon banki “Global iqtisodiy istiqbollar” hisobotini eʼlon qilgan edi. Hisobotda Yevropa va Markaziy Osiyo uchun tendensiyalar, prognozlar va xavflar tahlil qilinadi.
Prognozlarga ko‘ra, O‘zbekiston yalpi ichki mahsuloti o‘sishi 2024-yil oxirida 6 foizni tashkil etdi.
Kelgusi yillar uchun prognoz
Jahon banki prognozida maʼlum qilinishicha, O‘zbekiston iqtisodiyoti 2025-yili 5,8 foiz, 2026-yili esa 5,9 foiz o‘sadi. Taʼkidlash lozim, bu — Yevropa va Markaziy Osiyo mintaqasidagi davlatlar orasida eng yuqori ko‘rsatkichlardan biri hisoblanadi.
2024-yilning oktyabr oyida ham O‘zbekiston iqtisodiyoti 2025 va 2026-yillarda mos ravishda 5,8-5,9 foiz o‘sishi haqida maʼlum qilingandi.
Izoh (0)